مسیر شمالی: نفوذ آمریکا از افغانستان به کجا می رود؟م
مسیر شمالی: نفوذ آمریکا از افغانستان به کجا می رود؟م28.01.2014, 14:12
© Flickr.com/d_proffer/cc-by
ایالات متحده آمریکا، ازبکستان را از لیست "کشورهای خطرناک" خارج کرده است. مسئله قابل توجه این است که دلیل این تصمیم تنها فاکتورهای مالی است ،... اما عواقب آن ممکن است جنبه ی سیاسی نیزبه همراه داشته باشد.
در پایان سال جاری آمریکا قصد دارد بخش اعظم ارتش خود را از افغانستان خارج کند. خروج ارتش پنتاگون از مسیر شمالی است یعنی از طریق آسیای مرکزی. تصور می شود که " مسیر جنوبی" از طریق پاکستان خیلی خطرناک باشد. جزئیات عبور فن آوری ها و ارتش آمریکا از کشورهای آسیای مرکزی هنوز تائید نشده است، مشورت های نمایندگان آمریکا با مقامات کشورهای منطقه ادامه دارد. در عین حال واشنگتن دول منطقه را از لیست " کشورهای خطرناک " خارج کرده است. روزنامه های آمریکایی می نویسند که دلیل آن شرایط وخیم مالی ایالات متحده است. برای ماندن ارتش آمریکا در کشورهای خطرناک هزینه های اضافی لازم است. ضمنا دلیلی بر این باور وجود دارد که آمریکا پس از خروج از افغانستان قصد دارد توجه خود به کشورهای آسیای مرکزی و به ویژه ازبکستان را بیشتر کند.
در سال 2005 پس از آشوب ها در اندیجان که آمریکا به شدت مقامات ازبکستان را برای این حوادث نقد کرد ارتباط بین دو کشور خیلی سرد شد. اما در سال های اخیر و به ویژه در ماه ها گذشته ، روند کارها به طور واضح تغییر کرده است. آلکسی پیلکو، کارمند ارشد علمی دانشکده ی تاریخ دانشگاه دولتی مسکو می گوید :
آمریکا ارتباط متقابل خود با ازبکستان را بلافاصله پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تقویت کرد. ازبکستان نسبتا جایگاه مشخصی در طرح های سیاست خارجی آمریکا بازی می کرد و به همین دلیل تصور می شد که آمریکا با جذب این کشور به سمت خود ، برای بهبود تاثیر روسیه در آسیای مرکزی مانع می تراشد. این اواخر آمریکا یک بار دیگر ارتباط خود را با ازبکستان بسط و توسعه می دهد. این تلاش واشنگتن برای حفظ حضور خود در آسیای مرکزی است که در سطح مشخصی پس از خروج ارتش از افغانستان و بسته شدن پایگاه هوایی ماناس در قرقیزستان کم رنگ می شود.
بدین ترتیب کارشناسان شک و تردید دارند به اینکه آمریکا سعی دارد ارتش خود را که قرار است از این کشور عبور کنند ، تا آنجا که ممکن است در ازبکستان نگه دارد. الکسی ولاسوف ، رئیس کل مرکز اطلاعاتی – تحلیلی مطالعات روندهای سیاسی- اجتماعی در فضای پس از شوروی می گوید :
حتی اگر فرضا شرایط در افغانستان اینچنین حاد نباشد ، آمریکا قصد ندارد امکان تاثیر و نفوذ در منطقه ی آسیای مرکزی را از دست دهد. آنها می توانند هم با تاشکند و هم با سایر کشورهای آسیای مرکزی برای جلوگیری از فعالیت های گروهک های افراطی موجود در منطقه همکاری و تعامل داشته باشند. به طور موازی ارتباطات در مسیر عرضه و مسلح سازی نظامیان توسعه خواهد یافت.
امروز آمریکا برای بازگشت خود به آسیای مرکزی مبارزه می کند. و برای آنکه ازبکستان در منطقه دولتی کلیدی است ، اهمیت آن را نمی توان در نظر نگرفت. تاشکند در واقع اکنون یعنی در شرایط وخیم اقتصادی در ازبکستان آماده است به استقبال آمریکا برود. بنابراین بعید نیست که در آینده ای نزدیک در خصوص بستن قراردادهای جدیدی بین آمریکا و ازبکستان بشنویم. از جمله در مواردی که ارتباط مستقیمی با تضمین خروج ارتش آمریکا از افغانستان ندارد
© Flickr.com/d_proffer/cc-by
ایالات متحده آمریکا، ازبکستان را از لیست "کشورهای خطرناک" خارج کرده است. مسئله قابل توجه این است که دلیل این تصمیم تنها فاکتورهای مالی است ،... اما عواقب آن ممکن است جنبه ی سیاسی نیزبه همراه داشته باشد.
در پایان سال جاری آمریکا قصد دارد بخش اعظم ارتش خود را از افغانستان خارج کند. خروج ارتش پنتاگون از مسیر شمالی است یعنی از طریق آسیای مرکزی. تصور می شود که " مسیر جنوبی" از طریق پاکستان خیلی خطرناک باشد. جزئیات عبور فن آوری ها و ارتش آمریکا از کشورهای آسیای مرکزی هنوز تائید نشده است، مشورت های نمایندگان آمریکا با مقامات کشورهای منطقه ادامه دارد. در عین حال واشنگتن دول منطقه را از لیست " کشورهای خطرناک " خارج کرده است. روزنامه های آمریکایی می نویسند که دلیل آن شرایط وخیم مالی ایالات متحده است. برای ماندن ارتش آمریکا در کشورهای خطرناک هزینه های اضافی لازم است. ضمنا دلیلی بر این باور وجود دارد که آمریکا پس از خروج از افغانستان قصد دارد توجه خود به کشورهای آسیای مرکزی و به ویژه ازبکستان را بیشتر کند.
در سال 2005 پس از آشوب ها در اندیجان که آمریکا به شدت مقامات ازبکستان را برای این حوادث نقد کرد ارتباط بین دو کشور خیلی سرد شد. اما در سال های اخیر و به ویژه در ماه ها گذشته ، روند کارها به طور واضح تغییر کرده است. آلکسی پیلکو، کارمند ارشد علمی دانشکده ی تاریخ دانشگاه دولتی مسکو می گوید :
آمریکا ارتباط متقابل خود با ازبکستان را بلافاصله پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تقویت کرد. ازبکستان نسبتا جایگاه مشخصی در طرح های سیاست خارجی آمریکا بازی می کرد و به همین دلیل تصور می شد که آمریکا با جذب این کشور به سمت خود ، برای بهبود تاثیر روسیه در آسیای مرکزی مانع می تراشد. این اواخر آمریکا یک بار دیگر ارتباط خود را با ازبکستان بسط و توسعه می دهد. این تلاش واشنگتن برای حفظ حضور خود در آسیای مرکزی است که در سطح مشخصی پس از خروج ارتش از افغانستان و بسته شدن پایگاه هوایی ماناس در قرقیزستان کم رنگ می شود.
بدین ترتیب کارشناسان شک و تردید دارند به اینکه آمریکا سعی دارد ارتش خود را که قرار است از این کشور عبور کنند ، تا آنجا که ممکن است در ازبکستان نگه دارد. الکسی ولاسوف ، رئیس کل مرکز اطلاعاتی – تحلیلی مطالعات روندهای سیاسی- اجتماعی در فضای پس از شوروی می گوید :
حتی اگر فرضا شرایط در افغانستان اینچنین حاد نباشد ، آمریکا قصد ندارد امکان تاثیر و نفوذ در منطقه ی آسیای مرکزی را از دست دهد. آنها می توانند هم با تاشکند و هم با سایر کشورهای آسیای مرکزی برای جلوگیری از فعالیت های گروهک های افراطی موجود در منطقه همکاری و تعامل داشته باشند. به طور موازی ارتباطات در مسیر عرضه و مسلح سازی نظامیان توسعه خواهد یافت.
امروز آمریکا برای بازگشت خود به آسیای مرکزی مبارزه می کند. و برای آنکه ازبکستان در منطقه دولتی کلیدی است ، اهمیت آن را نمی توان در نظر نگرفت. تاشکند در واقع اکنون یعنی در شرایط وخیم اقتصادی در ازبکستان آماده است به استقبال آمریکا برود. بنابراین بعید نیست که در آینده ای نزدیک در خصوص بستن قراردادهای جدیدی بین آمریکا و ازبکستان بشنویم. از جمله در مواردی که ارتباط مستقیمی با تضمین خروج ارتش آمریکا از افغانستان ندارد
