'ایران محدودیت ورود سوخت به افغانستان را لغو کرده است'

'ایران محدودیت ورود سوخت به افغانستان را کاملا لغو کرده است'

به گفته پرس تی وی عبید گفته سوخت ارسالی تنها توسط مردم افغانستان مصرف می شود
یک شبکه تلویزیونی دولتی ایران از رفع محدودیت عبور تانکرهای نفتی از مرز با افغانستان خبر داده است.
به گزارش شبکه تلویزیونی انگلیسی زبان پرس تی وی، متعلق به دولت ایران، عبیدالله عبید، سفیر افغانستان در تهران، از دولت ایران به خاطر اجازه انتقال سوخت به آن کشور تشکر کرده و قول داده است که سوخت ارسالی از ایران "تنها توسط مردم افغانستان به مصرف خواهد رسید."
در این گزارش، که بامداد چهارشنبه، 13 بهمن (2 فوریه)، در سایت پرس تی وی انتشار یافت، آمده است که در واکنش به سخنان دولت افغانستان در این مورد که سوخت ارسالی از ایران در اختیار نیروهای ناتو مستقر در آن کشور قرار نمی گیرد، ایران "تمامی محدودیت های عرضه سوخت به افغانستان را لغو کرده است."
در ادامه این گزارش آمده است که سفیر افغانستان افزوده است که "کابل مایل به حفظ روابط دوستانه با تهران است."
موضوع محدودیت عبور تانکرهای حامل سوخت ترانزیتی از ایران از مرز با افغانستان در چند هفته اخیر مشکلاتی را در روابط دو کشور پدید آورده است.
اواخر ماه دسامبر سال گذشته، مقامات دولتی افغانستان گفتند که دهها دستگاه تانکر حامل سوخت برای افغانستان در مرز این کشور و ایران متوقف شده اند و ادامه توقف آنها نگرانی هایی را در مورد کمبود سوخت در افغانستان به همراه آورده است.

تصمیم ایران به محدودیت عبور تانکرهای سوخت باعث کمبود در افغانستان شد
به گفته بازرگانان افغان، این تانکرها عمدتا حامل فرآورده های نفتی بودند که آنان از کشورهای همسایه ایران - عراق و ترکمنستان - خریداری کرده و قرار بود براساس توافق ترانزیتی با دولت ایران، به افغانستان ارسال شود.
اگرچه در ابتدا، دلیل اقدام دولت ایران در جلوگیری از ارسال سوخت به افغانستان مشخص نبود، اما بعدا مقامات ایرانی، دلیل جلوگیری از ترانزیت سوخت را افزایش شدید در میزان سوخت وارداتی افغانستان توصیف کردند.
اخیرا سفیر ایران در کابل به صراحت گفت که این افزایش نشان داده که سوخت ترانزیتی از ایران در دسترس نیروهای ناتو مستقر در افغانستان قرار می گیرد.
مقامات افغان این نظر را به شدت رد کرده و گفته اند که سوخت مورد نیاز نیروهای ناتو از منابع و مسیرهای متفاوتی تامین می شود.
بازرگانان افغان نیز دلیل افزایش ترانزیت سوخت از ایران را کاهش واردات از سایر صادرکنندگان و اتکای بیشتر به سوخت ترانزیتی از این کشور اعلام کردند.
اقدام دولت ایران به کمبود سوخت در برخی مناطق افغانستان منجر شد و یک رشته تظاهرات اعتراضی علیه دولت ایران را به دنبال آورد.
در حالیکه اتاق بازرگانی افغانستان از تصمیم به توقف واردات از ایران خبر می داد، مقامات دولتی افغانستان تاکید کردند که در پی یافتن منابع دیگری تامین سوخت مورد نیاز کشور هستند.
گزارش اظهارات سفیر افغانستان در تهران در مورد رفع محدودیت ترانزیت سوخت از ایران از سوی منابع دیگر تایید نشده است.

تاکید ایران و افغانستان بر گسترش روابط تجاری

سفر آقای زاخیلوال به ایران کوتاه زمانی پس از آن صورت گرفته است که بروز تشنهایی در روابط دو کشور صورت گرفته است
عمر زاخیلوال، وزیر مالیه (دارایی) افغانستان به ایران سفر کرده است و با شمس‌الدین حسینی، همتای ایرانی خود و همچنین مسعود میرکاظمی، وزیر نفت و محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران دیدار و گفت و گو کرده است.
سفر آقای زاخیلوال به ایران کوتاه زمانی پس از آن صورت گرفته است که بروز تشنهایی در روابط دو کشور صورت گرفته است.
تیرگی روابط دو کشور به پس از متوقف کردن هزار و ششصد تانکر ترانزیتی مواد سوخت از سوی ایران شدت گرفت. به گفته مقامات افغان این تانکرها در مرزهای اسلام قلعه، دوغارون، فراه و نیمروز از سوی مقامات ایرانی متوقف شده اند.
بر اساس گزارشها از ایران، مقامات افغان دیدار کننده از ایران در ملاقات با مقامات این کشور بر ضرورت افزایش همکاریها تاکید کرده و وزیر اقتصاد ایران گفته است که محدودیتی برای افزایش سطح روابط تجاری بین دو کشور وجود ندارد.
رئیس جمهوری ایران نیز در دیدار خود با آقای زاخیلوال گفته است که ایران به "گسترش مبادلات اقتصادی با کشورهای همسایه اولویت می دهد."
اما به گفته ناظران روابط بین دو کشور در حال حاضر مهمترین نکته سفر هیات افغان به ایران را باید در اختلاف دو کشور بر سر مسایل سوختی و تانکرهای متوقف شده سوختی در مرزهای ایران، جستجو کرد.
حدود هزار و ششصد تانکر حامل مواد سوخت که از کشور های خلیج فارس، عراق و ترکمنستان خریداری شده و قرار بود از مسیر ایران به افغانستان منتقل شود بیش از سه هفته، در مرزهای شرقی ایران متوقف شد. هنوز مشخص نیست که چه تعداد از این تانکرها موفق به خروج از مرزهای ایران شده اند.
فدا حسین مالکی، سفیر ایران در کابل، روز سه شنبه (18 ژانویه) با حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان، دیدار کرد و گفت که مشکل این تانکرها بزودی حل خواهد شد.
اما علی‌رغم این اظهارات مقامات ایرانی، اتاق تجارت افغانستان اعلام کرد که به دلیل توقیف تانکرهای حامل مواد سوخت در مرزهای ایران و "نقض قرار داد ترانزیتی میان دو کشور که هردو عضو اکو هستند" آنها از روز هجدهم ژانویه (جنوری)، داد ستد تجاری را با ایران قطع کرده اند. اگرچه مقامات دولت افغانستان گفتند که این اقدام یک تصمیم صنفی است و ضرورتا ربطی به موضع دولت افغانستان در قبال ایران ندارد.
مشکل چیست؟
مشکل ایجاد شده بین دو کشور بر سر افزایش مصرف مواد سوختی در افغانستان است.
مقام های ایران قبلا اظهار داشته بودند که نگرانند که سوخت ترانزیت شده از مسیر ایران در اختیار نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان قرار بگیرد. مقام های ایران می گویند، سوختی که در 9 ماه گذشته از مرزهای ایران وارد افغانستان شده است نسبت به سالهای گذشته نزدیک به دو برابر شده است.
اما مقام های افغان با تائید گفته های مقام های ایرانی می گویند دلیل افزایش ورود مواد سوخت از مسیر ایران به این معنی نیست که این سوخت در اختیار نیروهای ناتو قرار می گیرد، بلکه ورود مواد سوخت از ایران و مسیر ایران به این دلیل بیشتر شده است که قزاقستان که کشور اصلی برای تامین سوخت مورد نیاز افغانستان به شمار می رود، از شش ماه قبل بازسازی پالایشگاه های نفت خود را آغاز کرده و صدور نفت به کشور های دیگر از جمله افغانستان را متوقف کرده است.
دیدار آقای زاخیلوال با مسعود میرکاظمی، وزیر نفت ایران در چنین شرایطی انجام گرفته است.
آقای میر کاظمی در این دیدار گفته است که دو کشور بر سر انتقال روزانه دو میلیون لیتر سوخت در سال میلادی جدید از ایران به افغانستان توافق کرده اند.
به نوشته خبرگزاری شانا در ایران، که خبرهای مربوط به حوزه انرژی را منتشر می کند، وزیر نفت ایران گفته است که پیشتر سوخت ایران و دیگر کشورها از طریق کشورهای مشترک‌المنافع به افغانستان انتقال پیدا می کرد که به گفته آقای میرکاظمی اکنون این انتقال از ایران صورت می گیرد.
به نظر می رسد که این دیدارها و تواقفها بین دو کشور بتواند به مشکل ایجاد شده بین دو کشور پایان دهد.
اما به گفته برخی از ناظران روابط دو کشور این توافقات دست کم در چارچوب اعلام شده آن، نیاز سوخت ترانزیتی افغانستان را به طور عمده در اختیار ایران قرار خواهد. با توجه به سابقه توقف تانکرهای ترانزیتی از ایران به افغانستان ممکن است این امر با مخالفت محافلی در داخل افغانستان رو به رو شود محافلی که اتکای کامل انتقال سوخت از ایران به افغانستان را با توجه به رویداد اخیر از نظر استراتژیک منطقی نمی دانند.
ایران پس از پاکستان مهمترین شریک تجاری افغانستان به شمارمی رود. تبادلات تجاری میان دو کشور در سال 2010 به حدود 900 میلیون دلار رسید که قسمت اعظم آن را صادرات ایران به افغانستان تشکیل می دهد. دولت ایران پیش بینی کرده است که این حجم تجارت تا آخر سال جاری شمسی به یک میلیارد دلار برسد.
صادرات ایران به افغانستان از سال 2007 تا کنون حدود پنج برابر افزایش یافته است. حجم صادرات ایران به افغانستان در 2007 حدود 150 میلیون دلار و در سال 2008 به حدود 210 میلیون دلار افزایش یافت. مجموع صادرات افغانستان به ایران از مرز 50 میلیون دلار عبور نمی کند.
صادرات ایران به افغانستان بیشتر شامل کالاهای مصرفی از جمله مواد شوینده، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، سوخت، دارو، صنایع چوبی و صنایع پلاستیکی است.
محصولات كشاورزی شامل ميوه های تازه و خشكبار، سبزيجات، داروهای گياهی و زعفران از جمله مهمترين صادرات افغانستان به ایران است که معمولا" با سیاست های گمرکی اتخاذ شده از سوی ایران، حجم آن در سطح بسیار پایینی قرار دارد.