دمشق و ریاض دشمنی یا دوستی

دمشق و ریاض : آیا دشمنی به دوستی مبدل شود؟

:در جهان, سياست, مقالات

17.01.2013, 16:15

عکس : EPA

روزنامه لبنانی " السفیر" اطلاع داد که عربستان سعودی ارتباط رسمی با دمشق را از سر می گیرد. مذاکرات سری در اردن و با وساطت این کشور برگزار شود.

داوود رامیل ، نویسنده مقاله در مصاحبه ای با " صدای روسیه" می گوید :

تقریبا دو سال پیش برخی از کشورهای عربی و از جمله قطر و عربستان سعودی با شعار " آزاد سازی سوریه" کمپین هایی علیه دولت در دمشق تشکیل دادند. اما تمام چیزی که طی گذشت زمان بدست آمد تنها تعداد بیشمار قربانیان و خرابی ها بود. رژیم سوریه دوام غیر منتظره و دوراز انتظاری داشت. ارسال مبارزین از طریق کشور ترکیه به پیش روی اوضاع کمک نکرد. بنابراین پادشاهی های عربی از اردن درخواست نمودند که مرزهای خود را برای ارسال افراطیون به کشور سوریه بگشاید. اما در عمان به خوبی می دانند که این کار چه عواقبی را برای کشور به همراه دارد و طبیعتا از آن امتناع نمودند.

علاوه بر این " بهار عربی" و بحران سوریه در شرایط داخلی پادشاهی های خلیج نیز تاثیر گذاربود. بسیاری به خاطر می آورند که چند هفته پیش در ریاض کامیون حامل سوخت آتش گرفت وقربانیانی را به همراه داشت. در ابتدا آنرا حادثه ای ناگوار معرفی کردند اما خیلی زود مشخص گردید که سه پلیس از سازمان افراطی این انفجار را ترتیب داده اند. یعنی اکنون پادشاهی عرب خلیج ازهمان جایی ضربه می خورد که می خواست به سوریه ضربه وارد کند. و عربستان سعودی به تنهایی نمی تواند آنرا محدود نماید. به خاطر می آوریم که چطور در امارات متحده عربی چندی پیش نمایندگانی از گروهک " برادران مسلمان" مصری را دستگیر نمودند. تمامی این مسائل رهبران محلی را مجبور می سازد که ارتباط خود به بحران سوریه و دولت دمشق را مورد ارزیابی قرار دهند. اگرچه زمان لازم است تا حرکتی واقعی آغاز گردد.

نجات سعودی ها در رابطه با بی ثباتی شرایط در کشور بی اساس نیست. اوضاع در آنجا خیلی آرام و امن نمی باشد. هر زمان در شرق تظاهراتی علیه شیعیان محلی صورت می گیرد. اگر این مسئله و هجوم افراطیون از سوریه در نظر گرفته شود ، ثبات بعید به نظر می رسد.

علاوه بر این ممکن است چنین سناریویی برای ریاض هم آماده شود. در ارتباط با پیش بینی های منتشر شده برخی از نظریه پردازان آمریکایی ، پادشاهی در شکل امروزی آن باید به اتمام برسد و به سه بخش تقسیم گردد یعنی سنی ، شیعه و " واتیکان اسلامی " با مرکزیتی در مکه و مدینه. همه چیزهایی که برای آن لازم است ، این است که چطور می شود اوضاع را بی ثبات و لغزنده نمود.

بدیهی است که سوالی مطرح می گردد : آیا ایالات متحده آمریکا از یکی از مهمترین متحدین خود در منطقه دفاع نمی کند؟ برای پاسخ به این پرسش می توان فیلمی از دادگاه مبارک را تماشا کرد. لئونید عیسایف ، شرق شناس روسی در این رابطه می گوید :

تاریخ نمونه های معمولی را می شناسد. می توان طالبان در افغانستان را در نظر گرفت که در ابتدا آمریکایی ها از آنها حمایت می کردند و بعد علیه آنها گام برداشتند. عربستان سعودی چیزهایی در نقشه ثبات سیستم سیاسی خود و حفظ مرزهای دولتی برای نگرانی دارد. و نمی توان به صورت ساده گفت که چطور شرایط و اوضاع گسترده می شوند. " بهار عربی" تحت شعار رهایی از رژیم های توتالیته شروع شد. ضمانت اینکه به شبه جزیره عربستان کشیده نمی شود ، وجود ندارد.

علاوه بر این اگر ریاض برای آینده خود نگران است ، برای چه می خواهد مذاکرات سری را ترتیب دهد؟ چرا فقط از بازی " ضد اسد" خارج نمی شود؟ جواب به این صورت خلاصه می شود که اولا بعید است که چنین رفتاری واشنگتن را خوشحال نماید. ثانیا بهانه ای به جهادیون می دهد تا کاملا آشکار جنگ با ریاض را اعلام نمایند. اگر دمشق چیزهایی برای توافق کردن دارد ، در این صورت قرار داد بستن با جهادیون بی ثمر است . لئونید عیسایف می گوید :

سعودی ها به خوبی یک چیز را می دانند : توافق کردن با اسلام گرایان و قدرت اصلی در سوریه یعنی اسلام گرایان غیر ممکن است. نمونه خوب ، اخوان المسلمین در مصر هستند. همه سعی دارند که راه های مشترکی با آنها بیایند، اما در نهایت آنها آنطور که تشخیص می دهند رفتار می کنند.

درک تهدیدات احتمالی ریاض ، ممکن است اولین گام در شناخت حقیقتی ضد و نقیض باشد : در حلب و دمشق اکنون نه تنها در خصوص سرنوشت سوریه بلکه کل منطقه تصمیم گیری می شود. به طور کامل ممکن است که کسی با بی صبری منتظر است تا آشوب و خونریزی نهایتا رژیم سوریه را سرنگون کرده و به کشورهای همسایه کشیده شود. ضمنا بی عدالتی اجتماعی و ریشه هایی برای نارضایتی مردمی در برخی از این کشورها کمتر از سوریه نیست ، یعنی دموکراسی در هر مفهومی از این کلمه وجود ندارد.