اداره اطلاعات و تاريچه آن در افغانستان
ریاست کل امنیت دولتی افغانستان (رام)
خاد
نشان وزارت امنیت دولتی
اطلاعات کلی سازمان
بنیادگذاری سال ۲۰۰۲
سازمان پیش کمیته امر بالمعروف طالبان
ستاد کابل, افغانستان
کارمندان حدود (۱۵٬۰۰۰-۳۰٬۰۰۰ تقریبی)
بودجهٔ سالانه بدون سرحد
عالیترین مقامان سازمان اسداله خالد، رئیس عمومی
حسام الدین حسام
(پنجشیری)، معاون
داکتر ضیا
(کابلی)، معاون
وبگاه
Official website (آف لاین است)
خدمات اطلاعات دولتی (استخبارات) ستون فقرات امنیتی سیاسی اقتصادی نظامی فرهنگی یک اجتماع دریک کشور میباشد. این پدیده در افغانستان بشکل اداره فرد یا گروپ منسجم گردیدهاست. استخبارات سلاحی است که قبل از جنگ ٬ برنامههای دشمن را خنثی میسازد. معمولاً فعالیتهای استخباراتی مخفیانه بوده و بدین نسبت موفق تر از جنگ واقعی است. وسایل پیشرفته الکترونیکی دقت این خدمات را خیلی قوی وسریع ساخته و در کوتاهی وقت خیلیها موثر تمام شدهاست. وظیفه استخبارات جمع آوری اطلاعات٬ کشف ٬دفع وخنثی نمودن فعالیت وبرنامههای دشمنان داخلی و خارجی بودهاست. دفتر استخبارات الی قرن ۱۹ تحت نظر شاه و در قرن ۲۰در چوکات صدرات اعظمی فعالیت مینمود. این اداره شعبات در چوکات وزارت داخله اردو و صدرات باز نموده بدین ترتیب اقتصاد و امنیت ملی را حفاظت مینمود.
تاریخچهویرایش
نشان خاد افغانستان ۱۹۸۷–۱۹۹۲.
دولتهای افغانستان در طول تاریخ اداره ودفتر را بنام داروغه، هرکاره باشی، ضبط احوالات، استخبارات دولتی، اگسا، کام، خدمات اطلاعات دولتی، وامنیت دولتی داشتند. کارکنان این اداره را بنام مخبر، خبر چین، خفیه، جاسوس، چغل، شیطان، راپورچی، احوالبر، خادیست، امنیت مینامیدند. مردم از کارکنان این وظیفه ناخوش بودهدوری میجستند. پادشاهان وحاکمان افغانستان فعالیت استخباراتی دولت را برای حفاظت پادشاهی خود استفاده کردهاند. آنها توسط این اداره مردم را تهدید؛ محبوس ویا بقتل رسانیدهاست. در دوره شاهی عبدالرحمن خان، نادرشاه، و نورمحمد ترکی استخبارات افغانستان مملو از قتل وزندانیان بیشماری بوده ملت افغانستان هیچگاه فراموش نمیکنند. هکذا در دوره سلطنت امیر حبیبالله خان خان تعداد از روشنفکران توسط استخبارات زندانی وتعداد بقتل رسیدهاست. تقریباً تمامی دولتهای گذشته ازین رویه استفاده نمودهاست. استخبارات افغانستان الی زمان صدرات داود خان زیاده بالای مخالفین داخلی فعالیت داشته سرویسهای خارجی ضعیف داشتند. در زمان داود خان استخبارات افغانستان کار را بالای پاکستان آغاز نمود. در سال ۱۳۵۷ دولت وقت با همکاری اداره کاگب ریاست را بنام اگسا تاسیس نمود. ریاست اگسا در بخش خارجی و داخلی دفترهای را باز نمود. این اداره موجب قتل هزاران افغان سیاستمدار و غیر سیاسی گردیده کشور را خالی از شخصیتهای اجتماعیی وسیاسی گردانید. در۱۶ سپتمبر ۱۳۵۸ اگسا به کام تبدیل شد. در ۶ جدی سال۱۳۵۸ کام به خاد تبدیل گردید که صرف برای حفاظت دولت بودهاست. خاد در بخش باند گروپهای داخلی ودفع برنامههای خارجی فعالیت خودرا آغاز نمود. تشکیلات خاد وسعت پیدا نمود. سپس به وزارت امنیت دولتی تبدیل شد. وزارت امنیت توسط کورسهای کوتاه مدت وطویل مدت توانست یکتعداد کدرهای حرفوی تربیه نماید. این کدرها توانست گروپها ونمایندگیهای مخفی در یکتعداد از کشورها تاسیس نماید. این ورارت در تشکیل خود ریاست اول، ریاست حوزهها، ریاست چهارم (بخش اقتصاد) ریاست پنج (بخش عملیات اوپراتیفی)، ریاست ۶ ریاست ۷ (تعقیب)، ریاست۱۰ (کنترول کارکنان)، ریاست ۱۱ (مخابرات) ریاست ۱۲ (سرحدات) مدیریت ل ۴۵ (شفر) مدیریت ل۱۵ (نشرات) مدیریت «م شا» ریاست کدرو پرنونل ریاست اداری، ریاست تخنیک وترانسپورت غند محافظ ۱۰۱، لوا ۱۰، غند اوپراتیفی ریاست ۵ وغیره را تاسیس نماید. علاوه بر (کا جی بی) سازمان اطلاعات یکتعداد کشورهای اروپاشرقی،عراق کوبا سوریه لیبیا وهند نیز در بعضی موارد با خاد افغانستان همکاری داشتند. این اداره با ۱۱حزب پاکستانی، حزب توده و مجاهدین خلق ایرانی همکاری بشر دوستانه داشت. وزارت امنیت بلاخره در سال ۱۳۷۲ منحل شد. علت منحل شدن آن سه چیزبود.
۱. عقب نشینی اتحاد شوروی از صحنه سیاست جهانی ومبارزه
۲. ناتوانی مالی بمنظور مبازه در برابر ۷-۱۲میلیارد دالرکه از طرف ۷۵ کشور به مخالفین پرداخته میشد.
۳. ضعف درونی رهبران حزب خلق
تعریفویرایش
خدمات اطلاعات دولتی یا فعالیتهای جاسوسی: خدمات اطلاعات یک سازمان دولتی است که مسئول جمع آوری اخبار اطلاعات سری، افشا، کشف، تجزیه تحلیل و دفع میباشد. وظیفه این اداره بهره برداری از اطلاعات دفاع از امنیت ملی در حمایت و اجراعات قانونی، دفاع ازاهداف سیاست خارجی دولت را گویند. ابزار جمع آوری اطلاعات آشکار و پنهان هستندکه شامل جاسوسی، راه گیری، ارتباطات، تعرض، از همکاری با نهادهای دیگر و در اثر ارزیابی از منابع عمومی دیگر میباشد. کشف تحلیل وتجزیه ودفع وتعرض از بخش فعالیتهای مهم سرویس اطلاعات است. بطور عموم سرویس استخباراتی بالای مسایل ذیل در یک کشور فعالیت مینمایند.
۱. سرویس اطلاعات امنیت ملی
۲. امنیت از سیاستهای خارجی
۳. سرویس اطلاعات نظامی
۴. سرویس اطلاعات مخابراتی
۵. خدمات اطلاعات ضد تروریسم ومواد مخدر
۶. دربعضی کشورهای غربی غرض کنترول اسعار تکس وسایر موضوعات اقتصادی دفتر استخبارات باز نمودهاند.
وظایف استخبارات افغانستانویرایش
در طی سالهای قبل از جنگ و سالهای جنگ استخبارات افغانستان دارای چنین وظایف بودهاست.
۱. افراهم نمودن تجزیه و تحلیل اطلاعات در مناطق مربوط به امنیت ملی.
۲. هشدار دهنده سریح قبل از بحران قریبالوقوع.
۳. حفاظت دولت ومردم از بحرانهای ملی وبینالمللی و کمک نمودن دولت غرض تشخیص اهداف فعلی و آینده مخالفان.
۴. اطلاع دهنده برنامه ریزی دفاع ملی و عملیات نظامی.
۵. کشف وافشا عناصر مخرب به وطن مردم و دولت.
۶. محافظت کننده اسرار اطلاعات محرم خود و مخالفین را.
۷. مخفیانه عمل نمودن غرض اجرای منافع ملی و امنیت بینالمللی.
۸. دفاع در برابر تلاشهای دیگر سازمانهای اطلاعاتی، وعمل کردهای مخربانه فردی وجمعی مخالفین.
۹. مبارزه در برابرتروریزم وقاچاق مواد مخدر واسلحه
۱۰. جلوگیری از فعالیتهای اقتصادی ممنوعه وحفاظت دارای عامه وبحران اقتصادی.
۱۱. جلوگیری از رشوت، فساد اداری و خود سری در ادارات دولتی.
مسولین اداره خدمات اطلاعاتی افغانستان قبل هفت ثورسال ۱۳۵۷ویرایش
No. Organization Director Took office Left office Political party
۰۱ ریاست ضبط احوالات ناظر سفر چترالی سال الی سال تحت اداره عبدالرحمن خان
۰۲ ریاست ضبط احوالات میرعبدالعزیز سال الی سال تحت اداره شاه امان اله
۰۳ ضبط احوالات مرزا شامحمد سال الی سال تحت اداره نادرخان شاه
۰۴ ریاست ضبط احوالات محمدرسول عسکرزوی سال الی سال تحت اداره ظاهرشاه
۰۵ مصونیت ملی محمدرسول عسکرزوی سال الی سال تحت اداره داود خان
مسولین اداره خدمات اطلاعاتی افغانستانویرایش
No. Organization Director Took office Left office Political party
۰۱ اگسا اسداله سروری آوریل ۱۹۷۸ سپتمبر ۱۹۷۹ PDPA – خلق
۰۲ کام اسداله امین سپتمبر ۱۹۷۹ دسامبر ۱۹۷۹ PDPA – خلق
۰۳ خاد محمد نجیب اله ۱۱ جنوری ۱۹۸۰ ۲۱ نومبر ۱۹۸۵ PDPA – پرچم
۰۴ خاد -واد غلام فاروق یعقوبی ۶ دسامبر ۱۹۸۵ ۱۶ آوریل ۱۹۹۲ PDPA – پرچم
۰۵ واد عثمان سلطانی ۱۶ آوریل ۱۹۹۲ ۲۸ آوریل ۱۹۹۲ PDPA – پرچم
۰۶ واد محمد قسیم فهیم آوریل ۱۹۹۲- دسامبر ۲۰۰۱ اتحادیه شمال
۰۷ واد محمد عارف سروری اکتبر۲۰۰۱ فبروری ۲۰۰۴ اتحادیه شمال
۰۸ واد امرالله صالح فبروری ۲۰۰۴ جون ۲۰۱۰ اتحادیه شمال
۰۹ واد ابراهیم سپین زاده جون ۲۰۱۰ ژوئیه ۲۰۱۰ از میان جامعه
۱۰ واد رحمت اله نبیل ژوئیه ۲۰۱۰ سپتمبر۲۰۱۲ جهادی
۱۱ واد اسداله خالد سپتمبر۲۰۱۲ تافعلاً جهادی
[۱]
اجنت توریویرایش
طور رسمی اجنت نماینده را معنی میدهد. ولی در عمل اجنت جاسوس، مخبر معنی میدهد. اجنت بدو شکل استخدام میشود.
۱. اجنت رسمی: شخصی است که در اداره استخبارات کار مینماید بطور وظیفه دربین مخالفین فعالیت مینماید.
۲. ازمیان گروه مقابل ویا جامعه استخدام میشود. که این گونه اجنتها بنا بر هدف ذیل با استخبارات معاونت مینمایند.
الف. یکتعداد از وطنپرستان ودوستان دولت اند که بنا بر هدف مقدس با استخبارات همکاری مینمایند.
ب. حزب، گروه، سازمان ویا افراد مخالف دولت: اینگونه اجنتها بنا بر مجبوریت استخدام میشوند تا خود وسازمان خودرا نجات دهند. زمانیکه مجبوریت شان ختم شد همکاری را قطع مینمایند ویا تغیر شکل میدهند.
ت. مادی پرستان، استفاده جویان: این گروه بمنظور بدست آوردن پول یا دیگر مقاصد خودرا مستخدم میسازند. دولت افغانستان در طول سالهای جنگ از هر سه گروپ استفاده مینمود.
معلوماتویرایش
معلومات یا اطلاع(Information): فعالیت و عمل طرف مقابل که توسط شخص مورد نظر راپور داده شود معلومات گویند. اطلاع استخباراتی باید قابلیت عمل و کاربرد بعدی داشته باشد. بدست آوردن معلومات یکی از مهمترین فعالیت استخبارات است. برای سرعت انتقال اطلاعات وسایل خیلی پیشرفته اختراع گردیدهاست که سرعت انتقال را کمتر ازیک دقیقه ساختهاست. غرض دقیق ساختن معلومات از شیوههای مخصوص استخباراتی کار گرفته میشود. معلومات غیر دقیق بعضاً حوادث ناهنجار را ببار آوردهاست.
خصوصیت اطلاع
اطلاع کار آمد باید خصوصیات ذیل را در برداشته باشد.
. کیها انجام دادند.
. در چه زمان وکدام وقت.
. در کدام محل، چی فعالیت را.
. چگونه وچرا.
. اطلاع دهنده، مشخصات اطلاع دهنده.
. چگونه اطلاع بدست آمده؟
کنترول شدهاست.
اگریکی ازینها کمبود باشد اطلاع ناقص است. در افغانستان اطلاعات بنا بر کمبود وسایل تکنالوجی صرف از طریق اشخاص صورت میگرفت.
ارزش اطلاع
یک اطلاع زمان بدرت استخبارات میخورد که نیاز به آن باشد، دقیق باشد، قابلیت عمل کرد داشته باشد، بموقع راپور داده شده باشد، کنترول شده باشد.[۲]
کشف اطلاعاتویرایش
کشف اطلاع توسط اجنت، خوشبینان دولت، وسایل وتکنالوجی، روش وعملکرد دشمن صورت میگیرد. زمانیکه یک اطلاع دقیق ومهم در دسترس دولت قرار میگیرد اطلاع به مرجع مربوط رفته از هر لحاظ تحلیل وتجزیه میشود پس از آن وسیله دفاعیه آن آماده میگردد. در صورت که جنگ سرد باشد توسط تبلیفات ذریعه اجنت، رسانهها، جراید، روز نامه، تلویزون به گوش شنوندگان رسانیده میشود. در صورتیکه جنگ گرم باشد بالای دشمن حمله وتعرض میگردد. در افغانستان پس از سالهای ۱۳۶۵ الی ۱۳۷۱ کارکنان خاد فعالیتهای دقیقتر را اجرا مینمودند. دلیل آن اندوختن تجازب زیاد در روش جنگ سرد ونصب افراد مسلکی در وظایف بود. درسالهای ۱۳۶۷ وزارت امنیت افغانستان توانست شبکههای مخفی خویشرا در کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، آلمان وامریکا تاسیس نماید. این شبکهها توسط گروپ کنترولر اداره ورهبری میگردید.
برنامههای ملی اطلاعاتویرایش
دولت بمنظور خنثی ساختن برنامههای مخالفین خود برنامههای ملی را طرح مینماید. تا از زهر پاشی حرف وعمل دشمن قبلاً جلو گیری نماید. دولت از طریق رسانهها و مدرسهها بمردم طرزعمل کرد دشمن را افشا میکند تا مردم ازنوع عملکرد دشمن باخبر باشند. دربسا حالات اجنتهای دولتی خویشرا به یک باند گروپ به شکل مستقیم ویا غیر مستقیم نزدیک ساخته توسط آنها به شکل از اشکال پروژههای استخباراتی خودرا پیش میبرد. هکذا بعضی از برنامههای استخباراتی خودراتوسط مجاهدین پروتوکولی یا تسلیمی بپیش میبرد. دولت دموکراتیک افغانستان در چند سال اول در برابر مخالفین خوداز قتل و خشونت استفاده مینمود. بعداً معلوم گردید که اکثر مجاهدین اشخاص مظلوم فریب خورده بیسواد و نادان بوده آنها صرف از خانههای مشروع خود دفاع مینماید. پس از آن دولت برنامههای آشتی ملی را تاسیس نمود قوانین مسئونیت تسلیم شدگان واحزاب را ناشع نمود. به عوض قتل از نگاه داشت در زندانها و ضعیف ساختن مخالفین کار میگرفت. درسالهای پس از ۱۳۵۷هجری شمسی کشورهای غربی برنامههای ساختند که دولت افغانستان یک دولت کمونستی وغیر مسلمان است. دولت غرض دفاع در برابر چنین تبلیغات برای ملا امامان رسمی معاش و کوپون مواد اولیه مقررنمود. اعمار مساجد را شامل پلان سال ساخت. وزرارت شون اسلامی را در چوکات دولت تاسیس نمود. همه روزه از طریق تلویزون برنامههای اسلامی و دروس قرآن را منشتر میساخت. مکاتب ودانشگاه علوم اسلامی را تاسیس نمود. ازطریق فضا در مناطق تحت تسلط مخالفین برنامههای اسلامی خودرا پخش مینمود.
برنامههای بینالمللی اطلاعاتویرایش
جان فرانسیس الارد جنرال ارشد رنجیت سنگ
کپیتان الکساندربرنر مختریح طرح دو دیوار و کارکن مشهور استخبارات انگلیس در زمان رنجیت سنگ
خطرناکترین پروژههای استخباراتی پروژههای بینالمللی میباشد بعضی از این پروژهها مختص به یک کشور بوده بعضی از این پروژهها چند کشور را در بر میگیرد. برنامههای استخباراتی بینالمللی از خیلیها قدیم توسط شاهان قدرت مند و امپراطوران طرح گردیده در مراحل اول با زور یا زر یکتعداد ملیتها یا شاهان را در تحت امر خود درآورده توسط آنها سلطنت خودرا توسعه دادهاست. بعضاً شاهان غرض یافتن تسلط به دیگر مناطق اولاً مفکوره ونظریه خودرا در میان سایر کشورها پخش نموده سپس به سادگی بسیاری مناطق را تحت تسلط خود در میآوردند. طراحان این پروژه هااشخاص خیلی متجرب ونابغه میباشند. بگونه مثال سلطنت یونانیان،اعراب، بابرشاه مغلی، هوتکیان، احمدشاه درانی، وانگلیسها در افغانستان میباشد. بابرشاه مغلی در سال ۱۵۰۴ از دست ازبکها شکست میخورد با بیست نفراز همراهان خود عازم بدخشان میشود بفکر تسخیر هند میشود با حیله ونیرنگ تمام سربازان خان بدخشان را ازخود ساخته بکابل وقندهارحمله میکند کابل را طوری بدست میآورد که خونریزی کم رخ میدهد. درسال۱۵۲۶ هندرا بتدریج تسخیر نموده درسال۱۵۳۰او امپراتور هندوافغانستان بود.
پروژه به انزوا نگهداشتن افغانستان
پروژه استخباراتی بریتانیا بود بمنظور بدست آوردن هندوستان. این پروژه در سال ۱۷۹۳ در ایام سلطنت زمانشاه درانی توسط انگلیسها طرح برای بار اول درحال اجرا قرار گرفت. انگلیسها تصور نمودند تا زمانیکه دولت درانی ضعیف واز بین نرود نمیتواند در تسخیر هند موفق گردد. زیرا دولت درانی در نیم از قاره هند مستقربود. در صورت تعرض به هند قوای افغانی بسرعت بکمک هندوستان میشتافتند. انگلیسها در مرحله اول هندوهارا علیه مسلمانان تحریک نمودند. هندی ها با همکاری انگلیس دولت قوی مراته را ساختن. دولت مراته در جنگ پانی پت با افغانها تارومار شده انگلیس به بهانه مختلف قسمتهای از هند را تسخیر نمودند. مرحله دوم انزوا ساختن افغانستان که را بنام «طرح دو دیواری» یاد مینمایند طرح نمودند. در پنجاب سیکها را به سرداری رانجیت سینگ تقویه نمود. در غرب با دولت قاجاریان معاهده بست هر زمانیکه افغانها بکمک هند بشتافند دولت قاجار باید بالای هرات و قندهار حمله نمایند.
بدین ترتیب دولت استعماری الی مرگ رنجیت سنگ تا ساحه پنجاب وپس از مرگ رنجیت سنگ الی سال ۱۸۴۲ تمامی هندوستان را اشغال نمودند. سپس در همین سال ۱۸۴۲ بالای افغانستان لشکر کشی نمود. پس از آن در سال ۱۸۴۶ میلادی یا ۱۲۷۰ قمری در ایران بالای دولت ناصرالدینشاه قاجار حمله نمود. زمانیکه افغانستان مصروف درگیریهای با بریتانیا بود قاجاریان هرات، مشهد و بلوچستان را بدست آوردند. دولت انگلیسیها الی اشغال کامل هند با دولت ایران خودرا دوست میگماشت زمانیکه رنجیت سنگ مرد و هند کاملاً بتصرف آنها درآمد، انگلیسها همه جاهارا دوباره از دولت قاجار بتصرف خویش درآورده سپس دولت ایران را مطیع خود ساخت. سپس انگلیسها بمنظور نگهداشت خاکهای مستعمره خویش افغانستان را از بحر محروم ساخت. آنها علیه افغانها به چندین زبان کتابهای نوشت تا جهان را قانع سازد که مردم افغانستان وحشی و در کنترول انگلیس باشد. این یکی از پروژههای استخباراتی بینالمللی بود که تا امروز افغانها از شر این پروژه خلاص نیستند. از پروژههای بزرگ قرن اخیر تجزیه مسلمانان یوگسلاوی از اتحادیه اروپا، تفاوق دالر و زبان امریکائی در جهان، پروزه شکست و تجزیه شوروی، در کنترول درآوردن کشورهای اسلامی، رسیدن به حوزه انرژی خیز خزر میباشد.
طرح توسعه حکومتهاو مذاهب اسلامی در مناطق اسلام نشین
طراحان این پروژه عربها وبعضی ممالک غربی میباشد. بودیجه این پروژه را کشورهای عربی میپردازند. تطبیق کننده آن پاکستان میباشد. بدین لحاظ پاکستان در افغانستان طالبان، جندالله را در ایران، جماعت اسلامی و چندین تنظیم را در کشمیر، حزب اسلامی در ازبکستان حزب نهضت اسلامی در تاجیکستان، حزب التحریر در قرغزستان و حزب اسلامی در اویغورستان را بنا نموده توسط این گروپها فعالیتهای سیاسی را علیه دولتانشان بپیش میبرند. در سازماندهی این گروپها علاوه بر اعراب وبعضی کشورهای غربی نیز دست دارند. درتغیر دادن مذاهب کشورهای آسیا میانه کشورهای مانند سعودی ترکیه ایران و مذاهب مانند وهابی و کاتولیک از خود برنامههای خاص دارند. عربستان و پاکستان غرض تطبیق این پروژه نمیخواهد صلح همگانی در افغانستان بیاید ویک دولت قوی در افغانستان تاسیس شود. زیرا افغانستان یک دروازه ورودی بکشورهای آسیای میانهاست.
علل موفقیت و ناکامی در خدمات اطلاعاتویرایش
علت ناکامی تطبیق برنامههای اطلاعاتی عوال ذیل شامل اند.
۱. پلان از یک مرجع برآمده به چندین مراحل تقسیم شوند. برای هرکدام آن وقت تعین شود. در صورت عدم چنین ناکام اند
۲. خیانت کارمندان در نیمه راه
۳. مطلع شدن دشمن از برنامه استخباراتی مقابل
۴. اشتباه در فعالیت اجنتها
۵. ننمودن طرح دقیق وسنجش شده صد فیصد
۶. تغیر سیاست مداران در قدرت کشور
۷. نداشتن پشتبان بینالمللی
۸. به قوانین جنگ بشری اعیار نباشد ناکام است.
۹. نداشتن رو پوپش پلان. شکل ظاهری پلان از اصل صد فیصد تفاوت داشته باشد.
۱۰ عدم بودیجه
روپوش برنامههای استخباراتی در افغانستانویرایش
یک برنامه سیاسی استخبارات در چند مراحل وشاخهها تقسیم میشود که برای هرکدام آن نام و وقت داده میشود. تا زمانیکه مرحله اول به موفقیت نرسد مرحله دوم به نزدیکترین کارکن افشا نمیشود. ولی بمنظور فریب دشمن واذهان عامه رو پوش را میسازند که همه بدانند که به نفع آنها است. موضوع ذریعه مثال واضع میگردد. پس از۱۲ ساعت از کودتا ۷ ثورسال ۱۳۵۷ در افغانستان میان مردم تبلیغ گردید که داودخان زمانیکه به سعودی رفت سعودی چک سفید را به داود خان دادگفت بنویس ولی روابط خودرا با روسها قطع کن. محمد خان جلالر وزیرتجارت عضو کا جی بی که از مهاجرین خوقند بود موضوع را با دولت روس اطلاع داده و روسها پلان کودتا را ترتیب نموده به حزب دیموکراتیک خلق افغانستان داد. بدین لحاظ غرض برانداختن انگیزه وتحریک اجرای کودتا که چگونه آغازگردد میر علی اکبرخیبر معاون ببرک کارمل را که مانع وحدت میشد ترور نمود تا کودتا را قبل از اینکه داود خان برای بار دوم به سعودی رود بسر رسانند. این یک حرفی است که همه قبول مینمودند در قبول نمودن آن جای شک دیده نمیشد. بر خلاف تصور افغانها جنین حرف واقیعت نداشت. درسال ۱۳۸۵ گلبدین حکمتیار دریک مصاحبه خود اعلان داشت که میر علی اکبرخیبر توسط افراد او ترور شده بود از او سوال نمودند که چرا به وقتش این حرف را نگفتی گفت لازم نبود. نورمحمد ترکی در بیانات خود میگفت ما انقلاب را کردیم که دوستان ودشمنان ما به حیرت ماندند، یعنی بدون شوروی انقلاب کردیم. این حرف را هیچکس باور نمیکرد ومن هم باور نداشتم چند نفر محدود میگفتند بگذار آخر این انقلاب چه خواهد بود. پس از تجزیه شوروی کسانیکه مخالف دولت شوروی بودند یا اشخاص مقتدر دردوره دولت شوروی بودند به صراحت گفتند که ما از کودتا ترکی بی خبر بودیم اگر وقت خبر میشدیم جلو آنرا میگرفتیم زیرا میدانستیم برای ما درد سر جور خواهد شد. پس از سالهای طولانی دانستیم که دستان غربیها بخاطر شکست شوروی در کودتا شامل بودهاست. آنها هرنوع شرایط را برای اجرا یک کودتا از طرف احزاب نزدیک به شوروی باز گذاشته بودند. به ویژه کتاب تلک خرس نوشته جنرال اختر پاکستانی همه را به حیرت گذاشت که در پشت پرده در افغانستان چه میگذشتهاست. باوجویکه ظاهر شاه دوست امریکابود. امریکا نخواست افغانستان را مجهز به سلاح امریکائی نماید برخلاف دوکشورهمسایه یعنی ایران و پاکستان را مجهز به سلاح امریکائی ساخت. و این یک سند بزرگ برای تثبیت موقیعت جنگ ابر قدرتهابود. مثال دیگر قضیه حمله فتعلی شاه قاجار به افغانستان است که توسط انگلیسها طرح شده بود. انگلیسها بمنظور جلوگیری از حمله افغانستان به هند از فتعلی شاه قاجار استفاده نمود. استخبارات پاکستان برای چندین سال بن لادن را در نزد خود داشته بنام بن لادن خود عمل مینمود. در تشکیل طالبان سعودی، یمن، کویت، پاکستان، ترکمنستان، و کمپنی یونوکال دست داشت. طالبان بمنظور چندین مقاصد سیاسی تاسیس شدهاست. ولی برای طالب ساده گفته شده که طالبان یک دولت سچه اسلامی را در جهان اعمار می نماید. این یعنی بر گردند به ۱۳۹۱ سال قبل.
سازمانهای اطلاعاتی که برای افغانستان مهمتر میباشدویرایش
سیا
سازمان استخباراتی خارجی امریکارا بنام سی آی ای وداخلی را بنام اف بی آی یاد مینمایند. سازمان سی - آی – ای در سال ۱۹۴۷ تاسیس شد. و موسس آن شخصی به نام آلن دالس میباشد. سی آی ای علاوه بر موفقیتها ناکامیهای نیز داشتهاست.[۳]
کاگب
KGB (روسی: КГБ): Комитет государственной безопасности). کمیته امنیت دولتی. در سال ۱۹۵۴ تشکیل شد ودر سال ۱۹۹۱ در دیگر کشورها از بین رفته و تنها متعلق به روسیه گردید. این سازمان در کنار اینکه موفقیتهایی دارد در افغانستان ناکام ماند.
MSS
وزارت امنیت ملی چین: نهاد امنیتی جمهوری خلق چین است. این سازمان در داخل وخارج فعالیت دارد. فعلاً کارمندان آن در اکثر کشورهای جهان درحال فعالیت میباشند. درسال ۱۹۴۹ تاسیس گردید.
هند
کشور هندوستان دارای ۱۳ اداره بزرگ خدمات استخباراتی اند. وبطور عموم اطلاعات خارجی هند بنام (Research and Analysis Wing) مخفف (RAW) واطلاعات داخلی هندرا بنام Intelligence Bureau یاد مینمایند.
پاکستان
پاکستان دارای چهار سرویس استخباراتی میباشند. از جمله آی ایس آی (ISI) در پخش خارجی و اف آی ای (FIA) در بخش داخلی فعالیت دارند. سازمان استخباراتی نظامی پاکستان بنام (M.I)و سرویس داخلی محلی را بنام (Intelligence Bureau -IB)یاد مینمایند. مرکز تمام دفاتر آن در اسلام آباد میباشد.
ایران
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران به اختصار «واجا». این وزارت دارای ۳۰هزار کارکن واجنت میباشند. این وزارت در بخش داخلی و خارجی فعالیت مینماید.اعضای این وزارتخانه در ادبیات رسانهای ایران با لقب «سربازان گمنام امام زمان روحی له الفداء» شناخته میشوند.
ازبکستان
خدمات امنیت ملی یا ≪اس این ؤی≫SNB به روسی СНБ. اس ان بی وظیفه استخباراتی داخلی وخارجی را بپیش میبرد. فعالیتهای داخلی این اداره با پولیس یکجا میباشد. این اداره تحت فرمان کریم اوف بپیش برده میشود. اس ان بی یکی از پرخشونت ترین اداره در برابر مجرمان میباشد.
انگلیس
سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا (SIS)، که معمولاً به نام MI6 شناخته میشود یعنی (اطلاعات نظامی بخش ۶). وظیفه این اداره حفظ ونگهداشت شاه و اطلاحات خارجی میباشد. درکنار این اداره کمیتههای طلاعات مشترک ا(JIC)، سرویس امنیت داخلی (MI5)، ستاد ارتباطات دولت (GCHQ)، دفاع از اطلاعات (DI) میباشد که هرکدام وظایف خاص دارند.
پانویس
Carlotta Gall, ed. (August 19, 2010). "New Afghan Intelligence Chief Aims to Build Trust". The New York Times. Retrieved May 20, 2012.
اداره استخباراتی دریک کشور نوشته ذکریا یوسفزوی دز وبگاه مشعل
حـــادثه خــوست سی – آی – ای را بــه لــرزه در آورد. نوشته آرین نژاد
جستارهای وابستهویرایش
سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا
موساد
سازمان اطلاعات نظامی
سازمان اطلاعات و امنیت سپاه پاسداران
سازمان اطلاعات روسیه
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا
سازمان اطلاعات و امنیت داخلی
اینتر سرویسز اینتلیجنس
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران
کاگب
خاد
مقالههای ویکی پیدیا انگلیسی که با این نوشتار رابطه دارندویرایش
List of intelligence agencies
Intelligence agency
List of defunct intelligence agencies
List of Indian intelligence agencies
منابعویرایش
1.Intelligence agency ویکی پیدیا انگلیسی
2. Ten Best Intelligence Agencies in the World در وبگاه [۱]
3. Intelligence Analysis در وبگاه National Security Agencyایالات متحده امریکا [۲]
ضرورت تقویت و تجهیز نهادهای استخباراتی و امنیتی کشور نوشته رهین فرهمند در وبگاه روزنامه افغانستان [۳]
کا جی بی در افغانستان نوشته واسیلی متروخین عضو کاجی بی ترجمه دکتور حمید سیمآب در وبگاه گفتمان. خدمات خاد در طول ۱۴ سال جنگ [۴]
کتاب تلک خرس یا حقایق پشت پردهٔ جنگ در افغانستان نوشته: محمد یوسف و مارک ادکین ترجمه: محمد قاسم آسمایی در وبگاه نی [۵]
معلومات مکفی در مورد سی آی ای در وبگاه سی آی ای [۶]
World Intelligence and Security Agencies در وبگاه fas [۷]
تشدید تضبیقات فشار برمردم ونیروهای سیاسی نوشته سلطان علی کشتمند صفحه ۳۸۱ در کتاب یاداشتهای سیاسی و رویدادهای تاریخی جلد اول ودوم سال چاپ سال ۲۰۰۱ لندن
باب یازدهم امیر عبدالرحمن خان مستبد باکفیت صفحات۳۹۶-۴۳۲ استبداد عبدالرحمن خان بالای ملت افغانستان در کتاب افغانستان در پنج قرن اخیر مولف میر محمد صدیق فرهنگ جلد اول سال چاپ جدید ۱۳۷۱قم انتشارات محمد وفائی.
افغانستان در مسیر تاریخ -اداره استخبارات امیر عبدالرحمن خان صفحات ۶۷۸-۶۸۷ جلداول نوشته میرغلام محمد غبار سال نشر ۱۳۹۹ پشاور
افغانستان در مسیر تاریخ - دهشت ترور در افغانستان در زمان سلطنت نادر خان صفحات ۹۶۷-۹۸۳ جلددوم نوشته میرغلام محمد غبار سال نشر ۱۳۹۹ پشاور