با دستهای خالی به سوی بروكسل
با دستهای خالی به سوی بروكسل
احمد عمران/ سه شنبه 16 سنبله 1395/
رهبران دولت وحدت ملی در حالی خود را برای شرکت در نشستِ بروکسل برای افغانستان آماده میکنند که در اوجِ تنشها و سردرگمیهای سیاسیِ خود قرار دارند. در نشستِ بروکسل قرار است رهبران دولت وحدت ملی، از پیشرفتهای کشور در عرصههای مبارزه با فساد، حکومتداری خوب، اصلاحات انتخاباتی، تغییر وضعیتِ زنان و مسایلی از این قبیل، به تمویلکنندهگان مالیِ افغانستان گزارش ارایه کنند و کمکهای بیشتری را برای
سالهای آینده به دست آورند.
به همین منظور، دولت افغانستان با سراسیمهگی در حال برگزاریِ نشستهای مقدماتی برای شرکت در کنفرانس بروکسل است. روز یکشنبه گروه کاریِ مشترک برای انسجام و هماهنگیِ نشست بروکسل در کابل، همایشی را برای توضیح پیشرفتهای کشور برگزار کرد. در این نشست، هرچند مقامهای کشور به شمول اشرفغنی رییسجمهوری تلاش کردند که دستاوردهای دوسالۀشان را برجسته نشان دهند، ولی مشخص بود که نهادهای بینالمللی هنوز نسبت به دستاوردهای دولت وحدت ملی با تردید نگاه میکنند. نمایندۀ سازمان ملل متحد در این نشست، به صورتِ واضح اظهار امیدواری کرد که در فرصت باقیمانده به شروع نشست بروکسل، رهبران دولت وحدت ملی موفق شوند بخشی از تعهداتِ خود به جامعۀ جهانی را تحقق بخشند. اما مشخص است که تا آن زمان، دولت افغانستان در هیچ عرصهیی موفقیت به دست نخواهد آورد.
آقای غنی در شرایطی نیست که بتواند تا زمان برگزاری نشست بروکسل حتا بخشِ کوچکی از وعدههایش را محقق سازد. او در حال حاضر، اگر تا برگزاری نشست بروکسل موفق شود که اختلافات میان ارگ و قصر سپیدار را کاهش دهد، کارِ بزرگی انجام داده است. بسیاری از آگاهان با توجه به دستاوردهای کاملاً ناچیزِ دولت وحدت ملی در دو سال گذشته میگویند، آقای غنی با دستهای خالی وارد نشست بروکسل میشود. به گفتۀ این آگاهان، در دو سال گذشته، آقای غنی موفق نشد که کارِ در خورِ توجهی در یکی از مواردی که تعهد سپرده بود، انجام دهد. جامعۀ جهانی حداقل انتظار دارد که رهبران دولت وحدت ملی در عرصههای امنیت، مبارزه با فساد، حکومتداری خوب، وضعیت زنان، آموزش و پرورش و اصلاحاتِ انتخاباتی در نشستِ بروکسل، حرفی برای گفتن داشته باشند. اما آیا واقعاً در این عرصهها دولت وحدت ملی دستاوردی دارد؟
وضعیت امنیتی
دستاوردهای دولت وحدت ملی به هیچ صورت در عرصۀ امنیت قناعتبخش بوده نمیتواند. در ظرف دو سال گذشته، افغانستان از بُعد امنیتی، افتِ بزرگی را تجربه کرده است. جنگها به صورتِ سرسامآور گسترش یافته و گروههای مسلحِ مخالف تا دروازههای برخی از شهرها رسیدهاند. سال گذشته، بدترین اتفاق برای دولت وحدت ملی در شمالِ کشور رقم خورد و برای نخستینبار در پانزده سال گذشته طالبان موفق شدند کنترول یکی از شهرهای استراتژیکِ کشور در شمال را برای چند روز در دست بگیرند. همین حالا جنگ در بخشهای وسیعی از افغانستان ادامه دارد و هیچ امیدی نیست که به زودی نیروهای امنیتی قادر شوند تغییری در وضعیت امنیتی رونما سازند. طالبان تلاشهای مستمری را روی دست گرفتهاند تا خود را به برخی از شهرهای کشور برسانند و حتا مرکز یکی از مهمترین شوراهای نظامیِ خود را از خارج به داخل کشور منتقل کنند. تلفات نظامیان نسبت به گذشته، آمار تکاندهندهیی را نشان میدهد و باور مردم به شکست نیروهای مخالف، بهصورت کمسابقه کاهش یافته است.
مبارزه با فساد
دولت وحدت ملی در مبارزه با فساد ناکام بوده است. آقای غنی به جز چند حرکتِ نمایشی و سطحی در این عرصه هیچ دستاوردی ندارد. در دوسال گذشته هیچ پروندۀ بزرگی در کشور در دستِ بررسی قرار نگرفت و بحث کابلبانک، وزارت شهرسازی و مقامهای متهم به فساد معلق باقی ماند. مرکز عدلی و قضاییِ مبارزه با فساد که پس از ماهها گفتوگو به کارِ خود آغاز کرد، نه تنها تا به حال دستاوردی نداشته، بل در همان نخستین روزهای گشایش، با چنان افتضاحِ بزرگی بر سرِ پروندۀ رییس شورای ولایتی هرات مواجه شد که تمام اعتبارِ خود را یکشبه از کف داد.
حکومتداری خوب
در این عرصه حتا ضرورت نیست که چیزی گفته شود؛ چون به هیچ صورت نمیتوان به موردی از کارکردهای دوسالۀ دولت وحدت ملی اشاره کرد که دال بر حکومتداری خوب باشد. آقای غنی به جای اینکه به فرهنگ قومگرایی، رابطه و بیکفایتی دوران کرزی نقطۀ پایان میگذاشت، چیزهای بیشتری هم بر آنها اضافه کرد. دولت وحدت ملی در گزینش افراد شایسته در پستهای دولتی بهشدت ناکام بوده و بسیاری از گزینشها هم نه بر اساسِ اصل شایستهسالاری و تخصص، بل برای اقناع و رضایت خاطرِ اعضای تیم و قوم صورت پذیرفته است که بهصورت اسفباری روند دولتداری در کشور را به مخاطره انداخته است.
اصلاحات انتخاباتی
آقای غنی در این عرصه هم هیچ دستاوردی ندارد. اصلاحات انتخاباتی به دلیلِ بیمیلیِ آقای غنی معلق مانده و انتخابات پارلمانی، خلافِ قانون تا به امروز در بیسرنوشتی قرار دارد. مجلس نمایندهگان وارد هفتمین سال کاریِ خود شده و گمان نمیرود که ظرف سالهای آینده هم تغییری در این وضعیت به وجود آید.
در دیگر عرصهها هم که مشخص است دستاوردهای دولت وحدت ملی چه بوده است. پس با این وضعیت، رهبران دولت وحدت ملی چگونه میخواهند در نشستِ بروکسل شرکت کنند و از دستاوردهای خود سخن بگویند