سفر شمخانی به كابل
تسنیم: چندی پیش در سفر شما به کابل رویکرد جدیدی در زمینه تعامل ایران با بازیگران صحنه افغانستان رونمایی شد. شما از گفتگو و ارتباطات با طالبان خبر دادید. چرا ایران در این مقطع زمانی مبادرت به انجام چنین کاری کرده است؟ آیا این موضوع به‌دلیل ظهور شرایط جدید امنیتی در افغانستان است؟ یا اینکه چون آمریکا وارد مذاکره با این گروه شده، ایران هم وارد گفتگو با طالبان شده است؟ آیا ارتباطات با طالبان گسترش پیدا خواهد کرد یا در سطح فعلی باقی خواهد ماند؟
شمخانی: یکی از اولویت‌های غیر قابل تغییر جمهوری اسلامی ایران، همکاری با کشورهای دوست در منطقه برای برقراری صلح و ثبات است. افغانستان نیز از کشورهایی است که ما در سطوح مختلف رسمی و مردمی ارتباطات خوب و مستحکمی با دولت و ملت آن داریم و فرهنگ، دین، تمدن و زبان مشترک منافع دو کشور را بسیار به هم گره زده است. ما هیچ‌گاه از کمک به برادران خود در افغانستان دریغ نکرده‌ایم. دولت افغانستان از گذشته از جمهوری اسلامی ایران خواسته بود از امکانات و ظرفیت‌های خود برای برقراری صلح و امنیت در آن کشور بهره بگیریم و بر همین اساس، ما به‌درخواست آن کشور وارد گفتگو با این گروه شدیم و در طول زمان به‌شکل‌های مختلف نتایج آن را به آگاهی برادران افغانستانی خود می‌رساندیم. این بار تصمیم گرفته شد هم برای پس دادن بازدید سفر همتاهای خود و هم برای مذاکره درباره مسائل مختلف دیداری از آن کشور انجام شود. یکی از موضوعات مورد بحث نتایج گفتگوهای ما با طالبان بود. حتماً توجه دارید که صلح و ثبات با مشارکت همه طرف‌ها قابل تأمین است. درباره آینده هم قائل به پیشگویی نیستم، باید دید دوستان ما چه نظری خواهند داشت و چه نتایجی به دست خواهد آمد، در هر صورت، کمک به برادران خود در افغانستان را در مسیر پیشرفت و تأمین صلح و ثبات، وظیفه خود و شرط همسایگی میدانیم.
آمریکا باید ابتدا حسن نیت خود را از طریق عمل به تعهدات برجامی خود اثبات کند. در حال حاضر ما آمریکا را فاقد حسن نیت، و زیاده‌خواه می‌بینیم و از طریق سازوکارهای جدیدی که طراحی کرده‌ایم نیازی به معامله با آمریکا نداریم
تسنیم: تیم همراه شما در سفر به کابل یک تیم امنیتی و تا حدودی نظامی بود. در تصویری که از سفر شما (در هواپیما) منتشر شد، نقشه‌ای را که ظاهراً وضعیت امنیتی افغانستان را نشان می‌داد بررسی می‌کردید. آیا می‌توان گفت که یکی از اهداف سفر شما پرداختن به موضوع مقابله با داعش در افغانستان بود؟ اگر چنین است ایران چه نقشی را با چه کیفیتی ایفا می‌کند؟
شمخانی: مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی کور و بی‌منطق از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران است و ما در تمام این سالها در پیشانی مقابله با تروریسم قرار داشته‌ایم و این هیولای زشت را که باعث بدنامی مسلمانان شده بود همیشه سرکوب کرده‌ایم. به‌خلاف برخی کشورهای مدعی که حضورشان در منطقه همیشه همراه با مصیبت و گرفتاری بوده است، کمک به افغانستان برای گرفتار نشدن در دست این بلا هم جزو برنامه‌های ما بوده و خواهد بود. اما اینکه این کمک در داخل افغانستان چگونه باشد، مهمترین محور آن برای ما خواست و نظر دوستان ما در حاکمیت افغانستان است. البته ما آمادگی‌ها و امکانات خوب و گوناگونی داریم که دوستان ما از آن آگاه هستند و برای ایجاد هم‌افزایی در این حوزه در تعامل مستمر هستیم.
کمک به افغانستان برای گرفتار نشدن [در دست تروریسم] هم جزو برنامه‌های ما بوده و خواهد بود
تسنیم: تحولات امنیتی دیگری هم در منطقه در حال روی دادن است. آمریکا از طرفی بحث کاهش نیروها در افغانستان را مطرح کرده است. مهمتر از آن رئیس جمهور این کشور از احتمال خروج نظامیان آمریکایی از سوریه خبر داده است. به‌نظر شما دلیل چنین تصمیمی از سوی آمریکا چیست؟ و این اقدام، در صورت تحقق، چه تأثیراتی را در منطقه به‌ویژه در رابطه با ایران می‌تواند داشته باشد؟
شمخانی: آیا حضور آمریکا در منطقه به‌خصوص در افغانستان و سوریه، چیزی جز شرّ و گرفتاری برای ما و مردم منطقه به‌همراه داشته است؟ ببینید این روزها آمارهای مختلف و عجیبی از هزینه‌های نظامی آمریکا در این کشورها از زبان مسئولان آمریکایی شنیده می‌شود. نباید از خود بپرسیم اگر به‌جای هزینه در ایجاد ناامنی، این مبالغ برای مثال، صرف آبادانی افغانستان می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد. اگر به‌جای تانک و آتشبار، تراکتور و لوازم کشاورزی می‌آوردند، آیا افغانستان در همین وضعیت بود؟
فعلاً هم که مقام‌های آمریکایی خودشان گرفتار حرف‌های متفاوتند و باید دید که اصلاً می‌توانند سیاست واحدی در پیش بگیرند یا خیر. جمهوری اسلامی ایران همواره عاملی ثبات‌ساز در منطقه بوده و نشان داده که حاضر است برای توسعه و پیشرفت منطقه و رفاه مردم آن کنار برادران خود باشد. ما می‌توانیم بدون وجود هر عامل خارجی، خودمان با همکاری یکدیگر، منطقه را به امنیت، ثبات و آبادانی برسانیم و اگر مشکلاتی هم باشد، به‌یاری هم بر مشکلات فائق آییم، کما اینکه قرن‌ها کنار هم زندگی کرده‌ایم و این تجربه تاریخی می‌تواند بدون حضور بیگانگان ادامه یابد.
