امتیاز گیری پاکستان قبل از نشست بن دوم
آغاز امتیازگیری پاکستان پیش از نشست بن
روزهای کمی مانده است تا یک بار دیگر جهان بر سر میزگردی کلان، مسايل افغانستان را حلاجی کند و تصمیم بگیرد كه با این سرزمین استراتژیک و جنجالی، چه باید کرد؟ نشست بن دوم برای افغانها از آن جهت با ارزش است که جایگاه افغانستان در نگاه جامعهي جهانی یک بار دیگر ارزیابی شده و دنیا تعهدات خود را برای ادامهي حیات وابستهي افغانستان به کمکهای آنان، مشخص میسازد.
اما پرسش اساسی اینجاست که بعد از گذشت یک دهه، امروز افغانستان با چه دستاوردهای کلانی میخواهد در بن دوم اشتراک کند؟ از کدام تغییرات مثبت حرف بزند و کدام برجستگیها را به نمایش بگذارد؟ بهبود امنیت؟ آزادی بیان؟ داشتن فضایی دموکراتیک و مردمی یا از روند رو به پیشرفت قانونمداری در کشور، داد سخن خواهد داد؟ و یا از اصلاح و بهبود وضعیت زنان از لحاظ حقوقی و امنیتی؟
در تمام ساحات بدون شک دولت افغانستان حرفی برای گفتن نخواهد داشت. شاید شخص رییس جمهور و همراهان او سخنرانی دهانپرکني از پیشرفتهای خياليي که به همت حكومت و جامعهي جهانی در افغانستان به وجود آمده، کنند؛ اما همه میدانند که این یک دروغپردازی بزرگی خواهد بود که دیگر نمیتواند برای هیچکس قانعکننده باشد.
امروز حتا در تلاش پیدا کردن جای پایی برای طالبان در این نشست به بهانههای مختلف هستند و معلوم نیست که در دقایق آخر، پرده از روی چه حقایق دیگر و چه طرحهای از پیش تعیین شدهيی، برداشته شود. معلوم نیست که در این نشست چه عجایبی به وقوع بپیوندد و جناب کرزی و متحدانش را در آغوش کدام یک از دشمنان امنیت و ثبات افغانستان دیده و عکسهای یادگاری آنها را لبخند به لب در نشستهای خبری شاهد باشیم.
با توجه به بازی غیرشفاف و تعامل نابههمگونی که جامعهي جهانی در قبال مسايل افغانستان در طول یک دههي گذشته داشته است، یک پیشبینی دور از واقعیت نخواهد بود که نشست بن دوم بیشتر از این که حول منافع مردم افغانستان و سرنوشت این کشور در دهههای آتی بچرخد، به مزایدهي بزرگی خواهد ماند که خریداران و سرمایهگذاران هر کدام با استراتژی و طرحهای از پیش تعیین شدهي خود، سهمی به ظاهر در آبادانی و آرامی افغانستان خواهند گرفت.
اما آنچه هویدا است این حقیقت تلخ است که امروز کشورهایی مثل پاکستان، هنوز نشست برگزار نشده، در حال امتیازگیری بیشتر هستند و با اعلام خودداری از اشتراک در این نشست، خود را از قبال تعهداتی که شاید برخی یکهتازیهايشان را محدود کنند، در حال گریختن و يا به اصطلاح قیمت خود را بالابردن، هستند.
یک پرسش اساسی که در زمینهي تنش میان پاکستان و ناتو مطرح خواهد بود، این است که چرا ناتو درست فقط چند روز مانده به نشست بن، یکچنان حملهيی را به پاکستان سازماندهی میکند؟ آیا فقط یک اشتباه بوده و یا یک سناریویِ با دقت طراحی شده برای باز گذاشتن راههای فراری که بتواند بازی مبارزه با تروریسم و مبنابخشی به حضور طالبان در منطقه را با این وسعت و شدت، توجیه کرده و معنا ببخشد.
اگر پاکستان در نشست بن اشتراک کند، یک گزینه بیشتر نخواهد داشت و آن اینکه پای سند همکاری با جامعهي جهانی و افغانستان را امضاء کند و در جهت هماهنگ عمل کردن و صادقانه عمل کردن در مبارزه با القاعده و با سایر گروههای مخالف دولت افغانستان، اقدامات لازم را روی دست گیرد. اما یک پاکستان قهر کرده و خشمگین که حاضر نشود در نشست بن شرکت کند،
بدون شک تنشها را همچنان داغ نگاه خواهد داشت و عدم حضور این کشور او را از پاسخگو بودن به کارکردهای غیرصادقانه اش نسبت به افغانستان و جامعهي جهانی، بینیاز ساخته و مهمتر از همه این که منهای پاکستان، دنیا تصمیم خواهد گرفت که برای به دست آوردن رضایت پاکستان چه باید کرد؟
آنچه در روزهای اخیر جریان دارد، به خوبی نشان میدهد که امتیازگیری پاکستانیها از نشست بن از همین حالا شروع شده است و فقط میماند که جامعهي جهانی در نشست بن دوم، برای به دست آوردن این یار رنجیدهدل چه تصمیمی خواهند گرفت. ترس از این است که این نشست که به نام افغانستان ترتیب داده شده است، در نهایت یکسره به نفع پاکستان تمام شود و افغانستان یک بار دیگر به میدان بازیيی تبدیل شود که در این بازی، هزینه از افغانها و سود برای پاکستانیها به ثبت رسد.
حال باید دید که حملهي ناتو به پاکستان آنهم فقط چند روز مانده به نشست بن، چه پیامدهای منفی برای افغانها و چه دستاوردی برای پاکستانیها خواهد داشت. آیا افغانستان و جامعهي جهانی برای اشتراک پاکستان در این نشست، هزینه خواهند کرد و امتیازی خواهند داد؟
و اگر حضور پاکستانیها با امتیازگیری همراه باشد، رنجاندنشان به چه هدفی صورت گرفته بود؟ آیا اين بازی فقط به این خاطر بهراه نیافتاده که پیش از نشست بن، میخ پاکستانیها با زمزمهي عدم اشتراکشان، در بن دوم محکمتر کوبیده شود و نقش کلیدی آنها را در تعیین سرنوشت افغانستان، همه اعتراف کنند و در تقسیم منافع، حسابی ویژه برایشان باز کنند؟!