مانع از «دعوت به تخاصمات فکری» شوید
برای مقابله با افراط و تکفیر، مانع از «دعوت به تخاصمات فکری» شوید
شناسه خبر: 948406 سرویس: بین الملل
۲۹ آذر ۱۳۹۴ - ۱۵:۲۴
همایش 4
ادبا و اندیشمندان جهان عرب با برگزاری همایشی در مسقط بر ضرورت «توقف دعوت به تخاصمات فکری» و «فعال‌کردن صدای متفکران اعتدال‌گرا» برای مبارزه با افراطی‌گرایی تأکید کردند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، کنفرانس «افراط‌گرایی فکری و تاثیر آن بر جامعه عرب» در محل انجمن نویسندگان و ادبای عمان (جمعیة العمانیة للکتاب و الأدباء) در مسقط برگزار شد.
شرکت کنندگان در این همایش با تاکید بر این که افراط‌گرایی یک پدیده پیچیده و نیازمند به بررسی انگیزه‌های متعددی است کنفرانس را حول سه محور «مسئله خشونت در متن مذهبی»، «تعصبات در جامعه عرب - سکولار و الگوی مذهبی» و «اندیشه عربی در میان زمینه‌های ملی و آرمان‌های جهانی» مورد بررسی قرار دادند.
در مراسم افتتاحیه این همایش نخست «خمیس العدوی»، رئیس انجمن نویسندگان و ادبایِ عُمان در سخنانی گفت: انجمن نویسندگان یکی از نهادهای جامعه مدنی است و در راستای تثبیت فرهنگی در اندیشه و ادبیات در عمان و برقراری ارتباط با همه جهان پیرامونی تلاش می‌کند زیرا رسالت فرهنگ، رسالتی عموم بشری است و به یک منطقه محدود نیست.
وی افزود: افراط گرایی نیز امری چندسویه است که در جهات مختلف کار می‌کند و نه تنها از نگاه مذهبی و منطقه‌ای بلکه در سطح بین‌المللی و در سطح دولت‌ها و حتی مقررات و همچنین در سطح فکری افراد انسانی اثر دارد.
«رضا رجب» نیز از یکی اندیشمندان عضو انجمن «تجدید فرهنگ اجتماعی» بحرین است در سخنان کوتاهی تصریح کرد: ما در مسیر مبارزه با افراط‌گرایی نباید خود را از تجارب دیگران محروم سازیم بلکه در خلال گفتگوها است که به فهم درست همه جانبه از افراط‌گرایی و راه‌های مبارزه با آن دست می‌یابیم.
در مورد محور نخست این همایش یکی از سخنرانان به نام دکتر «خالد المشرفی» به بیان مشاهداتی پرداخت که که در سال‌های اخیر از تشدید بی‌سابقه خشونت به‌ویژه با شعارهای دینی دیده است و به طرح پرسش هایی در این زمینه پرداخت که آیا منبع واقعی این خشونت‌ها و علل آن، سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی است؟
وی همچنین افزود: اگر این گروه‌ها به نام اسلام و از زبان دین، سخن می‌گویند تا چه حد مسئول آن هستند و آیا دین تغذیه‌کننده جوهر خشونت است؟ آیا خشونت مرتبط به دین نیست بلکه مربوط به چگونگی درک مردم از دین است؟ ما تا کجا باید به دفاع از درد و رنج و بدهی‌های خویش به غرب ادامه دهیم و سرزنش و مسئولیت اقدامات افراط‌گرایان را به عهده بگیریم؟
المشرفی به بن‌واژه (قتل) در تمام تصریفات لغوی آن اشاره کرد که در قرآن کریم 157 بار تکرار شده است، البته این موارد جدای از دیگر کلمات مترادف با خشونت و قتل است و جدای از نوشته هایی است که بر نظریه عنف و خشونت مبتنی است و تصور میشود که اینها همان اسلام حقیقی است. چگونه غرب می‌تواند این خشونت‌ها را درک کند؟
وی ادامه داد: این همان مشکلی است که ما در برخورد با متون اسلامی به عنوان مواد خام با آن مواجه هستیم و در واقع ما آن متون را از زمینه‌های زمانی و مکانی متعلق به آن جدا می‌کنیم و سپس تعمیم کلی می‌دهیم بدون اینکه از عقل برای درک درست کمک بگیریم و این است که به سادگی خشونت در گروه‌های اسلام ساخته میشود.
«حیدر حب» دیگر سخنران این مراسم نیز در محور مطرح شده با عنوان « تعصبات در جامعه عرب» گفت: پدیده افراط گرایی در حال تبدیل شدن به امری است که صلح جهانی را تهدید می‌کند و اینک افراط گرایی در زمان ما به شکل‌های متعدد ظاهرشده است.
وی افزود: از افراط گرایی دینی تا افراط گرایی فکری - گر درست باشد - می‌توان گفت رابطه‌ای میان به اصطلاح قدرت دینی و روند غیردینی برقرارشده است.
در ادامه «معن بشور» با طرح محور اندیشه عربی در میان زمینه‌های ملی و آرمان‌های جهانی گفت: پدیده افراط گرایی ایدئولوژیک با تمام عوامل عمیق آن، و با تمام تظاهرات متنوع آن که نیاز به توضیح و تجزیه و تحلیل عمیق و مطالعات هدفمند دارد؛ تنها به زمینه فکری منحصر نیست، بلکه به جوانب سیاسی واقتصادی وتربیتی و روحی نیز مربوط است و باید به ریشه های آن پرداخت.
در نشست‌های روز دوم این همایش هم که با مدیریت «علی الریامی» انجام شد؛ «بدر بن سالم بن حمدان العبری» نویسنده مشهور عمانی مقاله خود را با عنوان «اندیشه اسلامی ما و ارزش های انسانی؛ نظریه و واقعیت» ارائه و در آن به ارزش‌های انسانی در زمینه‌های گوناگون ، همچون رنگ و نسب (تنوع نژادی) و یا مردانگی و زنانگی (تنوع جنسیتی) و یا قبیله و ملت و جغرافیای زیستی (تنوع قومیتی) و یا موقعیت، پول و اعتبارهای اجتماعی، علمی و مدارک مختلف (تنوع مقامی) پرداخت.
وی در سخنانی خود تصریح کرد: در کنار مهم‌ترین ارزش‌ها همچون معارف دینی و یا ارزش‌های خودبنیاد فردی می‌توان به ارزش‌هایی همچون حق آزادی بیان و اندیشه و روش جدال أحسن اشاره کرد، چرا که ارزش‌های انسانی از رنگ و نژاد و قبیله جدا بوده و مورد توجه قران کریم قرار گرفته است. ما در زمینه ارتباط ارزش‌های انسانی با اندیشه‌های اسلامی دو موضوع را داریم؛ نخست توحید الاهی و دوم: کرامت انسانی که باید دانست که برادری میان تمام انسان‌ها از پیام‌های الهی در قرآن کریم است.
بدر عبری افزود: باید توجه داشت که شریعت اسلامی دارای بعد اجتماعی و رویکرد گروهی است و حتى در شعائر اسلامی نیز ظهور کرده است؛ به عنوان نمونه در نمازهای 5گانه روح جماعت دیده می شود؛ این نمازها گردهمایی مؤمنان است و نمادی از در غم و شادی یکدیگر شریک بودن.
وی در ادامه به خطای مهم افراط گرایان اشاره کرد و با پرداختن به موضوعاتی چون «قتل مشرک غیرکتابی و مرتد»، «رجم به شیوه بی رحمانه» و اینکه ممکن نیست این قانون از جانب خداوند مهربان باشد، خدایی که در رحمت و توبه را برای همه مردم گشوده است، به موضوع «سوزاندن گناهکاران»، «مبارزه برای دعوت به اسلام» و «اجبار دیگران به پذیرش دین» اشاره کرد.
مصطفى بن تمسک از دانشگاه تونس هم در این همایش بین المللی در مقاله‌ای تحت عنوان «گفتمان تندروی دینی و افزایش خشونت های«جهادی» تصریح کرد: افراط گرایی مذهبی محدود به یک دین خاص نیست، بلکه افراط‌گرایان شامل همه پیروان ادیان الاهی و پیروان تمامی ایدئولوژی‌ها است زیرا ما شاهد یهودیان افراطی و افراط گرایان مسیحی و افراط گرایان هندو و حتی افراط گرایان سکولار هستیم.
تمسک تصریح کرد: گفتمان افراط گرایی مذهبی در طول تاریخ همیشه همراه خشونت سیاسی بوده است و نشانه‌های آن به شکل جدید دیده میشود، این گفتمان از نخستین لحظات تاسیس خلافت اسلامی پدید آمده است.
در مراسم اختتامیه این کنفرانس نیز شرکت کنندگان با صدور بیانیه‌ای نخست خواستار «توقف دعوت به تخاصمات فکری» و سپس «فعال کردن صدای متفکران اعتدال‌گرا» از مسیر محروم ساختن افراط گرایان دینی و فکری از رسانه‌ها و یافتن یک عامل بازدارنده قانونی شدند.
