اشتباه هات امريكا
«ان.بی.سی نیوز» گزارش داد
۱۲ فاجعه تصمیم‌گیری مالی آمریکا در افغانستان
شبکه ان بی سی نیوز در گزارشی به ۱۲ فاجعه تصمیم‌گیری مالی آمریکا در افغانستان پرداخته که نشان می‌دهد فساد و عدم مطالعه باعث هدر رفت میلیاردها دلار مالیات مردم آمریکا در افغانستان شده است.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم به نقل از «ان بی سی نیوز»، به گفته مقامات دولتی آمریکا هزینه‌ای که واشنگتن تا این لحظه برای بازسازی افغانستان به مصرف رسانده است، بیشتر از هزینه‌ای است که برای بازسازی اروپا در پایان جنگ جهانی دوم پرداخته بود.
سربازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) هفته گذشته در بیانیه‌ای به کنگره گفت که 113.1 میلیارد دلاری که به این کشور پرهرج‌ومرج (افغانستان) سرازیر شده است، حداقل 10 میلیارد بیشتر از هزینه‌های جنگ جهانی دوم برای بازسازی کل اروپا است.
براساس گزارش‌های «سیگار»، میلیاردها دلار در پروژه‌هایی بیهوده یا غیراستاندارد یا به شکل سیستماتیک در فساد اداری و سوء‌استفاده حیف‌ومیل شده است.
«اِن.بی.سی نیوز» در رابطه با 12 مورد از عجیب‌ترین مواردی که توسط تیم تحقیقات سیگار مشخص شده است با سربازرس ویژه این سازمان جان اف.سپکو گفت‌وگو کرده است.
سپکو با برداشتی از سخن آلبرت انیشتین گفت که هزینه‌های بی قیدوبند آمریکا در افغانستان، «تعریف جنون است – بارها و بارها انجام دادن کاری مشابه و هر بار انتظار نتیجه‌ای متفاوت را داشتن».
1) 486 میلیون دالر برای هواپیماهای «تله‌ی مرگ» که بعدها به قیمت 32000 دالر فروخته شد.
به گفته «سیگار»، پنتاگون نزدیک به نیم میلیارد دلار برای خریداری 20 هواپیمای باربری ساخت ایتالیا هزینه کرده است که در نهایت اوراق شده و به قیمت 32000 دلار به فروش رفتند.
سپکو به «اِن.بی.سی» گفت: فرستادن این هواپیماها به افغانستان اشتباه بود. آمریکا نمی‌توانست افغان‌ها را به پرواز با آن وا دارد و خلبان‌های ما آن را تله مرگ می‌نامیدند. یکی از خلبان‌ها گفته بود که درحال نشستن به زمین قطعات شروع به سقوط کرده بودند.
پس از آن‌که هواپیماهای G222 که به نام C-27A Spartan نیز خوانده می‌شوند، در ماه مارچ 2013 کنار گذاشته شدند، به گوشه‌ای از فرودگاه بین‌المللی کابل منتقل شده بودند که از پایانه غیرنظامی قابل دید بودند. بازرس کل سیگار گفت که درختان و بوته‌ها در اطراف آن‌ها رشد کرده بودند.
براساس گزارش «سیگار» شانزده فروند از این هواپیماها اوراق شده و به قیمت 6 سنت (پوند) به یک شرکت ساخت‌وساز داخلی فروخته شدند.
چهار فروند دیگر در یکی از پایگاه‌های آمریکا در آلمان استفاده نشده باقی مانده است.
سپکو این هواپیماها را «شکست کامل یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های ما در افغانستان» خواند.
2) 335 میلیون دلار برای نیروگاهی که فقط از 1 درصد ظرفیت خود استفاده کرد
به گفته آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا که کارخانه برق تره‌خیل را برای «فراهم‌کردن منبع برق قابل‌اعتماد» برای شهر خاموش و بی‌برق کابل ساخته بود، این کارخانه در سال 2009 راه‌اندازی شد.
بااین‌حال همان‌گونه که «سیگار» در ماه آگوست گذشته در نامه‌ای به «آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا» نوشته است، این کارخانه مدرن تنها 8846 مگاوات ساعت برق را در فاصله زمانی میان ماه‌های فوریه 2014 و آپریل 2015 تولید کرد. این خروجی، کمتر از 1 درصد از ظرفیت این کارخانه بود و تنها 0.35% از برق کابل، شهری با 4.6 میلیون نفر جمعیت را فراهم کرد.
علاوه بر این، آغاز و توقف کار که به طور مکرر اتفاق می‌افتاد مشکلاتی را در موتورها و اجزای الکترونیکی به وجود آورده و درنهایت به گفته این سازمان به «شکستی فاجعه‌بار» منجر شد.
3) تقریباً 500000 دلار هزینه ساختمان‌هایی که در اثر باران از هم فروپاشیدند
مقامات آمریکا در سال 2012 دستور ساخت مجتمع‌های آموزشی برای پلیس افغانستان را داده و بر روند ساخت آن نظارت داشتند، اما این ساختمان‌ها آن‌قدر ضعیف بودند که دیوارهای آن در اثر باران سقوط کرد. «سیگار» در گزارش خود در ماه ژانویه 2015 گفت این ساختمان‌های بی‌استفاده در ولایت وردک «نه تنها خجالت‌آور بودند، بلکه هدردادن پول‌های مالیات‌دهندگان آمریکایی بودند».
کار ساخت این مجتمع با نظارت آمریکایی‌ها به یک شرکت افغان به نام «شرکت ساختمانی قسمت‌الله نصرت» سپرده شد.
«سیگار» گفت که این «فروپاشی» تنها چهار ماه بعد از پایان کار این ساختمان‌ها در ماه اکتوبر 2012 آغاز شد. این سازمان مقامات آمریکا را برای برنامه‌ریزی نادرست و شکست برای پاسخ‌گو دانستن شرکت ساخت و ساز افغان که از مواد بی‌کیفیت استفاده کرد بود مسئول دانست. آمریکا پس از آن با شرکت دیگری برای بازسازی این تأسیسات قرارداد بست.
سپکو این حادثه را «گیج‌کننده» نامید.
4) 34.4 میلیون دلار در برنامه فرستادن دانه‌های سویا به کشوری که مردم آن دانه سویا نمی‌خورند
در گزارش «سیگار» در ماه جون 2014 آمده است: مردم افغانستان ظاهراً هرگز در گذشته دانه سویا نخورده‌اند. اما این مسئله وزارت کشاورزی آمریکا را از سرمایه‌گذاری 34.4 میلیون دلار برای برنامه‌ای توسط شرکت سویای آمریکا برای معرفی مواد غذایی به این کشور در سال 2010 متوقف نکرده بود.
وزارت کشاورزی آمریکا گزارش «سیگار» را تأیید کرد این پروژه «انتظارات را برآورده نکرد». این امر تا حد زیادی به شرایط نامناسب کشاورزی در افغانستان مربوط می‌شد و این‌که کسی علاقه‌ای نداشت محصولی را خریداری کند که در گذشته هرگز نخورده بود.
سپکو به شبکه‌ی «اِن.بی.سی» گفت: آن‌ها سویا کشت نمی‌کنند و نمی‌خورند. در آن‌جا بازاری برای سویا وجود ندارد و با این حال ما فکر کردیم این ایده‌ی خوبی است».
سپکو در ماه جون 2014 در نامه‌ای به تام ویلساک وزیر کشاورزی آمریکا نوشت: مسئله آزاردهنده در رابطه با این پروژه خاص این است که به‌نظر می‌رسد این مشکلات کاملاً قابل پیش‌بینی بودند و بنابراین، احتمالاً می‌شد از آن‌ها اجتناب کرد.
5) 1600 ساختمان مستعد آتش‌سوزی
گروه مهندسین ارتش آمریکا در برنامه‌ای 1.57 میلیارد دلاری، نزدیک به 2000 ساختمان ساختند که قرار بود به عنوان سربازخانه، کلینیک‌های درمانی و ایستگاه‌های آتش‌نشانی توسط ارتش ملی افغانستان استفاده شود. زمانی که دو آتش‌سوزی در ماه‌های اکتوبر و دسامبر 2012 نشان داد که تقریباً در 80 درصد از این ساختمان‌ها استانداردهای بین‌المللی برای ایمنی دربرابر آتش‌سوزی رعایت نشده است، سپکو گفت که پاسخ یک مقام ارشد «متکبر» این گروه برایش ناراحت‌کننده بوده است.
ژنرال مایکل آی.ایر گفت که خطر آتش‌سوزی مشکل‌ساز نبود چرا که «جمعیت ساکن این مجتمع معمولاً سربازان جوان و تندرست افغان هستند».
ایر در یادداشتی منتشر شده در ماه ژانویه 2014 توسط «سیگار» نوشته بود که این گروه «توانایی فیزیکی برای یک عقب‌نشینی شتابزده در وضعیتی فوق‌العاده را دارا بودند».
سپکو به شبکه «اِن.بی.سی» گفت که اظهارنظر ایر «نشان‌دهنده نگرشی واقعاً ناخوشایند نسبت به متحدان ما است».
وی افزود: این خودبزرگ‌بینی باورکردنی نبود و من متاسفم که باید این را درمورد یک مقام ارشد بگویم.
6) بیمارستانی 600000 دلاری در منطقه‌ای که نوزادان را در آب کثیف رودخانه می‌شستند
علی‌رغم صرف بودجه 597.929 میلیون دلاری برای بیمارستان سالنگ در ولایت پروان افغانستان، این مرکز 20 بستر ناچار به اقداماتی غیربهداشتی بود.
براساس گزارش سیگار در ماه ژانویه 2014، «از آن‌جا که آب تمیزی وجود نداشت، کارکنان بیمارستان نوزادان تازه متولدشده را با آب تصفیه‌نشده رودخانه می‌شستند». این گزارش افزوده است که این ساختمان «سست‌بنیاد» هم‌چنین در معرض «خطر سقوط در هنگام وقوع زلزله است».
گزارشگران شبکه‌ی «اِن.بی.سی نیوز» در ماه ژانویه 2014 از بیمارستان بازدید کرده و شاهد برخی اقدامات نگران‌کننده بودند: پزشکی یک قیچی استریل‌نشده را وارد دهان بیماری کرده بود، پیش از آن‌که با یک انبردست دندانی را از دهان بیمار بیرون بکشد.
آمریکا در پاسخ به گزارش «سیگار» گفت که در رابطه با این موضوع و یافتن دلایلی که چرا این ساختمان به شکل استاندارد ساخته نشده است بررسی خواهد کرد.
«سیگار» در گزارشی جداگانه گفت که «یو.اس.آی.دی»، هزینه‌های اضافی سازمان بین‌المللی مهاجرت را برای ساخت بیمارستان گردیز در ولایت پتکیا پرداخت کرده است.
به گفته این سازمان، «کنترل داخلی ضعیف» سازمان مهاجرت به‌معنای پرداخت 300000 دلار برای تنها 600 گالن سوخت گازوئیل بوده است – 500 دلار برای هر گالن، درحالی که قیمت بازار بیشتر از 5 دلار نبود.
7) صرف 35 میلیون دلار برای ساخت یک مرکز نظامی که چندین ژنرال با آن مخالفت کرده بودند
باتوجه به گزارش‌های «سیگار» در ماه می 2015، مرکز فرماندهی و کنترل «64K» که با هزینه 36 میلیون دلار ساخته شده است، «به معنای واقعی، هدردادن پول مالیات‌دهندگان آمریکایی بوده است».
این مرکز در ولایت هلمند – که نامش به دلیل مساحت 64000 فوت مربعی آن گذاشته شده است- برای پشتیبانی از افزایش نیروهای آمریکا در سال 2010 در نظر گرفته شده بود.
با این‌حال، به گفته این سازمان نظارتی، یک سال پیش از ساخته‌شدن این مجتمع، ژنرال مسئول افزایش نیروها درخواست کرده بود که این ساختمان ساخته نشود چرا که امکانات موجود حتی بیش از حد نیاز بودند. اما ژنرال دیگری این درخواست توقف ساخت را رد کرده بود. چرا که باتوجه به گزارش «سیگار»، او گفته بود «به صلاح نیست» پروژه‌ای که بودجه آن در حال حاضر توسط کنگره تأیید شده است کنار گذاشته شود.
درنهایت، ساخت‌وساز تا ماه می 2011، دو ماه پیش از خروج نیروها آغاز نشده بود. سپکو دریافته بود که «این ساختمان که به خوبی ساخته و مجهز شده است» در ماه جون 2013 کاملاً دست‌نخورده باقی مانده بود و حتی پلاستیک‌هایی که روی مبلمان‌ها را می‌پوشاند بر جای خود دیده می‌شد.
سپکو به شبکه «اِن.بی.سی نیوز» گفته بود «بار دیگر، هیچ‌کسی پاسخ‌گو نیست… بی‌معناست… واقعاً هدردادن بی حدواندازه و بی‌فایده مقدار زیادی پول است».
وی افزود: «ما پول‌های زیادی را به این کشور سرازیر کرده‌ایم. ما پولی را به آن‌جا می‌فرستیم که اصلاً درمورد آن فکر نمی‌کنیم».
8) 39.6 میلیارد دلاری که دردسرهایی را برای سفیرآمریکا ایجاد کرد
به‌گفته «سیگار» که از مقام ارشدی در سفارت آمریکا در کابل نقل‌قول می‌کرد، یکی از نیروهای پنتاگون تقریباً 40 میلیون دلار را در صنعت نفت، معدن و گاز افغانستان به مصرف رساند و هیچ کس یادش نبود که به دیپلمات‌های آمریکایی در کابل خبر بدهد.
درحقیقت، سفیر آمریکا نخستین بار زمانی در رابطه با این هزینه چند میلیارد دلاری آگاه شد که مقامات دولت افغانستان از او برای حمایت از کشورش تشکر کردند.
این پروژه که توسط (TFBSO) اداره شده بود، بخشی از یک سرمایه‌گذاری بزرگ‌تر 488 میلیون دلاری بود که شامل وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا می‌شد. این سازمان‌ها در «هماهنگی و اولویت‌بندی کار خود شکست خوردند» که منجر به ایجاد «روابط کاری ضعیف، و … مشکلاتی بالقوه پایدار» شد.
باتوجه به گفته‌های سپکو این «یک مصیبت واقعی بود».
یکی از مقامات «یو.اس.ای.آی.دی» گفته است که «100 سال» برای آمریکا طول خواهد کشید تا زیرساخت‌ها و آموزش مورد نیاز برای افغانستان را فراهم کند.
9) 3 میلیون دلار برای خرید –و پس از آن انصراف از خرید رازآلود – هشت قایق
«سیگار» گفته است که ارتش آمریکا قادر به فراهم‌کردن مدارک برای پاسخ‌گویی به «ساده‌ترین سوال‌ها» در رابطه با خرید و انصراف از خرید رازآلود هشت قایق گشت‌زنی برای افغانستان، کشوری محصور در خشکی، نبوده است.
شواهد اندکی که «سیگار» به آن‌ها دست یافت، نشان داد که این قایق‌ها در سال 2010 برای استفاده پلیس ملی افغانستان خریداری شده بودند و این‌که آن‌ها قرار بود در امتداد مرز شمالی این کشور با ازبکستان مستقر شوند.
در گزارش «سیگار» آمده است که «این درخواست، 9 ماه بعد –بدون هیچ توضیحی- کنسل شده بود». این قایق‌ها در یک انبار نیروی دریایی در یورک تاون، ویرجینیا، استفاده‌نشده باقی ماندند.
سپکو گفت: «ما برای نیروی دریایی کشوری محصور در خشکی خریداری کرده‌ایم».
10) 7.8 میلیارد دلار برای مبارزه با مواد مخدر – درحالی که افغان‌ها بیش از همیشه تریاک کشت می‌کنند
براساس گزارش «سیگار» در ماه دسامبر 2014، علی‌رغم صرف حدود 7.8 میلیارد دلار برای توقف تجارت مواد مخدر در افغانستان، کشاورزان افغان اکنون بیش از هر زمانی در گذشته تریاک کشت می‌کنند.
در گزارش آمده است: ولایت‌های کشت مواد مخدر که زمانی عاری از خشخاش اعلام شده بودند، اکنون کشت آن را از سر گرفته‌اند. هم‌چنین در این گزارش اشاره شده است که احتمالاً پروژه‌های آبیاری بین‌المللی در واقع در افزایش کشت خشخاش در سال‌های اخیر تأثیرگذار بوده است.
سپکو در ماه ژانویه 2014 به قانونگذاران آمریکا گفت که «دستاوردهای شکننده» آمریکا در بخش‌های بهداشت، آموزش و حاکمیت قانون در افغانستان، با تجارت مواد مخدر در معرض خطر قرار گرفته یا نابود شده‌اند. این تجارت نه تنها از شورشیان حمایت می‌کند بلکه فساد و جنایت‌های سازمان‌یافته را نیز تأمین می‌کند.
براساس گزارش دفتر مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، افغانستان رتبه نخست تولید تریاک را در جهان دارد. در سال 2013، ارزش تریاک افغانستان درحدود 3 میلیارد دلار بوده است –معادل 15 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور.
سپکو به شبکه «ان.بی.سی نیوز» گفته است که این تصویر امروز هم خوشبینانه‌تر نیست و مهم نیست از چه معیاری استفاده کنید، این تلاش‌ها با شکست حقیقی مواجه شدند.
11) 7.8 میلیون دلار برای یک محوطه تجارتی تقریباً خالی
«یو.اس.ای.آی.دی» هزینه یک پارک صنعتی را در ولایت قندهار در ماه سپتامبر پرداخت کرد که با هدف فراهم‌آوردن تسهیلات برای 48 تجارت و ایجاد کار برای صدها نفر، به دولت افغانستان واگذار شد. چهار سال بعد، بازرسان «سیگار» دریافتند که تنها یک شرکت فعال در آن‌جا وجود دارد.
براساس گزارش «سیگار» در ماه آپریل 2015، دلیل این امر، ساخت یک نیروگاه برق در یک سوم از این پارک صنعتی توسط ارتش آمریکا برای فراهم‌کردن برق برای مناطقی اطراف شهر قندهار بود که باعث شد تا «کارآفرینان از راه‌اندازی کسب‌وکار در این منطقه خودداری کنند».
پس از عقب‌نشینی نظامی در اواسط سال 2014، به سرمایه‌گذاران گفته شد که حداقل چهار تجارت در این پارک صنعتی آغاز شده است. بااین‌حال، به گفته «سیگار» امکان بازرسی کاملی وجود ندارد چرا که «بخش‌های مهمی از اسناد و مدارک مهم» در فایل‌های قرارداد «یو.اس.ای.آی.دی» وجود ندارد.
12) 81.9 میلیون دلار برای کوره‌های زباله‌سوزی که یا استفاده نمی‌شدند یا به نیروها آسیب می‌زدند
وزارت دفاع نزدیک آمریکا به 82 میلیون دلار برای 9 تأسیسات سوزاندن زباله در افغانستان به مصرف رسانده است – که با توجه به گزارش «سیگار» در ماه فوریه 2015، چهار عدد از آن‌ها هیچ‌وقت روشن نشدند. هشت کوره زباله‌سوز در این چهار ساختمان وجود داشت که منجر به هدررفتن 20.1 میلیون دلار شد.
هم‌چنین، بازرسان «سیگار» گفته‌اند که ادامه سوزاندن «اقلام ممنوعه» مانند لاستیک چرخ و باتری در 251 گودال سوزاندن زباله در افغانستان، «نگران‌کننده» است. به گزارش این سازمان، کارمندان نظامی آمریکا در معرض مواد منتشرشده از این چاله‌ها قرار دارند که می‌تواند «پیامدهای منفی بهداشتی دوام‌داری» داشته باشد.
وزارت دفاع آمریکا گفته است که این وزارت «به‌شدت در تلاش برای جست‌وجوی تمام راه‌های ممکن برای صرفه‌جویی در پول مالیات‌دهندگان و تضمین این امر است که ما از منابع دولتی استفاده‌ی مناسبی می‌کنیم».
یکی از سخنگویان این وزارت اظهار داشت: «ما هم‌چنان به کار با «سیگار» و دیگر سازمان‌ها ادامه خواهیم داد تا جزئیات تمام مشکلات و نگرانی‌های گزارش‌شده را بررسی کنیم».
سخنگوی رییس‌جمهور افغانستان، اشرف‌غنی، از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرده است.
