پاي تخت چين كجا است

اغلب مردم نمی‌دانند پایتخت جمهوری چین کجاست، شما می‌دانید؟

• 6 نوامبر 2015 - 15 آبان 1394

هم‌رسانی

Image copyrightAP

Image captionپرزیدنت ما یینگ‌جیو (چپ) و پرزیدنت شی جین‌پینگ 

قرار است شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، و ما یینگ‌جیو، هم‌تای تایوانی‌اش، روز شنبه هفتم نوامبر (۱۶ ابان) در سنگاپور دیدار کنند.

این نخستین بار است که سران این دو سرزمین با هم روبرو می‌شوند. یکی نماینده جمهوری خلق چین است، یکی نماینده جمهوری چین یا همان تایوان.

تایوان جزیره‌ای است که از سال ۱۹۵۰ عملا مستقل بوده، اما از نظر چین همچنان منطقه‌ای است که علیه سرزمین مادر شوریده و باید به آن برگردد.

حزب حاکم تایوان (کوئومینتانگ یا کی.ام.تی) ریشه در سرزمین اصلی چین دارد بعنوان حزب حاکم نظام جمهوری پس از سقوط آخرین امپراتور، از همین رو پیشتر ادعا داشت که دولت مشروع همه چین است.

موقعیت سیاسی تایوان

سال ۱۹۴۹ که کمونیست‌ها به رهبری مائو تسه‌دونگ در چین به قدرت رسیدند، ملی‌گرایان کوئومینتانگ به تایوان گریختند و تایپه را به‌عنوان پایتخت موقت برگزیدند – تا زمانی که سرزمین مادری را پس بگیرند.

سازمان ملل و کشورهای غربی تا سال ۱۹۷۱ همچنان دولت مستقر در تایپه را دولت مشروع همه چین می‌دانستند. آن سال بالاخره سازمان ملل حزب کمونیست چین را به‌عنوان تنها حاکم کل سرزمین به رسمیت شناخت و کرسی چین در شورای امنیت سازمان ملل به جمهوری خلق چین تغییر نام داد.

موضع مقام‌های سیاسی چین همواره این بوده که نمی‌شود کشوری هم با پکن روابط دیپلماتیک داشته باشد هم با تایپه. تا کنون فقط ۲۱ کشور از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل تایوان را به‌عنوان کشور مستقل پذیرفته‌اند، اما بسیاری کشورها با تایپه روابط غیررسمی دارند.

Image copyrightAFP

Image captionسپتامبر ۲۰۱۵، نیروی دریایی تایوان بزرگ‌ترین مانور نظامی ۲۵ سال گذشته‌اش را برگزار کرد، که در آن هجوم نیروهای چینی به این جزیره شبیه‌سازی شده بود و نیروهای تایوانی با موشک و سلاح‌های واقعی واکنش نشان می‌دادند

موضع پکن

موضع رسمی دولت چین این است که تایوان استانی است که یاغی شده و نهایتا به کشور ملحق می‌شود – اگر لازم باشد،‌ با زور. در همین راستا ارتش چین چندین مانور نظامی هم انجام داده که تایوان و بزرگ‌ترین حامی نظامی‌اش یعنی آمریکا آن‌ها را تهدیدآمیز خوانده‌اند.

پکن و تایپه عملا رابطه‌ای ندارند. چینی‌ها به هیچ وجه حاضر نیستند کاری بکنند که به نظر برسد تایوان را در موقعیتی برابر (به‌عنوان یک کشور) پذیرفته‌اند.

اولین بار که سران دو طرف پیام مستقیم برای هم فرستادند، ژوئیه ۲۰۰۹ بود، شصت سال بعد از گریختن ملی‌گرایان به جزیره تایوان. حتی در آن پیام‌ها هم دو طرف به‌عنوان نماینده حزب متبوع‌شان حرف می‌زدند، نه رهبر کشور.

حساسیت ماجرا به حدی است که – آن‌طور که منابع رسمی دولت چین می‌گویند – قرار شده در دیدار شنبه در سنگاپور دو طرف همدیگر را با لفظ آقا صدا کنند نه پرزیدنت.

موضع تایپه

اعضای حزب کوئومینتانگ بعد از آن‌که به تایوان گریختند، مدعی شدند که همچنان دولت مشروع و حاکم بر کل سرزمینی هستند که از نظر آنها جمهوری چین نام دارد.

تا زمانی که این حزب (کی.ام.تی) بر تایوان حکومت می‌کرد، استقلال آن‌چنان موضوعیت نداشت، چرا که هدف حزب حکومت بر سراسر چین بود. اما در دهه نود میلادی که تایوان به دموکراسی روی آورد، حزب مخالف کی.ام.تی – یعنی "حزب پیشرو دموکراتیک" (دی.پی.پی) – قدرت گرفت، که هدفش استقلال جزیره بود.

Image copyrightReuters

Image captionمراسم روز ملی تایوان که ماه گذشته برگزار شد

در حال حاضر حزب حاکم تایوان همان حزب کوئومینتانگ است و آن‌طور که به نظر می‌آید، رئیس‌جمهوری تایوان ترجیح می‌دهد با سیاستی مسالمت‌آمیز در قبال چین، وضع موجود را حفظ کند.

از این رو حزب کی.ام.تی حزب نزدیک به پکن شناخته می‌شود، و احزاب خواهان استقلال تایوان، از جمله دی.پی.پی و حزب اتحاد تایوان، به‌عنوان نیروهایی که جمهوری خلق چین را عصبی می‌کنند.