چین شریک استراتژیکی
چین؛عبور از کمک کننده مالی به شریک استراتژیکی
- حفیظ الله زکی
ديروز از شصتمين سالگرد روابط چين و افغانستان با امضاي سه موافقتنامه تجليل شد. به همين مناسبت معاون رييس جمهوري چين به کابل آمده تا نشان دهد که چين به روايط تاريخي خود با افغانستان اهميت فوق العاده قايل است. معاون رييس جمهور چين گفت که مردم چين عميقاً آرزو دارند که هر چه زودتر در افغانستان صلح و ثبات دايمي برقرار گرد. چين از روند صلح به رهبري افغانستان حمايت مي‌کند.
چين در سال 2001 به ائتلاف بين المللي مبارزه با تروريسم پيوست و از مبارزه مشترک جهاني عليه تروريسم بين المللي حمايت کرد. چين مانند بسياري از کشورهاي ديگر در بازسازي افغانستان سهم گرفت و کمک هاي قابل توجهي را در عرصه هاي زراعت، معارف، تأسيس و بازسازي زيربناها در افغانستان به مصرف رساند؛ اما اين کشور سياست هاي خود را در افغانستان بسيار محتاطانه و آرام دنبال کرد و تلاش نکرد تا حضورش را در افغانستان پر رنگتر نشان دهد.
پس از برنامه خروج نيروهاي خارجي از افغانستان، چين سعي کرد تا در عرصه هاي اقتصادي نقش فعال تري در افغانستان ايفا نمايد. تمايل شرکت هاي چيني به پروژه هاي بزرگ اقتصادي به خوبي تغيير رويکرد سياسي و اقتصادي چين در قبال افغانستان را به نمايش مي گذارد. از طرف ديگر افغانستان نيز با خروج نيروهاي بين المللي به اين درک رسيده که اولا، خروج نيروهاي بين المللي تنها به کاهش حضور نيروهاي نظامي آنها در افغانستان نمي انجامد؛ بلکه کاهش کمک هاي اقتصادي وسياسي شان را نيز به دنبال خواهد داشت، پس در وضعيتي که افغانستان به شدت به اين حضور و کمک ها ضرورت دارد، کاهش آنها ممکن است اين کشور را با دشواري هاي امنيتي و اقتصادي ناگهاني روبرو سازد. از اينرو مقامات کشور تصميم گرفت، تا خلأ ناشي از خروج نيروهاي خارجي را از طريق تقويت و گسترش مناسبات امنيتي و اقتصادي با کشورهاي منطقه، جبران کند.
در سال هاي اخير به دليل نيازمندي هاي دوجانبه افغانستان و چين و تغييرات پيچيده در روابط بين المللي و منطقه اي، دگرگوني هاي اساسي در سياست هاي دو کشور در قبال يکديگر پديد آمد. بر اساس همين دگرگوني حضور و نقش چين در مسايل افغانستان پر رنگ تر گرديد. چين هم اکنون بسيار فراتر از نقش يک کمک کننده مالي را بازي مي کند. اين کشور مي خواهد با افغانستان روابط استراتژيک داشته باشد و به عنوان شريک استراتژيک افغانستان، منافع سياسي و امنيتي خود را در اين کشور جستجو نمايد.
چين با توانايي ها و ظرفيت هايي که از آن برخوردار است، مي خواهد به ذخاير زير زميني افغانستان دسترسي داشته باشد و از جغرافياي افغانستان به عنوان مسير مناسب تجارتي و انتقال کالا به کشورهاي آسياي ميانه و برعکس بهره ببرد. چين مي خواهد افغانستان داراي امنيت و ثبات سياسي باشد و مي خواهد منبع تروريسم در دو طرف مرزهاي افغانستان و پاکستان از بين برده شود. چين درک کرده است تروريسمي که در خاک پاکستان آموزش مي بينند، از يک سو امنيت چين را با خطر مواجه مي سازد و از سوي ديگر به منافع اقتصادي چين در سطح منطقه آسيب مي رساند، از اينرو اين کشور با روابط نزديکي که با پاکستان دارد و نقشي که پاکستان در را ستاي گسترش و يا کنترل افراط گرايي بازي مي کند، از آن کشور خواهد خواست تا در تأمين امنيت منطقه و از جمله افغانستان همکاري صادقانه داشته باشد و اراده جدي خود را در برابر هراس افگني به نمايش بگذارد.
افغانستان نيز به خوبي از قدرت و توانايي چين در منطقه آگاه مي باشد. افغانستان مي داند که منافع چين در امنيت، ثبات پايدار و رفاه و ترقي افغانستان قابل تحقق مي باشد و به اين خاطر مي خواهد از توانايي هاي سياسي و اقتصادي چين براي پيشرفت و بهبود وضعيت اقتصادي و امنيتي کشور بهره ببرد و از نفوذ چين بر کشورهاي منطقه به نفع صلح و امنيت افغانستان استفاده کند و حضور اقتصادي چين در افغانستان مي تواند بخش بزرگي از نيازمندي هاي مالي افغانستان را نيز برطرف سازد.
