بحث جاي نشين رهبر در ايران
بحث جاي نشين رهبر در ايران
© Photo: East News/Parspix/ABACA
رسانه های جهانی تحلیل و بررسی بیماری رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران آیت الله خامنه ای را ادامه می دهند
رسانه های جهانی تحلیل و بررسی بیماری رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران آیت الله خامنه ای را ادامه می دهند ، او در ابتدای ماه سپتامبر تحت عمل جراحی قرار گرفت. پزشکان و خود آیت الله در آن زمان تاکید کردند که خطری سلامتی وی را تهدید نمی کند. در عین حال رهبر از هم میهنان خواست که برایش دعا کنند. تحلیل گران در حال حاضر تلاش می کنند حوادث را پیش بینی کرده و حدس بزنند که آیت الله خامنه ای چه کسی را به عنوان جانشین خود برمی گزیند.
تغییر رهبریت کشور چه تاثیری در سیاست خارجی و داخلی تهران و ارتباطش با سایر کشورها دارد؟
تحلیل گر سیاسی و شرق شناس ولادیمیر ساژین این مطلب را تحلیل می کند.
نقش رهبری در ایران بسیار مهم است. در واقع رهبر استراتژی دولت را در تمامی جهات اصلی سیاست داخلی ، خارجی ، اقتصادی و ایدئولوژیکی تعیین می کند. حتی یک تصمیم هم بدون تایید وی اجرا نمی شود.
ساژین می گوید : در این ارتباط ، کاملا طبیعی است که هر تغییری در وضعیت سلامتی رهبر در فضای اطلاعاتی و رسانه ای که پیش بینی های بیشماری را تولید می کند، تاثیر گذار است. این خصوصیت تمامی رژیم هایی است که عملا رهبرشان بدون تغییر است. همانطور که در اتحاد جماهیر شوروی، چین و اکنون در کره شمالی وجود دارد.
اما در تمایز با کشورهای مذکور ، در جمهوری اسلامی ایران نه تنها مبارزه ی سیاسی بین گروهک های مختلف در سطح عالی و به صورت مخفیانه در جریان بوده ، بلکه در زمینه های دیگر نیز وجود دارد که مسئولیت دیگری را بر دوش رهبریت قرار می دهد. او نباید خدایی برای پرستش باشد بلکه باید نقش سیاست مدار عمومی ، مدیر اصلی سیستم های کنترل و توازن و تضمین کننده ی ثبات دولت را بازی کند. در واقع گاهی ثبات نسبی وجود دارد. مشخص است که در ایران این سیستم بسیار پیچیده و متناقض است. و به همین خاطر اهمیت هویت رهبر چندین برابر بیشتر می شود.
آیت الله علی خامنه ای ، پس از پایه گذار جمهوری اسلامی ایران ، آیت الله خمینی دومین رهبر کشور است. 25 سال اخیر او بدون تغییر بوده و عملا تنها رهبر ایران است. طی این سال ها دستاوردهایی بوده و اشتباهاتی هم رخ داده است. اما مهم تر از همه این است که آیت الله خامنه ای رژیم و تمامیت ارضی کشور را حفظ کرده است.
ساژین خاطر نشان می کند ، این اواخر در رسانه های خبری جهانی توجه ویژه ای را به جانشین احتمالی آیت الله خامنه ای در مقام رهبریت کشور اختصاص داده اند. لازم به یادآوری است که این امر به طور مستقیم با بیماری ایت الله خامنه ای مربوط نمی شود. در واقع این نشانه آن است که در ایران مبارزه گروهک های سیاسی مختلف ( و همچنین کانال های اقتصادی – مالی) برای تصاحب " صندلی شماره یک" در سلسه مراتب دولتی بیشتر شده است.
این نظریه وجود دارد که فرد مورد علاقه برای جایگاه شماره یک در بین جانشینان احتمالی ، رئیس موقت شورای خبرگان آیت الله محمود هاشمی شاهرودی ، محافظه کار ، ضد غرب و مخالف لیبرالیسم در هر شکل آن است. گفته می شود که آیت الله خامنه ای در مراسمی نام شاهرودی را به عنوان جانشین خود آورده است.
متقاضیان دیگر ، رئیس جمهور سابق ایران ، علی اکبر هاشمی رفسنجانی 80 ساله و همچنین رئیس کنونی قوه قضایه ایران صادق لاریجانی است . در عین حال به دلایل مختلف شانس این نامزد ها زیاد نیست.
از مدت ها پیش می گویند که بعید نیست ، در ایران مقام واحد رهبریتی دیگر نباشد. شورای عالی جایگزین آن خواهد بود، جایی که سه تن از روحانیون با نفوذ عضویت خواهندداشت و آنها نیز توسط شورای خبرگان انتخاب می شوند.
اما پس از تغییر رهبریت نباید منتظر تغییر چشم گیری بود. ممکن است اصلاحاتی پس از انتخابات مجلس و شورای خبرگان در سال 2015 به وجود آید.
در عین حال شرایط در ایران در وهله ی اول اوضاع اقتصادی نیازمند لغو تحریم های بین المللی و جذب سرمایه های بسیار و تکنولوژی های پیشرفته در اکثر بخش های اقتصادی است و محافظه کاران سرسخت آنرا بخواهند یا نخواهند ، لزوم مصالحه در گفتگوی با منتقدین و از سرگیری ارتباطات کامل با غرب دیکته می شود.
ولادیمیر ساژین خاتمه می دهد : بنابراین کاملا بدیهی است که جانشین رهبر کنونی ممکن است از میان افراد مذکور نباشد و در عین حال تمامی طرفین سیاسی درگیر در ایران را راضی کند.
