باز دوگانه پاكستان و حمايت از طالبان
اعتراف مشرف به حمایت از طالبان؛ 'بازی دوگانه' پایان یافته؟
به اشتراک گذاری
ژنرال پرویز مشرف، رئیس جمهوری سابق پاکستان برای نخستین بار پذیرفته است که سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI) از سال ۲۰۰۲ برای تضعیف دولت حامد کرزی، به پرورش دوباره طالبان اقدام کرد.
آقای مشرف که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ عهده دار رهبری نظامی و غیرنظامی پاکستان بود، در گفت‌وگو با روزنامهگاردین چاپ بریتانیا گفته که پاکستان به این دلیل اقدام به حمایت و پرورش طالبان کرد که دولت حامد کرزی تحت سیطره غیرپشتون‌ها قرار داشت و آنها به هند رقیب دیرینه پاکستان نزدیک بودند.
ژنرال مشرف می‌گوید: "مسلما ما در جستجوی گروه‌هایی بودیم که بتوانند با این اقدام هند علیه پاکستان برخورد کنند. اینجاست که وظیفه استخبارات مطرح می‌شود. استخبارات (پاکستان) با طالبان در تماس بود و قطعا هم باید در تماس باشد."
ژنرال مشرف در ادامه مصاحبه خود می‌گوید اکنون زمان آن فرا رسیده که با اشرف غنی، رئیس جمهوری جدید افغانستان "همکاری کامل" صورت گیرد، زیرا به باور او آقای غنی "آخرین امید برای صلح در منطقه است."
رئیس جمهوری سابق پاکستان در این مصاحبه مدعی شده: "حامد کرزی علیه پاکستان کار می‌کرد و ما هم علیه منافع او کار می‌کردیم. مسلما ما باید منافع خود را حفظ می‌کردیم. اما اشرف غنی در تلاش است تا تعادل را به افغانستان برگرداند. ما باید با او همکاری کنیم."
_________________________
"مسلما ما در جستجوی گروه‌هایی بودیم که بتوانند با این اقدام هند علیه پاکستان برخورد کنند. اینجاست که وظیفه استخبارات مطرح می‌شود. استخبارات (پاکستان) با طالبان در تماس بود و قطعا هم باید در تماس باشد."
ژنرال مشرف
_________________________
هر چند ژنرال مشرف به صراحت لهجه شهرت دارد اما این اظهارات او به نحوی اعتراف به اتهاماتی است که علیه دولت او از سوی مقامات افغانستان مطرح بوده است.
افغانستان، پاکستان در زمان زمامداری آقای مشرف را متهم به حمایت، پناه دادن، آموزش و ارائه تسلیحات به طالبان و گروه حقانی می‌کرد و آی اس آی را مقصر سازماندهی مستقیم شماری از حملات انتحاری و قتل‌های چهره‌های سرشناس در افغانستان می‌دانست.
این حملات جان هزارها غیرنظامی افغان را گرفته است.
با آنکه پاکستان پیش از حمله آمریکا به افغانستان نیز مهمترین حامی طالبان بود اما پس از حملات یازدهم سپتامبر دولت آقای مشرف یکی از متحدان اصلی آمریکا در جنگ علیه "تروریسم" به شمار می‌رفت.
اما اظهارات اخیر ژنرال مشرف همچنین اظهارات و ادعاهای شماری از دیپلمات‌ها و تحلیلگران غربی را تایید می‌کند که می‌گفتند پاکستان در این جنگ نقش دوگانه بازی می‌کند؛ از یک سو متحد آمریکا در جنگ علیه تروریسم بود اما از سوی دیگر به "تروریستان" آموزش، پناه و حمایت می‌داد تا علیه نیروهای آمریکایی در افغانستان بجنگند.
اظهارات آقای مشرف در مورد ساختار قومی افغانستان نیز حرف جدیدی نیست. او همواره گفته که پشتون‌ها "متحدان طبیعی" پاکستان اند و او نگران نقش سیاسی پشتون‌ها در افغانستان است.
هر چند این چنین اظهارات آقای مشرف و دیگر رهبران پاکستان، همواره واکنش شدیدی را در میان نمایندگان همه اقوام افغانستان از جمله پشتون‌ها در پی داشته اما با توجه به حمایت پاکستان از طالبان، اقوام غیر پشتون به مراتب حساسیت و نگرانی بیشتری در مورد چنین اظهارنظرهای رهبران پاکستانی دارند.
نفوذ هند در افغانستان مهمترین نگرانی پاکستان از زمان سقوط طالبان در این کشور بوده است. عمق نگرانی پاکستان از روابط دولت حامد کرزی و متحدان غیرپشتون او با هند در ۱۴ سال گذشته شاید برای افغان‌ها قابل درک نبوده است اما پاکستان بارها از ایجاد کنسول‌گری‌های هند در شهرهای قندهار، خوست و جلال‌آباد انتقاد کرده و ادعا کرده که هند مشغول تحریک گروه‌های جدایی‌طلب پاکستان از راه افغانستان بوده است.
اما افغان‌ها از یک سو نگرانی پاکستان در مورد نفوذ هند در افغانستان را بیشتر به "توهم" تشبیه کرده اند و از سوی دیگر معتقدند که افغانستان یک کشور مستقل است و حق دارد با هر کشوری رابطه برقرار کند.
صحبت‌های آقای مشرف در مورد رابطه کنونی افغانستان با پاکستان و تلاش‌های آقای غنی برای بهبود این رابطه شاید به دلیل عدم حضورش در قدرت از اهمیت و وزن چندانی برخوردار نباشد.
با این وجود این صحبت‌های ژنرال مشرف می‌تواند تصویر روشن‌تری از موضع‌گیری‌ها، نگرانی‌ها و حساسیت‌های دولت پاکستان ارائه کند و دولت افغانستان را در مذاکراتش با پاکستان، برای امتیازاتی که حاضر است برای نزدیک شدن به این کشور بدهد و تلاش‌های صلح با طالبان یاری دهد.
نشانه‌های زیادی دیده می‌شود که اشرف غنی، رئیس جمهور جدید افغانستان، سیاست متفاوتی را نسبت به پاکستان درپیش گرفته و در تلاش است تا روابط دو کشور را بهبود بخشد.
________________________
"اظهارات اخیر ژنرال مشرف همچنین اظهارات و ادعاهای شماری از دیپلمات‌ها و تحلیلگران غربی را تایید می‌کند که می‌گفتند پاکستان در این جنگ نقش دوگانه بازی می‌کند؛ از یک سو به آمریکایی‌ها خود را متحد این کشور در جنگ علیه تروریسم جا می‌زند، از سوی دیگر به تروریستان آموزش، پناه و حمایت می‌دهد تا علیه نیروهای آمریکایی در افغانستان بجنگند."
________________________
پاکستان از نخستین کشورهایی بود که آقای غنی به آن سفر کرد و چندبار هم میزبان مقامات نظامی و غیرنظامی پاکستان در کابل بود.
آقای غنی تاکنون به هند سفر نکرده و شماری از تحلیلگران این اقدام او را تلاشی خوانده‌اند برای نزدیکی به پاکستان و جلب نظر مثبت این کشور.
در پاکستان هم نشانه‌های تغییر پس از حمله طالبان پاکستان به مدرسه پیشاور در دسامبر سال گذشته دیده می‌شود و دولت و احزاب سیاسی این کشور گام‌های برای همکاری و هماهنگی با افغانستان برداشته اند.
اما این مسیر هم با چالش‌های جدی هم در داخل افغانستان و هم در پاکستان مواجه است و ضمانتی وجود ندارد که نظامیان پاکستانی روال گذشته را در مورد افغانستان ادامه ندهند. همچنین دولت افغانستان شاید نتواند تعادل روابطش با همسایه‌ها را حفظ کند، همچنین معلوم نیست که مخالفان پاکستان در افغانستان حاضر شوند نزدیکی با پاکستان را به آسانی بپذیرند.
