خبربد به كابل

توافق مسکو، پکن و واشنگتن، بدترین خبر به کابل بود /25.3.2019 نویسنده: میرویس قادری نمایندگان کشورهای امریکا، روسیه، چین و اتحادیۀ اروپا در واشنگتن دورهم جمع شده و برای دو روز متوالی روی پروسۀ صلح افغانستان به رأی‌زنی پرداختند. پس از ختم نشست، نمایندۀ ویژۀ امریکا از توافق میان طرف‌ها روی پروسۀ صلح افغانستان سخن زد و گفت که کشورهای بزرگ جهان با تأکید بر حفظ حاکمیت ملی افغانستان، گفتند که خواهان افغانستانی هستند که تهدیدی برای هیچ یک از کشورهای منطقه و جهان نباشد. نمایندۀ خاص روسیه ضمن اعلام پشتیبانی کشورش و جمهوری خلق چین، از پروسۀ صلح افغانستان گفت که پس از توافق صلح، نیازی به حضور نیروهای خارجی و پایگاه‌های آنان در افغانستان نخواهد بود. او افزود که با خروج نیروهای خارجی، خلاءقدرت در افغانستان به میان نخواهد آمد و آتش‌بس دایمی برقرار خواهد شد. نشست واشنگتن در داخل کشور نیز با استقبال روبرو شده و برخی سران سیاسی از جمله حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین از توافق طرف‌ها استقبال کرده و گفته است که بدون همکاری و هماهنگی کشورهای منطقه و جهان امکان برقراری صلح در افغانستان نیست. نشست واشنگتن پس از آن برگزار شد که اخیراً وزیر خارجۀ امریکا گفت که اهداف متضاد منطقه‌ای روند صلح افغانستان را پیچیده ساخته و امکان توافق صلح را دشوار گردانیده است. نشست کشورهای روسیه، چین و امریکا، چند نکته را روشن ساخت: 1. نشست دو روزۀ واشنگتن مهمترین کنفرانس در مقیاس جهانی دربارۀ صلح افغانستان بود. این نشست می‌تواند زمینه‌ساز امضای موافقت‌نامۀ صلح با طالبان باشد. به ویژه این‌که طالبان از کشورهای منطقه از جمله روسیه خواسته‌اند که موافقت‌نامۀ صلح را ضمانت کنند. 2. نشست نمایندگان سه کشور بزرگ و تأثیرگذار در قضایای افغانستان در شرایطی برگزار شد که گمانه‌زنی‌ها از تقابل اهداف و برنامه‌های کشورهای روسیه، چین و امریکا در بحث صلح افغانستان وجود داشت. برخی کشورهای منطقه از این‌که در جریان مذاکرات صلح امریکا با طالبان قرار ندارند، ابراز نگرانی کرده بودند. ایالات متحده امریکا متهم به نادیده‌گرفتن کشورهای منطقه در روند صلح افغانستان بود. ظاهراً نشست سوءتفاهمات را رفع ساخته و چشم‌انداز روشنی از مذاکرات ارایه کرده است. 3. همۀ طرف‌ها باور دارند که بدون نقش و همکاری کشورهای منطقه، دست‌یابی به صلح و ثبات پایدار در افغانستان ناممکن است. با توجه به این‌که کشورهای منطقه بیشترین نفوذ را بر طالبان و دیگر ذینفعانِ روند صلح به ویژه مجاهدین و احزاب سیاسی دارند، نادیده گرفتن آنان به معنای ناکامی مذاکرات جاری است. بدون نقش‌آفرینی مثبت این کشورها اولاً طالبان حاضر به معامله نخواهند شد و ثانیاً نیروهای پرنفوذ داخلی با معاهدۀ صلح موافقت نخواهند کرد. بنابراین، هماهنگی و همسویی کشورهای منطقه و امریکا در روند صلح، حایز اهمیت می‌باشد. ایالات متحده امریکا تلاش می‌ورزد که پیش از برگزاری دور ششم مذاکره با گروه طالبان، تمام مقدمات توافق صلح نهایی شود و نشست پیش روی دوحه سنگ تمام به مذاکرات جاری بگذارد. 4. نشست دو روزۀ واشنگتن، آخرین امیدهای کابل را به یأس مبدل گردانید. محمد اشرف‌غنی، رییس‌جمهور افغانستان انتظار داشت که کشورهای منطقه با روند مذاکرات جاری نمایندگان امریکا و طالبان مخالفت ورزند. اما برخلاف میل آنان، کشورهای منطقه و جهان، به اجماع نظر روی صلح افغانستان دست یافتند. توافق مسکو، پکن و واشنگتن، بدترین خبر به کابل بود. محمد اشرف‌غنی در روزهای اخیر برخلاف سیاست چهار ساله‌اش بر سهیم‌سازی منطقه در قضایای صلح و جنگ تأکید می‌کند. با این حال، هندوستان تنها کشوری است که از مذاکرات جاری ابراز ناخرسندی کرده و از حکومت وحدت ملی پشتیبانی کرده است. هند نگران است که با حضور طالبان در دایرۀ قدرت در کابل، نفوذ رقیب دیرینه‌اش پاکستان در افغانستان بیشتر از پیش افزایش می‌یابد. حکومت اشرف‌غنی پس از ناامیدشدن از واشنگتن در پی راه‌اندازی بازی حامد کرزی رییس جمهور اسبق بود. رییس‌جمهور سابق وقتی با امریکا درگیر شد، روابط حکومتش را با کشورهای منطقه به خصوص روسیه، چین، ایران، هند و پاکستان گسترش بخشید. اما حالا معادله عوض شده است. اشرف‌غنی سال‌ها قبل کشورهای منطقه را از دست داده بود. 5. ایالات متحده امریکا دربارۀ مذاکرات جاری صلح با طالبان با نمایندگان اکثر کشورهای با نفوذ در مسایل افغانستان از جمله انگلیس، اتحادیۀ اروپا، هند، پاکستان، چین، روسیه، هند، عربستان، امارات، قطر و برخی از کشورهای آسیای مرکزی به رأی زنی و گفت‌وگو پرداخته است. احتمال می‌رود که در نشست بعدی نمایندگان طالبان و امریکا مایک پمپئو وزیر خارجۀ امریکا نیز حضور یابد. گروه طالبان خواستار حضور وزیر خارجۀ امریکا در مذاکرات جاری در قطر است. وزیر خارجۀ امریکا نیز گفت که شخصاً برای دستگیری خلیل‌زاد به قطر می‌رود. حضور پمبئو جایگاه طالبان را در مذاکرات جاری تقویت خواهد کرد. در نشست‌های پیش رو روی دو مسأله اصلی یکی جدول زمانی خروج نیروهای خارجی از افغانستان و جلوگیری از استفادۀ گروه‌های ترویستی از خاک افغانستان علیه کشورهای منطقه و جهان توافق صورت گرفت. در نشست پیش رو، روی گفت‌وگوی مستقیم حکومت با طالبان و همچنان آتش بس دایمی بحث و گفت‌وگو خواهد شد. اکنون ایالات متحده امریکا بر حکومت افغانستان فشار می‌آورد که یک تیم مذاکره‌کنندۀ همه شمول را ترتیب نماید تا در دور بعدی مذاکرات شرکت کنند. حکومت سرگرم برگزاری لویه جرگه است و انتظار دارد که نشست جریان‌های سیاسی با طالبان پس از لویه جرگه برگزار شود. لویه جرگه با یک ماه تأخیر به تاریخ 9 ثور در کابل برگزار می‌شود. غنی تلاش دارد که لویه جرگه علیه مذاکرات جاری موضع‌گیری نماید.

فارسی.رو