امریکا، افغانستان و اسیای مرکزی بزرگ

لطفآ بخوانید و دیدگاه خود را درج نمایید!

امریکا، افغانستان و اسیای مرکزی بزرگ
در جهان, افغانستان در چارچوب سیستم روابط بین المللی معاصر, سياست, اسيا, امريکا شمالی, مقالات
16.01.2013, 19:11

عکس: EPA
... سفر روبیرت بلیک دستیار وزیر خارجه امریکا در امور اسیای جنوبی و مرکزی به ترکمنستان و قرغزستان بدون سروصدای خاصی در مطبوعات صورت میگیرد. علت ان روشن است، زیرا این سفر کاری است. ولی نتائیج ان نه تنها برای این دو جمهوری اسیای مرکزی، بلکه برای تمام منطقه اهمیت زیادی خواهد داشت. موضوع را مبصر ما پیوتر گنچاروف دنبال میکند.
موضوعات عمده در مذاکرات دیپلومات امریکایی با رهبری تکمنستان و قرغزستان – امنیت منطقوی و همکاری در عرصه انرزی می باشند. صحبت ها در باره امنیت منطقوی بدون شرکت روسیه در انها – بیش از صحبت ها چیزی دیگر نمی باشند. ولی مسایل مربوط به انرژی امر جدا است. امریکا از سابق به منبع گاز و نفت ترکمنستان چشم دوخته است. بزرگترین کمپنی های نفت و گاز امریکایی «شیورون»، «ایکسون موبیل» و «کونوکوفیلیپس» قبلاً امادگی شان را جهت شرکت در احداث خط لوله گاز TAPI- ترکمنستان – افغانستان – پاکستان – هند، از ترکمنستان ابراز امادگی نموده اند.
بازدید روبیرت بلیک از عشق اباد – عملاً بازدید جوابیه می باشد. در ماه مارچ سال گذشته معاون صدراعظم و وزیر خارجه ترکمنستان در جریان بازدید از واشنگتن پلان های اعمار خط لوله گاز TAPI را با هیلاری کلینتون وزیر خارجه امریکا مورد بحث قرار داده بود. روبیرت بلیلک باید موضوع را در عشق اباد در سال گذشته ادامه میداد، ولی بازدید او چند مرتبه به تعویق انداخته شد. حالا، طوریکه اژدر کورتوف، کارشناس مشهور روسی در باره مسایل اساسی مرکزی عقیده دارد، زمان ان فرا رسیده است. به عقیده موصوف، خط لوله گاز TAPI در پلان های امریکا – منبع عواید اضافی مالی برای افغانستان محسوب میشود:
این به نفع امریکا نیست، تا حکومت افغانستان بعد از خروج انها، حتی قسماً، از هم فروپاشد. حکومت افغانستان منابع خودی جهت حفظ ثبات اوضاع نه تنها در عرصه نظامی – سیاسی، بلکه در عرصه اقتصادی ندارد. از همینرو، در صورت ترانزیت گاز ترکمنستان از طریق خاک افغانستان، کابل منبع ثبات عایداتی پیدا خواهد کرد.
مذاکرات در بیشکیک، پایتخت قرغزستان نیز عملاً به همین شیما صورت خواهند گرفت. در انجا نیز صحبت بر سر انتقال ترانزیت انرژی برق از قرغزستان و تاجکستان از طریق خاک افغانستان به پاکستان مطرح بحث خواهد بود. این پروژه CASA 1000 می باشد.
موضوع دیگر مذاکرات بلیک با الماس بیک اتمبایف رئیس جمهور قرغزستان میدان هوایی بین المللی ماناس خواهد بود، جای که از سال 2001 پایگاه هوایی امریکا قرار دارد. موعد اجاره ان طبق موافقت نامه در تابستان سال 2014 خاتمه می یابد. الماس بیک اتمبایف رئیس جمهور قرغزستان بارها اعلام داشته که قصد ندارد موعد موافقت نامه را تمدید نماید. اژدر کورتوف عقید دارد که :
... به احتمال زیاد، ماموران امریکایی رئیس جمهور قرغزستان را به درک موضع انها در مورد این مساله متقاعد خواهند ساخت که در گذشته نیز چنین کارها صورت گرفته اند. این احتمال نیز مستثنی شده نمی تواند که امریکایان رهبری قرغزستان را توسط کمک های زیادی مالی، منجمله به صدور انرژی برق قرغزستان به بازار افغانستان ترغیب خواهند ساخت.
این همه پلان ها جز همان پروژه بزرگ « مشارکت در باره ایجاد اسیای مرکزی بزرگ» می باشند که ابتکار ان را واشنگتن پیشکش نموده بود. در چارچوب این پروژه امریکا قبلاً در اواخر سال 2009 میکانیزم دیالوگ منظم به سطح عالی با کشورهای اسیای مرکزی راه اندازی نموده بود. بازدید روبیرت بلیک – اصلاً جز همین دیالوگ می باشد.
در این پروژه به افغانستان مقام مرکزی داده میشود که باید به مرکز جغرافیایی اسیای مرکزی بزرگ – متحد مطمئن امریکا، مبدل گردد. ولی سرمایه گذاری های اساسی را در این پروژه باید خود دول منطقه تحقق بخشند.

See More