آشتهاي گاري چين
چین اشتهای گازی را پیدا کرد
© Photo: RIA Novosti
خط گازرسانی «سیلا سیبیری» (نیروی سیبری)
به گفته آلکساندر نواک وزیر انرژی روسیه امکان دارد توافق ها در باره تحویل گاز روسی از مسیر غربی تا آخر سال جاری حاصل شود، مواعد مشخص هنوز تعیین نشده ولی اگر موقعیت مناسب باشد احتمال دارد که قرارداد مربوطه تا پایان سال جاری میلادی به امضا برسد.
لازم به یادآوری است که در ماه مه امسال روسیه و چین قرارداد 400 میلیارد دلاری برای مدت 30 سال در باره تحویل سالانه 38 میلیارد متر مکعب گاز از «مسیر شرقی» امضا کردند. برای اجرای آن خط گازرسانی «سیلا سیبیری» (نیروی سیبری) ساخته می‌شود برای انتقال گاز از معادن «چایندا» و «کویکتا» واقع در شرق سیبری. پس از عقد این قرارداد مذاکرات در باره تحویل گاز روسی از «مسیر غربی» از طریق خط لوله «آلتای» که هنوز ساخته نشده از سر گرفه شد. حجم آن 30 میلیارد متر مکعب گاز در سال خواهد بود.نواک گفت که مذکرات در این باره بر پا است لیکن هنوز در باره نرخ ها و شرایط ساخت و ساز این خط لوله توافقی حاصل نشده است.
در ضمن آن‌ها همانا نکات مساله ساز اند. گاز روسی از مسیر غربی به نواحی شمال غربی چین تحویل خواهد شد ولی بخش عمده مصرف کنندگان آن در نواحی شرقی و جنوبی آن کشور متمرکز شده است و گاز باید تا مصرف کننده رسانده شود. البته این مشکل طرف چینی است. زیرا نرخ مثلاً برق بسته به فاصله محل مصرف کننده تا نیروگاه برق نیست. ولی ظاهراً عقیده شرکت ملی نفت چین سی آن پی سی غیر از این است. به این خاطر تحلیلگران حدس می‌زنند که مذاکرات در در باره پروژه خط گازرسانی «آلتای» بخاطر تفاوت درک نرخ عادلانه طولانی خواهد بود.
با همه این‌ها اگر این دو پروژه اجرایی شوند حجم گاز روسی تحویلی به چین تا 68 میبلیارد متر مکعب در سال خواهد رسید و به گفته چندی پیش آلکسی میلر رئیس «گازپروم» روسیه می تواند تا 160 متر مکعب وسعت یابد که رقمی نجومی است. ولی به گفته ولادیمیر فیگین رئیس انستیتو انرژی و دارایی روسیه حتی این میزان گاز تحویل شده از روسیه در آینده نزدیکی برای چین کافی نخواهد بود. وی افزود:
چین میزان مصرف گاز را بشدت افزایش می دهد. مقامات کشور تصمیم گرفتند که سهم گاز در مصرف کل انرژی در چند سال از 5 تا 30 درصد افزایش یابد. چین استخراج گاز خودش را هم افزایش می‌دهد ولی نیازمندی این کشور به گاز بقدری بالا است که مجبور است ورود این سوخت را از روسیه و آسیای مرکزی باز هم بیشتر کند و در چشم انداز میزان مصرف گاز در چین از سراسر اروپا بالا تر خواهد بود.
از این پس چین راستای بسیار آینده دار تحویلات گازی روسیه است. به‌خصوص با در نظرداشت اینکه مصرف گاز در اروپا بنا به عللی رو به کاهش بوده و اوکراین به خاطر بدهی 5/3 میلیارد دلاری به کشور ما از اواسط ماه ژوئن گاز روسی را دریافت نمی کند. در حال حاضر مذاکرات با اوکراین در باره پرداخت بخشی از بدهی و حواله پیشپرداخت ادامه دارد ولی توافقی حاصل نشده است.
در این شرایط سمتگیری تحویل گاز روسی به آسیا و چین کاملاً منطقی به نظر می رسد. الان چین برای رفع حوایج خود 50 - 55 میلیارد متر مکعب گاز کم دارد و این در حالی است که در داخل این کشور حدود 100 میلیارد متر مکعب گاز تولید می شود. اکنون چین دو منبع خارجی گاز دارد، یکی در جنوب در میانمار – با 10 میلیارد متر مکعب در سال و دیگری در ترکمنستان با حدود 26 میلیارد. روسیه آماده است نیازمندی چین به گاز در بخش‌های شمال شرقی و شمال غربی این کشور را رفع کند ولی برای این کار لازم است که خطوط انتقال گاز در مدت بسیار کوتاهی احداث شود. تجلیلگران می‌گویند که در دو سال نزدیک احتیاج چین به گاز سه برابر افزایش خواهد یافت.
