مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای چقدر جدی است؟
خطر مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای چقدر جدی است؟
کارشناسان در کنفرانس بین المللی لوکزامبورگ هشدار دادند که وخامت اوضاع کنونی در جهان نشان می‌دهد تهدید آغاز دور تازه مسابقه تسلیحات هسته‌ای بیش از هر زمان دیگرجدی است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» در مقاله‌ای تحلیلی می نویسد: وخامت اوضاع پیرامون کره شمالی و امکان شکست توافق هسته‌ای با ایران می تواند باعث آغاز دوره تازه‌ای از مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای شود که پای دهها کشور دیگر به آن باز شود. در این بین روسیه ممکن است از این روند حذف شود، ولی به عقیده کارشناسان، مسکو هنوز این امکان را دارد تا ابتکارعمل را در عرصه خلع سلاح در دست بگیرد.
وخامت اوضاع در شبه جزیره کره می تواند به درگیری نظامی آمریکا و کره شمالی با استفاده از سلاح هسته‌ای بیانجامد. هرچند موشکهای کره شمالی نمی توانند به خاک ایالات متحده برسند، ولی کره جنوبی و ژاپن در تیررس آنها قرار دارند.
ژنرال "ولادیمیر دوورکین" کارشناس ارشد مرکز امنیت بین المللی دانشگاه دولتی روابط بین الملل مسکو در سخنرانی خود در مراسم ارائه گزارش مربوط به «پیشگیری از بحران در کنترل تسلیحات هسته‌ای» در کنفرانس بین المللی لوکزامبورگ گفت: «در این ماجرا ما دارای دو رئیس جمهور غیرقابل پیش بینی هستیم، یکی از آنها را موسسات بین المللی ممکن است بتوانند متوقف کنند، ولی دیگری را هیچکس نمی تواند از پسش برآید.»
کره شمالی تنها کشور در جهان است که به پیمان مربوط به عدم گسترش سلاحهای هسته‌ای پیوسته و حق تحقیقات در زمینه انرژی اتمی را بدست آورده و سپس از آن خارج شد تا برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد.
عدم خویشتن داری و دوراندیشی ترامپ خطرناکتر از اقدامات کره شمالی
هرچند بلندپروازیهای هسته ای کره شمالی مدتهاست باعث نگرانی واشنگتن بوده، ولی زمانی که دولت جدید "دونالد ترامپ" بدون خویشتن داری و آینده نگری هشدار داد که حاضر است مشکل هسته‌ای کره را از طریق نظامی حل و فصل کند، اوضاع رو به وخامت بیشتری گذاشته و خطر جنگ هسته‌ای جدی شده است.
اظهارات جنگ افروزانه ترامپ بسیاری از محافل کارشناسی روسیه را دچار نگرانی کرد. "آلکسی آرباتوف"مدیر مرکز امنیت بین المللی دانشگاه دولتی روابط بین الملل مسکو یادآور شده است که در دوران مبارزات انتخاباتی، مقامات مسکو با خونسردی کامل با دیدگاههای تند ترامپ در مورد سلاحهای هسته‌ای برخورد می کردند. سال گذشته ترامپ گفته بود که آمریکا باید در مواضع خویش در مورد ارائه حق به ژاپن برای داشتن سلاح هسته‌ای تجدیدنظر کند. به گفته وی، کشورهایی مانند چین و پاکستان سلاح هسته ای دارند و این بدان معناست که باید با خود صادق بود.
شکست امید مسکو به اختلافات هسته‌ای با آمریکا
آرباتوف معتقد است که علت خونسردی مسکو در قبال این سخنان آن بود که روسیه مسئله خلع سلاح هسته‌ای را در شرایط تیرگی روابط با آمریکا، متوقف کرده بود. بدین ترتیب کرملین از این مسئله خرسند بود که ترامپ مسئله خلع سلاح را دنبال نخواهد کرد.
به گفته این کارشناس برجسته، البته این برخورد چندان دوراندیشانه نبود. چرا که بدنبال روسیه، آمریکا هم که برنامه گسترده مدرنیزه سازی نیروهای هسته ای خود را آغاز کرد که این مسئله می تواند به مسابقه تسلیحاتی جدیدی منجر شود. مقایسه زرادخانه های هسته‌ای روسیه و آمریکا هم دیگر کشورها را به پیوستن به «باشگاه هسته ای» ترغیب می کند.
ژنرال دوورکین هم معتقد است: «زمانی که سلاح هسته ای در کشورهایی وجود داشته باشد که همانند روسیه، تجربه برخورد با آن را نداشته باشند، این امر بسیار خطرناک خواهد بود.»
در حال حاضر سلاح هسته ای بطور رسمی در اختیار پنج کشور عضو دائم شورای امنیت: روسیه، آمریکا، انگلیس، فرانسه و چین است. هند و پاکستان هم عضو باشگاه هسته‌ای بوده و به پیمان منع گسترش هم پیوسته اند. شواهد نشان می دهد که اسرائیل هم دارای سلاح هسته‌ای باشد، ولی رهبران آن رسما به این مسئله اعتراف نمی کنند.
خطر شکست سیاست خلع سلاح هسته‌ای در جهان
"ویچسلاو کانتور" رئیس کنفرانس بین المللی لوکزامبورگ هم بر این عقیده است که وخامت کنونی اوضاع جهان می تواند به سیاست عدم گسترش سلاح هسته‌ای در جهان خاتمه دهد. وی یادآور شده است: «کره شمالی با اقدامات تحریک آمیز خود در انجام آزمایشات موشکی و هسته‌ای که شورای امنیت سازمان ملل آنها را منع کرده، به کره جنوبی، ژاپن و آمریکا این بهانه را داد تا به توسعه توان دفاعی- راهبردی خود در منطقه بپردازند، اقدامی که روسیه و چین با آن مخالف هستند. این برخورد تنها باعث شکست سیاست خلع سلاح هسته ای در جهان می شود.»
سیاستمداران اوکراینی نیز در مورد ضرورت دستیابی مجدد به توان هسته‌ای صحبت به میان آورده اند. "الکساندر تورچینوف" دبیر شورای امنیت ملی اوکراین دقیقا این مسئله را اعلام کرده است. این کشور امکان ساخت سلاح هسته‌ای را هم دارد، چرا که در خاک این کشور هنوز ذخایر اورانیومی وجود دارد که در دوران اتحاد جماهیر شوروی از آنها برای ساخت کلاهکهای موشکهای بالستیک استفاده می‌شد.
البته ولادیمیر دوورکین یادآور شده است که امکان خارج شدن اوکراین از پیمان منع گسترش هسته ای بسیار کم است، برای اینکه آمریکا و دیگر کشورهای غربی با این مسئله مخالف هستند.
هرچند اوکراین یک قدرت هسته‌ای نخواهد شد، ولی وخامت اوضاع در شرق این کشور، باعث توقف مذاکرات روسیه و آمریکا، از جمله در مورد ادامه خلع سلاح شده است. در حال حاضر هر دو کشور یکدیگر را به نقض توافقات کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی متهم می کنند و هیچیک از طرفین نیز گامی در جهت رفع اختلافات در این زمینه برنمی دارند.
کشورهای غربی به تعهدات هسته‌ای خود پایبند نیستند
کارشناسان معتقدند که فرصت مذاکرات پیرامون ادامه خلع سلاح را باید بدون در نظر گرفتن اوضاع پیرامون دو بحران سوریه و اوکراین دنبال کرد.در قرن بیستم هم با وجود جنگ سرد و وخامت اوضاع در روابط، آمریکا و شوروی سابق این مذاکرات را ادامه داده بودند و به توافقاتی که برای تامین امنیت جهانی بسیار مهم هستند، نیز دست یافتند.
آرباتوف معتقد است که هیچ کشوری مانند روسیه، یک قدرت هسته‌ای با مسئولیت نبوده است. آمریکا و کشورهای عضو ناتو، به اندازه روسیه به تعهدات خویش در زمینه خلع سلاح پایبند نیستند.
این کارشناس یادآور شده است: «امروزه گسترش نظریه "استفاده انتخابی" از موشکهای هسته‌ای که از سوی کشورهای غربی بکار گرفته می شود، بسیار خطرناک است و این مسئله هم به سلاحهای هسته ای تاکتیکی و هم تسلیحات راهبردی مربوط می شود.»
