جهار مشوره مفت
نویسنده داکترحسین یاسا*
مخاطب این مقاله چار تن ازسیاست‌مداران قوی و موثر در صحنه سیاسی فعلی افغانستان هستند که در شکل گیری و چگونگی سناریوهای سیاسی و اجتماعی آینده از جایگاه خاصی برخورداراند، مشورت مفت بی‌هزینه می‌باشد و مخاطب آنان اختبار دارند که به آن عمل کنند یا نکنند به گفته‌ی شاعر “صلاح مملکت خویش خسروان دانند”.
این شخصیت‌ها که عبارت‌اند از عطامحمد نور، والی قدرتمند بلخ، داکتر عبدالله عبدالله رییس ایتلاف ملی افغانستان، حاجی‌محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان و بازیگر قوی سیاسی ملیت هزاره و جنرال عبدالرشید دوستم، بنیان‌گذار و رهبر جنبش ملی و اسلامی افغانستان، مردی قوی ترکتبار شمال کشور.
استاد عطامحمد نور
انتظار است که حفظ تیم زمان مقاومت یکی از اولویت‌های مهم در گام‌های بعدی سیاسی شما باشد تا استفاده کننده اصلی از پراکندگی در صفوف شما گروه‌های متحجر نباشد که کارشان فقط کشتارهای دسته‌جمعی و سوختاندن زمین‌ها و خانه‌های مردم است
بدون شک شما یکی از شخصیت‌های مطرح جهاد و مقاومت هستید و بعد از سرنگونی رژیم کشتار پیشه طالبان توسط نیروهای مقاومت به یاری دوستان بین‌المللی درمدت نه چندان زیادی به اثبات رسانیده‌اید زحمات شهید برهان‌الدین ربانی و شهید احمدشاه مسعود به هدر نرفته بل کسانی هستند که راه آنها را ادامه دهند، موثرترین آنها در میدان نبرد شخص شما هستید، این شما هستید که در جریان سال‌های گذشته با این که والی برحال و برگزیده از جانب رییس‌جمهور کرزی بوده‌اید، همیشه در مسایل کشور متفاوت‌تر از کابل قرار داشتتید و بدون کدام هراسی در پروسه صلح و چگونگی تضمین شفافیت انتخابات حرف حق را گفتید، گرچه ناظران شاهد بودند که شما همیشه احتراز ورزیدید تا یکی از دسته‌های موثر اپوزیسیونی (جبهه ملی و ائتلاف ملی) و تاکید شما همیشه بر یکپارچگی نیروهای هم‌فکر بوده و در سال‌های گذشته با هر دو جناج مخالف دولت مناسبات نیک داشته‌اید. با این ویژ‌گی‌ها حتمی‌است که دید شما فراتر از هیاهوی چار روزه انتخابات می‌باشد، قضایای بعد از انتخابات مانند چالش‌های ناشی از خروج نیروهای آیساف، روحیه تهاجمی طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در راس آنها القاعده، بن‌بست احتمالی جبران‌ناپذیر اقتصادی، چالش‌هایی است که دامن گیر همه‌ی افغانستان و خصوصا حوزه‌ی ضد مفکوره طالبانی خواهد بود که شما یکی از رهبران معتبر آن هستید.
بناء انتظار است که حفظ تیم زمان مقاومت یکی از اولویت‌های مهم در گام‌های بعدی سیاسی شما باشد تا استفاده کننده اصلی از پراکندگی در صفوف شما گروه‌های متحجر نباشد که کارشان فقط کشتارهای دسته‌جمعی و سوختاندن زمین‌ها و خانه‌های مردم است.
داکتر عیدالله عبدالله
حلقات عقب‌گرا و قبیله‌گراهای دگم‌اندیش ترکیب تیم انتخاباتی شما نه بل نفس کاندیداتوری جنابعالی مشکل‌ساز است. اگر شخص بزرگوار شما در تشکیل تیم انتخاباتی معتقد به سمبولیزم‌بازی هستید، بهتر است تا از کاندیداتوری دست بکشید تا کاری که منجر به پراکندگی عناصر اصلی مقاومت باشد صورت نگیرد
شما هم بعد از تحولات بیش از یک دهه‌ی اخیر یکی از سیاستمداران برجسته کشور بوده‌اید، و در انتخابات کسی بودید که توطئه‌های طراحی‌شده از قصر را که مبنی بر گرایش‌های قبیله‌یی و در ماهیت عقب‌گرایانه را به چالش کشانیدید و جرقه امید را با شعار مبتنی بر تغییرات اساسی در ساختار قدرت مطرح نمودید. در این مرحله باز هم بخشی از مسوولیت وظیفه سنگین بر دوش شما است تا حوزه مفکوره ضد طالبانی را نگاه داشته، صفوف‌تان را برای تحولات بعدی یعنی مراحل بعدی بازی بزرگ گسستنی‌ناپذیر بسازید، در آن صورت شما برنده اصلی خواهید بود ولو نتایج انتخابات هرچه باشد. تبلیغات مبنی بر این که تلاش‌های شما برای انسجام نیروهای حوزه مربوطه شما، افغانستان را به شمال و جنوب تقسیم می‌کند، بی‌اساس است. برای حلقات عقب‌گرا و قبیله‌گراهای دگم‌اندیش ترکیب تیم انتخاباتی شما نه بل نفس کاندیداتوری جنابعالی مشکل‌ساز است. اگر شخص بزرگوار شما در تشکیل تیم انتخاباتی معتقد به سمبولیزم‌بازی هستید، بهتر است تا از کاندیداتوری دست بکشید تا کاری که منجر به پراکندگی عناصر اصلی مقاومت باشد صورت نگیرد. شما دو راه دارید یا به اساسات واقعی دموکراسی عمل کنید یا سنتی. در هر دو صورت برادران ترکتبار نباید از تیکت انتخاباتی شما بیرون باشد. شما یکی از معتقدین به نظام سیاسی پارلمانی و نظام غیرمتمرکز اداری هستید که جزو برنامه‌های انتخابانی سال 2009 شما هم بود. در نظام پارلمانی مقام نخست‌وزیر از جمله دو پست‌های رهبری‌کننده است که در نظام سنتی فعلی می‌شود یکی‌اش به برادران پشتون واگذار شود.
در صورت بیرون راندن عناصر اصلی ترکتباران افغانستان، آنها را مجبور می‌سازید تا در یکی از خیمه‌های مخالف شما پناه ببرند و در نتیجه طبیعی است که شما هم مجبور شوید با جریانات کوچک همان تبار کنار بیایید که باز هم پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت. و نیز شما هم از بانک رای بزرگ و مطمئن محروم خواهید شد و در تحولات بعدی یکی از بازوهای قوی خود را از دست خواهید داد.
جناب شما خوب درک می‌کنید که نتایج احتمالی انتخابات از دو صورت خارج نیست، یا تیم زور و تزویر با تقلب در مرحله اول پیروز می‌شودیا انتخابات به مرحله دوم کشانیده خواهد شد و در آن صورت دوم عناصر ریشه‌دار ترکتباران با شما همکاری نخواهند داشت زیرا در آن وقت انتقام بیرون‌ماندن از تیکت شما احتمالا در اولویت کاری آنها قرار خواهد گرفت که آن سناریو هم مطلوب نیست، و دقیقا در آن مرحله بیش از این که آنها عقلانی فکر کنند احساساتی عمل خواهند کرد.
جنرال عبدالرشید دوستم
شما در دم و دستگاه قدرت که مملو از فساد و گرایش‌های قبیله‌یی است جایگاه ندارید زیرا خواست‌های اساسی شما با برنامه‌های آینده آنان هیچ تطابق ندارد و اگر شما جزو تیم آنها هم شوید هیچ اجندایی جز از شکستاندن شما روی‌دست نیست. شما هم مثل سایر برادران به سناریوهای احتمالی بعد از انتخابات توجه‌تان را معطوف بدارید
این شما بودید که ملیت قهرمان ازبیک و باقی ترکتباران را از فراموش‌خانه‌های تاریخ بیرون آورده به حیث انسان‌های فعال و صاحب حق مطرح نمودید. این کار از شخصیت شما مانند منکرشدن از وجود آفتاب است که طبعا پشت انگشت پنهان نمی‌شود. شما یار وفادار شهید مزاری بوده‌اید و ادعا دارید که ادامه دهنده راه سرخ او هستید که آن عبارت است از رساندن حق به حق‌دار، مبارزه برای برابری و در نتیجه برادری در همه عرصه‌های زندگی و واقعیت امر هم این است که مبارزه شما برای همین اهداف والا بوده است، و نیز حقوق همه‌ی مردم افغانستان از طرق نظامند تعریف شود. قابل درک است احساسات شما و حوزه نفوذ شما که یکی از معاونین آینده رییس‌جمهوری از ملیت برادر ازبیک باشد اما متوجه باشید که هیجان و هیاهوی انتخابات پس از چند ماه فرو می‌نشیند و شما می‌مانید و چالش‌های بزرگ پیش‌رو.
گرچه بسیاری‌ها معتقدند که یکی از سه شاخه اساسی دولت که یکیش مقننه می‌باشد در راس یک فرد ازبیک‌تبار قرار دارد که با مشوره خود جنابعالی در آن مقام برگزیده شده که بدون شک یک جایگاه شایسته و عالی برای برادران ازبیک است اما با آن‌هم مطالبه شما حاکی بر آن که یکی از معاونین ازبیک باشد دور از منطق نیست اما در ذهن داشته باشید که در نظام فرسوده و رو به سقوط رییس‌جمهوری چی است تا معاونین آن چی باشد. به نظر می رسد که شما هم مثل داکتر عبدالله عبدالله سمبولیزم را به ریالیزیم را اولویت می‌دهید که این کار با استراتیژی شما که عبارت از ساختار قدرت است در تضاد است. شما در دم و دستگاه قدرت که مملو از فساد و گرایش‌های قبیله‌یی است جایگاه ندارید زیرا خواست‌های اساسی شما با برنامه‌های آینده آنان هیچ تطابق ندارد و اگر شما جزو تیم آنها هم شوید هیچ اجندایی جز از شکستاندن شما روی‌دست نیست. شما هم مثل سایر برادران به سناریوهای احتمالی بعد از انتخابات توجه‌تان را معطوف بدارید.
اگر شما هم از اهداف اصلی خود منحرف شوید فقط و فقط حلقات متحجر از این وضعیت سود می‌برند و همه‌ی شما دست‌خالی باقی می‌مانید. بناء وجه و اتوریته‌تان را به قمار نزنید و فارغ از هیجان انتخاباتی به هدف اصلی‌تان که عبارت از تغییر اساسی در ساختار سیاسی و اداری توجه کنید و به دست خود توپ را به میدان کسانی که با شما هیچ وجه مشترک ندارند نیاندازید. موضع‌گیری شما در این مرحله نه این که سرنوشت خودتان بل مردم‌تان را هم رقم خواهد زد.
حاجی محمد محقق
کمی سهل‌انگاری تیم انتخاباتی که شما احتمالا عضو آن خواهید بود و کمی فعالیت حلقات مذکوره با ترفند‌های قرن بیست‌ویکی شان هر دوی شما را از پا در خواهد آورد و در نتیجه در آخر روز پشیمانی هیچ سودی نخواهد داشت
جناب شما یکی از ستون‌های جهاد و مقاومت بوده اید، تاریخ جهاد افغانستان و خصوصا مقاومت بی اسم مبارک شما ناتکمیل است. شما که در شرایط کنونی از جایگاه ویژه در میان مردم‌تان و در سطح کشور برخودار هستید این آبرو حیثیت را به رایگان بدست نیاورده‌اید. شما در مراحل دشوار مقاومت نه این که مدافع مطمین مردم خود بل کشور عزیز ما افغانستان هم بوده‌اید. شما در مطرح‌نمودن و تثبیت موجودیت مردم‌تان از لحاظ سیاسی و فیزیکی کارهای نمایانی را انجام داده‌اید که نادیده‌گرفتن آن کار کوردلان تاریخ است.
یکی از کارهای فراموش‌ناشدنی شما حفظ همبستگی و هماهنگی میان دو ملیت برادر هزاره‌ها و ازبیک‌ها بوده است که هر دو در تاریخ کشور ما محروم و آسیب‌پذیر بوده‌اند. به همین علت است که شما یکی از شخصیت‌های محبوب در میان ترکتباران افغانستان هم بوده‌اید زیرا آنها هم شما را سپر مطمئن برای دفاع از حقوق‌شان می‌دانستند و تضمین واقعی برای همبستگی اخلال‌ناپذیر میان دو ملیت باهم برادر به حساب می‌آورند. شما کار مهم دیگری که از رهبر شهید مزاری به میراث گرفته بودید آن بود که دفاع نه تنها از مردم خود بل‌که از همه ترکتباران افغانستان بوده است.
در این شکی نیست که هزاره‌های افغانستان به جایگاه شما در ساختار قدرت خرسند می‌شوند زیرا شما تمثیل‌کننده اراده بخش بزرگی هستید که می‌دانند شما از حقوق حقه‌شان دفاع می‌کنید. تثبت جایگاه شما کار نیک اما ناقص خواهد بود اگر دوشادوش برادران ترکتباران‌تان آن را شریک نسازید.
اتحاد میان این دو بخش بزرگ از جامعه افغانستان نقطه قدرت هر دوی شماست و جدایی از همدیگر عواقب خوبی نخواهد داشت. در آن صورت هر دوی‌تان آسیب‌پذیر خواهید شد و دقیقا همین نقطه ضعف شما را حلقات عقب گرا می‌دانند. کمی سهل‌انگاری تیم انتخاباتی که شما احتمالا عضو آن خواهید بود و کمی فعالیت حلقات مذکوره با ترفند‌های قرن بیست‌ویکی شان هر دوی شما را از پا در خواهد آورد و در نتیجه در آخر روز پشیمانی هیچ سودی نخواهد داشت. از سوی دیگر روان در هر دو جامعه طوری نمو یافته است که می‌خواهند که هر دو ملیت باهم برادر در هر شرایطی در کنار هم باشند و در آن صورت شماها اکثریت مطلق آرای هر دو ملیت را از آن خود خواهید کرد، اما در وضعیت برعکس بانک رای هر دوی شما آسیب خواهید دید.
بناء این یکی از وظایف مهم شماست تا هر تیمی را که انتخاب می‌کنید در کنار هم بوده و از جایگاه یکدیگر دفاع کنید و به تنهایی به هیچ سفر نکنید که راه از خطر خالی نیست. بلاخره این که هیچ مسافر بی‌کاروان و هیچ کاروان بی‌مسافر نمی‌ماند، بهتر است در سفر خطرناک پیش‌رو از هم جدا نشوید و خوبی و بدی‌های روزگار را در آینده باهم بچشید.
×نویسنده، مدیر مسوول روزنامه انگلیسی‌زبان اوتلوک افغانستان و هماهنگ‌کننده روند مونیخ است http://munichprocess.com
