احمدزي حركت پر شتاب
اشرف غنی احمدزای: برنامه های سنگین و کند
© Photo: AP/Massoud Hossaini
رییس جمهور اشرف غنی احمدزای ژست های جدیدی در مقابل ایالات متحده امریکا از خود نشان می دهد.
خیلی از این ژست ها به مزاج افغان ها سازگار نیست، ضمن اینکه حال و هوای ضد امریکایی در جامعه افغانستان بیشتر می شود. رییس جمهور در همان نطق اولیه پس از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری از نیروهای طالبان دعوت کرد که وارد مذاکرات صلح آمیز شوند. با این حال، کارشناسان معتقدند که هنوز زمان ارزیابی او فرا نرسیده است.
اشرف غنی برای بدست آوردن دل مردم، شجاعانه قدم های پوپولیستی برمی دارد. حتی نام خانوادگی احمدزای که حکایت از وابستگی به قوم پشتو را در انتهای اسم خود قرار دارد. لباس ملی را جایگزین کت و شلوار اروپایی کرد. عبدل الرشید دوستم رهبر قومی ازبک ها را در میان جمع در آغوش کشید، در حالیکه پیشتر روابط آنها چندان حسنه نبود. حتی از قهوه مورد علاقه خود امتناع کرده است. او را متقاعد کرده اند که نوشیدن قهوه از رسا بودن صدایش در نشست های پیش از انتخابات کم می کند.
تمام این جزییات باعث شهرت بیشتر او شد و نهایتا، کمک کرد تا بالاترین کرسی را در کشور به دست آورد. اما عده ای هم در آنسوی اقیانوس هستند که ظاهرا کار با آنها تازه شروع می شود. به عنوان مثال، در این روزها، رییس جمهور از دادستان کل کشور خواسته که تصمیم اتخاذ شده درباره گزارش «نیویورک تایمز» توسط متیو روزنبرگ را بازنگری کند. در ماه آگوست این گزارشگرمقاله ای منتشر کرده که ظاهرا درباره ایده تشکیل دولت موقت در کابل می باشد. در نهایت، احمدزای شخصا با روزنامه نیویورک تماس گرفت و اطلاع داد که کارمند این روزنامه می تواند به کشور بازگردد.
احمدزای در همان ابتدای شروع کار خود به عنوان رییس جمهور، پاکت اسناد امنیتی را امضاء کرد که طی آن نیروهای باقی مانده امریکا می توانند از سال 2015 در افغانستان مستقر شوند. این تصمیم، چندان با نظر مردم کشور مطابق نیست. جای تعجب نیست که حامد کرزای رییس جمهور پیش از او که سعی داشت در سال های آخر حکومت نقش ضد امریکایی را بازی کند، این سند را امضا نکرده بود.
رییس جمهور با اتخاذ این دست تصمیمات می خواهد روابط کشور را با امریکا که در زمان کرزای پر تنش شده بود، بهبود بخشد. نیکیتا مندکویچ کارشناس مرکز مطالعات افغانستان امروز در این رابطه می گوید: «احمد زای یکی از سیاست مداران مدافع امریکاست که در رقابت های ریاست جمهوری حضور یافت و اقدامات امروز او با گرایش به واشنگتن صورت می گیرد که دور از انتظار نبوده است. از طرف دیگر، می تواند اینطور تصور کرد که او به دنبال راه هایی برای توسعه مناسبات خود با دیگر کشورهای منطقه است».
گرایش به ارتباط با امریکا در پرونده احمد زای در زمان خدمت او به عنوان کارمند بانک جهانی نیز مشاهده می شود. اما این گرایشات اصلا دلایل نوستالژیک ندارند. ارتباطاتی در آنجا میان او با دیگران ایجاد شد که در تحقق برنامه رفورم به او کمک کرد. بدون حمایت امریکا، تحقق این برنامه مشکل به نظر می رسید. به ویژه اینکه اکنون حمایت های خارجی نیز کم خواهد شد. رییس جمهور می توانست دستورالعمل های لازم را از کتاب خود درباره راه های احیای کشوری که دوره ای سخت را پشت سر گذاشته، استخراج کند.
زمان آن رسیده که دانش را به تجربه تبدیل کند. رییس جمهور به عنوان اولین کار اعلام جنگ بی رحمانه با فساد اداری کرده و گفت که هیچ راه دیگری برای توسعه اقتصاد وجود ندرد. او دستور داد که تحقیقات روی پرونده «بانک کابل» از سر گرفته شود. این پرونده مربوط به خروج بیش از 900 میلیون دلار پول توسط کارمندان بانک کابل از پول هایی است که به کشور کمک شده بود.
قدم بعدی برای افغانستان چیست؟ به گفته رهبر کشور، هر روز کشور یک یا دو تحول دردناک را از سر می گذارند و در کنار آن چند تحول کوچک تر رخ خواهد داد. فعلا ماهیت این تحولات را روشن نکرده اند. فقط می دانیم که نتایج رضایت بخش خواهند بود. در نتیجه رفورم ها باید پویایی اقتصادی از طریق شاخه صادرات بیشتر شده و چند میلیون محل اشتغال جدید ایجاد شود. افغان هایی که سال های گذشته از کشور خارج شده اند، خواهان بازگشت به کشور هستند. این اقدامات تا چه اندازه قابل اجراست؟ نیکیتا مندیکویچ می گوید: «فعلا صحبت از چشم انداز برنامه ها سخت است، دوره جدید ریاست جمهوری تازه شروع شده است. به همین خاطر نمی توان قضاوت کرد که کدام اقدامات در اقتصاد طی سال های آینده موفق خواهد بود. شرایط در تمام محورها پیچیده است».
فعلا افغان ها نتیجه مشخصی ندیده اند و نمی توانند با دیدن ژست های احمد زای در مقابل امریکا شاد باشند. با این حال، رییس جمهور جدید فعلا نگران محبوبیت خود نخواهد بود. تکیه او بر کسانی نیست که به وی رای داده اند، بلکه بر توازن جدید قدرت میان نخبگان کشور است. هیچ تهدیدی در خصوص برگزاری انتخابات جدید وجود ندارد. و اگر «کارت اعتماد» او بسوزد، آنوقت باید دوباره فکری برای اعتماد سازی در میان مردم بکند. شاید کمی انتقاد از امریکا در جمع با یک فنجان قهوه کارساز باشد؟
