روسيه قطر و عربستان سعودي را تهديد كرد
آیا تهدیدهای روسیه علیه عربستان و قطر جدی است؟
تهران - ایرنا - عبدالباری عطوان روزنامه نگار و تحلیلگر سرشناس جهان عرب در مقاله ای در روزنامه رأی الیوم به بررسی تهدیدهای اخیر روسیه علیه عربستان و قطر پرداخته و تاکید کرد روسیه به شدت با دشمنان خود برخورد می کند .
عطوان سردبیر روزنامه 'رأی الیوم' در ابتدا با مطرح کردن پرسش هایی همچون ' آیا کاسه صبر و حوصله پوتین از سیاست های قطر و عربستان در سوریه لبریز شده است؟ اگر این چنین است پس چرا حالا ؟ پوتین چگونه می خواهد تهدید های خود را عملی کند ؛ با استفاده از موشک باران یا متوسل جستن به تروریسم داخلی؟ به تحلیل این تهدیدها پرداخت .
عطوان در ادامه نوشت : سران روسیه طی گزارش فاش شده توسط روزنامه رسمی پرتیراژ پراودا به طور مستقیم و بسیار خشن مثلث ترکیه عربستان و قطر را به دلیل حمایت از تروریسم تهدید کرده اند و بطور تلویحی از انجام حملات موشکی علیه آنان سخن به میان آوردند.
وی افزود: عملی شدن چنین تهدیدهایی به مراتب از حملات اخیر پاریس خطرناک تر است زیرا تحقق یافتن آن چه بسا باعث شعله ور شدن آتش جنگ منطقه ای و یا جهانی شود.
وی خاطرنشان کرد: روزنامه پراودا بدون رهنمودهای شخص ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه ممکن نیست چنین تهدیدهایی را منتشر کند زیرا این روزنامه سخنگوی پوتین و قوی ترین بازوی رسانه ای وی از زمان تصدی دستگاه وحشتناک اطلاعات روسیه 'کا گ ب' توسط پوتین بشمار می رود ، پراودا اخیرا اشاره ای به اظهارات پوتین در سال 1999 کرد که پوتین طی آنها تهدید کرده بود ' تروریست ها را به قتل خواهد رساند حتی اگر در مستراح باشند.'
به نوشته این روزنامه روسی ، پوتین تهدیدهای خود را عملی کرد و تمامی فرماندهان چچنی را در جنگ ضد روسیه از بین برد، گروزنی پایتخت چچن را با استفاده از شیوه بمباران گسترده ویران کرد و سلیم خان بندراف رییس جمهور چچن را تا دوحه پایتخت قطر دنبال کرد و پس از نماز جمعه در مرکز این شهر او را توسط عناصر اطلاعاتی مستقر در کنسولگری روسیه در دوحه در فوریه سال 2004 ترور کرد ، مقام های قطر سه عامل این ترور را بازداشت کردند اما بعدها از بیم تهدیدهای انتقامجویانه روسیه آن ها آزاد کردند.
نکته جالب توجه در گزارش پراودا تاکید روسیه بر قطر و عربستان است. گزارش مزبور تاکید دارد قطر یکی از سازمان دهندگان اقدامات تروریستی در صحرای سینای مصر است و در این گزارش از اینکه عربستان علیرغم دست داشتن در حملات یازدهم سپتامبر تا کنون مجازات نشده ابراز شگفتی شد.
'رابطه قطر با روسیه به هیچ وجه خوب نیست و حتی به دلایل سیاسی و اقتصادی متشنج است؛قطر حمایت خود را از جنبش های اسلامی به ویژه جنبش اخوان المسلمین مخفی نگه نمی دارد و این موضوع در مسکو بسیار حساسیت برانگیز است زیرا روسیه با فعالیت گسترده گروههای اسلام سیاسی در قفقاز روبرو است که یک عامل نگران کننده امنیتی برای دولت روسیه بشمار می رود.
مقامات روسیه می گویند : حمایت نامحدود قطر از مخالفان مسلح سوریه و اصرار دوحه بر سرنگون کردن نظام بشار اسد و هزینه کردن میلیاردها دلار در این راستا ، به این دلیل بوده که بشار اسد با عبور خط لوله های گاز قطر به ترکیه از سوریه جهت رقابت با گاز روسیه مخالفت کرد.
لاوروف وزیر خارجه روسیه تا کنون بارها با همتای سابق قطری خود شیخ حمد بن جاسم بن جبر آل ثانی به جر و بحث پرداخت به گونه ای که لاوروف در یکی از این جر و بحث ها حجم کشور قطر را به تمسخر گرفته و تهدید کرد که آن را از نقشه جهان حذف خواهد کرد.
همچنین مشاهده کردیم که شیخ تمیم بن حمد امیر فعلی قطر سفر خود را که قرار بود در ماه گذشته به مسکو انجام شود، لغو کرد و سران روسیه هیچ گونه توضیحی در مورد لغو این سفر ارائه نکردند و این موضوع با نادیده انگاری کامل مسکو همراه شد.
از سوی دیگر عربستان سعی کرده تا با قراردادهای تسلیحاتی و رآکتورهای هسته ای و سرمایه گذاری های اقتصادی چند ده میلیارد دلاری، از مسکو دلجویی کرده و روسیه را جذب خود کند. تنها درخواست ریاض از مسکو در مقابل این همه حاتم بخشی صرف نظر کردن از بشار اسد رییس جمهوری سوریه بود و در همین راستا محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان در سال جاری دستکم دو بار از مسکو دیدن به عمل آورد و البته بدیهی است که همه این مشوق های مالی نتوانست موضع گیری های روسیه را در حمایت از نظام سوریه تغییر دهد.
پوتین نمی تواند نقش عربستان و سایر کشورهای حاشیه خلیج (فارس) را در شکست سنگین اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان فراموش کند؛ آن ها بیش از 20 میلیارد دلار به مجاهدان افغان در دهه هشتاد قرن گذشته میلادی کمک کردنداما بعید به نظر می رسد پوتین اجازه دهد این شکست بار دیگر در سوریه تکرار شود.
اتحاد جماهیر شوروی در دوران جنگ افغانستان رو به فروپاشی رفت و در مقابل جایگاه آمریکا ارتقا یافت اما در حال حاضر اوضاع متفاوت شده است؛ روسیه هم اکنون دارای نیروی جوانی است و توانسته بخش عمده نیروی نظامی و اقتصادی خود را بازیابد در حالی که نیروی آمریکا در حال رفتن به سوی ضعف وعقب گرد است و در جنگ های خاورمیانه دچار فرسایش شده است.
برای پوتین سخت است بتواند قطر و ترکیه را بخاطر ایفای نقش ویرانگر علیه سلاح راهبردی کشورش یعنی گاز توسط خط لوله های انتقال یافته از راه سوریه ببخشد،پوتین همچنین نمی تواند نقش عربستان را در غرق کردن بازارهای جهانی در نفت خود به منظور ضربه زدن به اقتصاد روسیه و همپیمانش ایران به دلیل حمایت آن ها از نظام سوریه ، فراموش کند.
عبدالباری عطوان ادامه داد: جسارت ( نمی خواهم از کلمه دیگری استفاده کنم) عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان تا آنجا پیش رفته که در کنفرانس مطبوعاتی با لاوروف همتای روس خود در مسکو با ستیزه جویی و غرور سخن گفت و بر کنار رفتن بشار اسد از قدرت بطور مسالمت آمیز و یا از راه جنگ تاکید کرد همین امر باعث شد تا لاوروف زیر لب در حالی که میکروفون روشن بود، میهمان سعودی خود را احمق توصیف کند،لاوروف با بازی کردن با تلفن همراه و مطالعه نامه ها در برابر دوربین ها میهمان سعودی خود را کاملا نادیده گرفت.
سردبیر رای الیوم در ادامه این سوال را مطرح کرد: مسکو چه کاری می تواند انجام دهد و آیا تهدیدهای خود را عملی خواهد کرد ؟ چگونه ؟ ما نمی دانیم در مخیله پوتین رییس جمهور روسیه چه می گذرد اما در همین رابطه می توان به چند احتمال ذیل اشاره کرد:
اول : تروریسم : پوتین که به مدت چند سال ریاست دستگاه اطلاعاتی روسیه را برعهده داشت ،به خوبی به کارآیی این سلاح آشنا است و در این رابطه از تجربه طولانی برخوردار است. پراودا با جرات و شهامت اعتراف کرد که پوتین خود شخصا در ترور رییس جمهور چچن در دوحه نقش داشته است.
دوم : موشک های بالستیک : گفته می شود مسکو در نظر دارد از پایگاههای موشکی خود در دریای سیاه مواضع داعش رادر الرقه هدف قرار داد. در واقع این موضوع می تواند در بردارنده پیام مهمی برای عربستان و قطر باشد.
سوم : تحریک گروه های مخالف داخلی و حمایت مالی و تسلیحاتی از آن ها در قطر و عربستان ؛ در عربستان اقلیت شیعه وجود دارد که مورد ستم واقع شده اند و روسیه می تواند از آنها به عنوان یک ابزار کارآمد استفاده کند.
چهارم : حمایت مالی و تسلیحاتی از ائتلاف جنبش انصارالله و علی عبدالله صالح علیه ائتلاف عربی به رهبری عربستان .
' پراودا در ادامه گزارش خود نوشت 'عربستان و قطر می بایست از مسکو بترسند .' پراودا در همین راستا تصریح کرد ' مسکو بدون آنکه با کسی مشورت کند بر برلین مستولی شد.'
عطوان در ادامه این پرسش را مطرح کرد که پوشش قانونی سران روسیه اگر بخواهند قطر و عربستان را با جنگ موشکی و یا حملات تروریستی مورد تهاجم قرار دهند، چیست ؟
به گفته سردبیر رای الیوم ، پاسخ این سوال در گزارش پراودا آمده است؛ روسیه در چنین موردی به ماده 51 معاهده سازمان ملل متوسل خواهد شد که آمریکا برای قانونی جلوه دادن حمله خود به افغانستان پس از حمله یازدهم سپتامبر به آن متوسل شد. این ماده به کشورها حق دفاع از خویشتن می دهد.
پوتین معتقد است سرنگون شدن هواپیمای روسیه پس از به پرواز درآمدن از فرودگاه شرم الشیخ و کشته شدن همه 224 سرنشین آن درست به مانند حادثه یازدهم سپتامبر به مثابه اعلام جنگ علیه روسیه بشمار می رود و در همین رابطه روسیه قطر را به نقش داشتن در اقدامات تروریستی در صحرای سینای مصر متهم کرد.
ائتلاف جدید به رهبری روسیه شامل مصر ، ایران ، اردن و چه بسا کشورهای دیگر می شود. رابطه میان شاه اردن و پوتین در دو سطح سیاسی و شخصی بسیار قوی است. همین موضوع در مورد عبدالفتاح السیسی رییس جمهوری مصر نیز صدق می کند. پوتین هم اکنون در ایران بسر می برد . چه بسا هدف وی از این سفر تبلور بخشیدن به استراتژی یکپارچه در این راستا باشد.
تنها راه در امان ماندن قطر و عربستان و در سطح پایین تر ترکیه از این رویارویی خطرناک ، بازنگری آن ها در سیاست هایشان نسبت به پرونده سوریه و جنگ علیه تروریسم است، این سیاست ها در پنج سال گذشته نتوانست به موفقیت ملموسی دست یابد بلکه دارد نتایج معکوس می دهد.
عبدالباری عطوان در پایان تاکید کرد: قطر و عربستان باید بدانند که زمان و موازنه قوا تغییر یافته است و قیمت نفت و گاز و به همراه آن توان مالی آن دو به سرعت رو به کاهش گذاشته است و آمریکا در دوران ریاست جمهوری اوباما به هیچ وجه بخاطر آن ها با روسیه وارد جنگ نمی شود.
وی خاطرنشان کرد: این امر نیازمند نرمش و حکمت است و اولین گام در این راستا ساکت نگه داشتن عادل الجبیر و پایان دادن به اظهارات تحریک آمیز او است. من تصور می کنم سکوت الجبیر که به سپری شدن اولین هفته خود نزدیک شده ، بیانگر مسائل بسیاری است،چه بسا عربستان و قطر پیام پوتین را دریافت کرده اند و این پیام در حال به ثمر نشستن است... خدا آگاه تر است.
خاورم ** 1487 **2041**
