جایزه صلح نوبل: معیار های گزینش

جایزه صلح نوبل: معیار های گزینش
10.10.2013

یازدهم اکتبر دارنده جایزه صلح نوبل، با پرستیژترین و جنجال ترین جایزه معلوم می شود. لیست مدعیان افشا نشده است و تحلیلگران بر پایه تجربیات سال‌های گذشته به انواع و اقسام حدسیات دست زدند. در دفاتر شر...طبندی، مالالا دختری از پاکستان که پس از سو قصد طالبان، جان سالم بدر برد و «برادلی مانینگ» اطلاع دهنده «ویکی لیکس» اول اند.

این یگانه جایزه نوبل است که دارندگان آن نه در سوئد بلکه از سوی کمیته نوبل نروژ تعیین می شوند. پارلمان نروژ این کمیته 5 نفری را از میان شخصیت‌های اجتماعی- سیاسی انتخاب می کند. تصمیم آلفرد نوبل چنین بود. لیست کاندیدها جزو اسرار است. فقط اسامی سازمان هایی معلوم است که آن‌ها را معرفی کردند. تعداد مدعیان بطور مقدماتی گزارش داده می‌شود و امسال تعداد آن‌ها بیشتر از سال‌های پیش است. 259 سازمان که 50 نهاد از آن‌ها سازمان های اجتماعی و بین‌المللی هستند آن‌ها را معرفی کردند.

بنا به طرح نوبل، جایزه صلح باید «به شخصی اعطا شود که در امر متحد شدن ملت‌ها و نابودی بردگی و تقلیل تعداد نفرات ارتش های موجود و مساعدت به حصول توافقات صلح سهم از همه بیشتری ادا کرده است» و در ابتدا همینطور بود. اما با‌گذشت زمان آن جایزه جنبه عقیدتی بیشتر و بیشتری به خود می‌گرفت. «میخایل رمیزوف» رئیس انستیتو استراتژی روسیه که این را گفته ادامه می‌دهد:

"هیات داورانی که جایزه صلح را اعطا می‌کند متشکل از افراد لیبرال چپ گرا است. آن‌ها به دستور روز معیینی سمت گیری دارند از قبیل مسایل مربوط به حمایت از اقلیت‌های جنسی و حفاظت از محیط زیست و مسایل خلع سلاح. تصادفی نبود که یک شخصیت مدافع حقوق زنان و ابامایی که در موقع انتخابش به مقام ریاست جمهوری آمریکا، از علاقمندی لیبرال های چپگرا برخوردار بود، عملاً بخاطر هیچ چه آن جایزه را در یافت کرد. در تعیین برنده آن جایزه مزه طلبی عقیدتی برتری دارد".

هیچ کدام از جوایز نوبل مانند جایزه صلح پس از اعلام اسامی دارندگان موجب چنان تعداد بحث‌ها و جنجال هایی نمی شود. در سال‌های متفاوت یاسر عرفات مبارز رادیکال ایجاد دولت فلسطین و باراک اوباما که آن وقت اصول صلح جویانه خود را اعلام کرده بود و بعد از چندی به بمباران شهر های لیبی پرداخت و اتحادیه اروپا که آشکارا از اصل تبعیض نژادی و مذهبی پیروی می‌کند، دارنده آن جایزه شده بودند. از سوی دیگر مهاتما گاندی که برای استقلال هند از انگلیس مبارزه می کرد دارنده جایزه صلح نوبل نشد.

به گفته خانم «اسویتلانا گانوشکسنا» صدر کمیته «مساعدت مدنی» و عضو مرکز دفاع از حقوق بشر «مموریال» روسیه، در جایی که همه چیز به تصمیمگیری های شخصی اعضای آن کمیته وابسته است که بی‌طرفی آن‌ها جنبه بسیار نسبی دارد ممکن نیست در انتظار چیز دیگری باشیم. او گفت:

"افراد همیشه بسته به عقاید خود هستند. .وقتی من معلم بودم از من می‌پرسیدند که آیا من نمره ها را جدا از علایق خود می‌دهم یا خیر و من می‌گفتم که این امر میسر نیست ولی مایل ام خود را به آن برسانم. در مورد جایزه صلح نوبل وضع همین است. به نظرم، هنگامیکه جایزه به «لیو شیائو بو» شهروند چین اعطا شد انتخاب درست بود. خوب بود وقتی جایزه به مبارزان راه آزادی داده می شد. اما ممکن است دیدگاه کمیته نوبل غیر از این باشد".

خود گانوشکینا چند بار برای دریافت آن جایزه معرفی شده بود. مدافع حقوق بشر روسیه باز هم در لیست مدعیان قرار دارد. اما او ترجیح می‌دهد در این باره صحبت نکرده و ساده به محتاج ها کمک کند.

یک مدعی دیگر مالالا دختر 16 ساله از پاکستان است که از 11 سالگی به نوشتن خاطرات خود در اینترنت پرداخت و در آن در باره زندگی در زمان رژیم طالبان تعریف کرده و از حق دختران برای تحصیل دفاع می نمود. به این خاطر طالبان تلاش کردند او را بکشند.

آمریکایی برادلی مانینگ که برای سایت «ویکی لیکس» اطلاع تهیه می‌کرد مدعی دیگر جایزه نوبل بوده، وی در اگوست امسال به 35 سال زندان محکوم گردید. از میان دیگران یک راهبه قبطی مصر هست که به همه بی نوایان صرف نظر از تعلقات دینی آن‌ها کمک می‌رساند.

از طرف روسیه از 1901 تا به حال دو دارنده جایزه صلح نوبل بوند، «آندره ساخاروف» فیزیسین و مدافع حقوق بشر و میخایل گورباچف رئیس جمهور اول شوروی.See More