تشديد جنگ و صلح
در حالي که سروصداهاي صلح در ماه هاي اخير بيشتر شده و نشست چهارجانبه صلح اميدواري هاي اندکي را در اين زمينه ايجاد کرده است، جناح هاي مختلفي در داخل و خارج از افغانستان تلاش مي کنند تا در روند صلح با طالبان سهم بگيرند.
اگر چه اين تلاش ها از هر مجرايي که صورت بگيرد يک امر پسنديده است؛ اما به شرطي که اين تلاش ها صادقانه و به هدف دست يابي به صلح واقعي باشد و به روند اصلي صلح که از طرف دولت تعقيب مي شود، لطمه نزند. اين روزها ما شاهد تشکيل جمعيت ها و تشکل هاي جديدي هستيم که مسأله صلح با طالبان و ميانجيگري در اين زمينه را از اهداف مهم خود بر مي شمارند.
با توجه به روند تشکيل جمعيت ها و نهاد هاي سياسي در افغانستان مي توان به صورت کلي برداشت کرد که در پشت تشکيل اين شوراها و ايتلاف ها اهداف سياسي کلاني که به روند دموکراسي و آزادي و ايجا فرهنگ تکثر گرايي و همپذيري ملي کمک نمايد وجود ندارد؛ بلکه اين تشکل ها اغلب به منظور دستيابي به يک هدف کوچک و خاص گروهي و حتا شخصي ايجاد مي شود و پس از رسيدن به هدف دچار انحلال و فروپاشي مي گردد. امروزه صلح به عرصه توليد گروه ها و جناح ها در داخل و خارج از کشور تبديل شده است.
سؤال اين است که آيا اين افراد، گروه ها و جناح ها قادر هستند تا در اين عرصه گامهاي مثبت و عملي بردارند؟ آيا مهارت و قدرت ميانجيگري در اين تشکل ها ديده مي شود؟ آيا اينهايي که علاقمند به ميانجيگري و تلاش هاي صلح خواهانه هستند، از ماهيت گروه هاي مخالف خبر دارند؟ آيا مي دانند ک تصميم گروه هاي مسلح مخالف دولت از سوي خود آنها گرفته نمي شود؟ آنها کساني اند که براي به سرانجام رساندن يک پروژه سياسي ايجاد شده اند و ناچارند در همان راستا حرکت کنند.
همه مي دانند که کشورهاي خارجي نقش اصلي و تعيين کننده را در بازي هاي صلح ميان حکومت افغانستان و گروه هاي هراس افگن دارند. تا زماني که سياست هاي منطقه اي و منافع برخي کشورها ايجاب نکند، هرگز به رهبران گروه هاي مسلح اجازه نخواهند داد، تا گامهاي اساسي را در مسير صلح بردارند. بنابراين مسأله جنگ در افغانستان تنها به اختلافات سياسي و ايديولوژيکي بر نمي گردد. طرح اين گونه اختلافات يک بهانه و فريبي بيش نيست. دليل جنگ طالبان و ساير گروه هاي مسلح به مسايل بسيار کلان سياسي ارتباط مي گيرد که به جز سران دولت ها ديگر کسي نه توان فيصله در آن موارد را دارد و نه صلاحيت بحث و گفتگو در آن زمينه ها را دارا مي باشد. پس چطور بايد به اين سروصداها اميدوار باشيم و آنها را صادقانه و مؤثر ارزيابي نماييم؟
در روزهاي گذشته کنفرانسي در دوحه پايتخت قطر برگزار شد. اين کنفرانس از سوي سازمان غير دولتي پگواش راه اندازي شده بود و در آن به شمول کارشناسان امور سياسي و نماينده هاي جامعة مدني افغانستان، پانزده نمايندة طالبان در مورد يافتن يک راه حل صلح آميز معضلة افغانستان بحث کردند. در اين کنفرانس تلاش آن است که کميسيون مشترکي با اشتراک تعدادي از افراد تشکيل شود تا در مذاکرات صلح ميان حکومت افغانستان و طالبان ميانجيگري کنند.
در حالي که چهار کشور مهم و قدرتمند و دخيل در قضاياي افغانستان اين روزها تلاش مي کنند تا نقشه راه صلح براي افغانستان را ترسيم کنند و طالبان را بر سر ميز مذاکره حاضر کنند؛ ولي اين کشورها دشواري ها و مشکلات لاينحلي زيادي را پيشرو دارند. تا زماني که در آن موضوعات به يک راه حل قابل قبولي نرسند، اميدواري ها در زمينه صلح خواب وخيالي بيش نخواهد بود. بنابراين حرکت هاي ضعيف، بي برنامه و پراکنده از سوي برخي افراد و گروه ها جز اين که توقع مخالفان را افزايش دهند و به جريان اصلي صلح لطمه وارد سازد، نتيجه و ثمره ديگري در بر نخواهد داشت
