طالبان گروه هاي شوراي مسلح مي سازند
تسلیحات باقی‌مانده از دولت افغانستان گروه‌های شورشی منطقه را مسلح می‌کند
تسلیحات فراوان، به شمول تعداد زیادی که از سربازان دولت پیشین افغانستان باقی مانده است، زمینه را برای خشونت‌های بیشتر فراهم می‌کند.
زمانی که حکومت افغانستان در ۱۵ آگست سال گذشته سقوط کرد، سردار، دگرمن ۳۸ ساله افغانستان، باورش نمی‌شد نهادی که ۱۲ سال در آن خدمت کرده بود، فرو بریزد. او سال‌ها از تهدیدات گروه‌های شورشی و گلوله‌های فراوان جان به سلامت برد تا شاهد پرواز اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان و رها کردن همه چه به طالبان انتقام‌جو، باشد.
اولین کاری که سردار (او خواسته است نام کامل خود را به دلایل امنیتی استفاده نکند) انجام داد، این بود که یونیفورمش را که نشان ارتش روی سینه داشت، درآورد و سلاح کمری Beretta M9 خود را که توسط دولت داده شده بود، پنهان کند. او می‌گوید: «غرور من به خاک خورد. همه رویاهای من یک دفعه از بین رفت. وقتی به خانه رسیدم، حتا نتوانستم به مادرم بگویم چه کرده‌ام و با لباس، آبرویم را نیز زمین می‌گذارم.»
تا سه ماه بعد، برای فرار از انتقام طالبان، از ولایتی به ولایت دیگر فراری بود. این در حالی بود که او بدون درامد راهی برای تأمین معاش خانواده‌اش نداشت. پس دست به کاری زد که نباید می‌زد.
او گفت: «بریتا»ی من تنها هویت باقی‌مانده از خدمت من به کشورم بود، اما مجبور شدم آن را بفروشم تا خانواده‌ام را تغذیه کنم. سردار از طریق یکی از دوستانش با یک دلال محلی اسلحه تماس گرفت و M9 خود را به قیمت ۶۰ هزار افغانی (حدود ۶۸۰ دالر) به فروش رساند.
سردار تنها سرباز دولت افغانستان نیست که سلاح‌های خود را در بازار سیاه فروخته است. کارشناسان امنیتی برآورد می‌کنند که بسیاری از سربازان پیشین ممکن است با سلاح‌ها و تجهیزات غربی به خزانه قاچاق‌چیان کمک کرده باشند. یک قاچاق‌چی اسلحه در افغانستان که فارن پالیسی با او تماس گرفت، می‌گوید که در طول ۲۰ سال تجارت در بازار سیاه هرگز به این تعداد معامله با اعضای سابق ارتش انجام نداده بود.
وی که نخواست نامش فاش شود، در یک مصاحبه تلفنی گفت: «بیشتر سلاح‌های من در چند ماه گذشته از نیروهای دولتی پیشین تهیه شده است و سلاح‌های امریکایی بسیار پرسود و پرفروش هستند، به‌خصوص تفنگ‌های M4 با دوربین می‌تواند تا ۲۵۰ هزار افغانی قیمت داشته باشد، در حالی که قیمت M16 بین ۷۰ تا ۷۵ هزار [افغانی] است. یک تفنگچه انگلیسی ۶۰ هزار [افغانی] قیمت دارد.»
بسیاری از این سلاح‌ها به دست گروه‌های شبه‌نظامی در سراسر منطقه رسیده است. مقام‌های امنیتی هند نگرانی‌های مشابهی را درباره یافت شدن تعدادی از سلاح‌ها – از جمله تفنگچه‌های M9مانند سلاح‌های فروخته شده توسط سردار – و تجهیزات متعلق به ارتش افغانستان که اخیراً سقوط کرده است، به همراه شبه‌نظامیان در کشمیر تحت کنترل هند، به اشتراک گذاشته‌اند.
در رویارویی اخیر با گروه‌های شورشی، نیروهای امنیتی هند تفنگ‌های سبک را همراه گلوله‌های هسته فولادی که قادر به سوراخ کردن زره بدن هستند و همچنین تلفن‌های ماهواره‌ای Iridium و دوربین‌های دید در شب، تجهیزاتی که قبلا توسط ایالات متحده در اختیار ارتش افغانستان قرار داده شده بود، کشف کرده‌اند. به‌طور مشابه، ویدیوهای اخیرا نشر شده توسط بسیاری از گروه‌های تروریستی کوچک‌تر در حال ظهور در این منطقه، نشان می‌دهد که شبه‌نظامیان آن‌ها از تفنگ‌های خودکار M249، تفنگ تاکتیکی ۵۰۹، تفنگچه‌های M1911 و تفنگ‌های سبک M4 استفاده می‌کنند که همه سلاح‌های ساخت ایالات متحده هستند.
با این حال، تحلیلگران امنیتی و همچنین مقام‌های امنیتی سابق افغانستان می‌گویند که سلاح‌های فروخته شده توسط سربازان پیشین تنها بخش کوچکی از قاچاق بزرگ تسلیحات است. زمانی که طالبان بر این کشور مسلط شدند، خود طالبان گنجینه‌ای از تسلیحات ایالات متحده را تصرف کردند.
احمدشجاع جمال، یک مقام پیشین امنیتی، می‌گوید: «آن‌چه نیروهای دفاع ملی و امنیت ملی افغانستان به قاچاق‌چیان فروخته، تنها قطره‌ای از دریا است و احتمالاً توسط مقاومت داخلی تحت محاصره علیه طالبان جذب خواهد شد. اما آن‌چه طالبان می‌تواند به گروه‌های تروریستی همسو با ایدیولوژی در منطقه بدهد، بیشتر نگران‌کننده است.»
براساس داده‌هایی که بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان به دست آورده، وزارت دفاع ایالات متحده تخمین زده است که «۷٫۱۲ میلیارد دالر تجهیزات ANDSF در افغانستان در حالات نگران‌کننده باقی مانده است.» یکی از مقام‌های طالبان ادعا کرد که این گروه بیش از ۳۰۰ هزار سلاح سبک، ۲۶ هزار سلاح سنگین و حدود ۶۱ هزار موتر نظامی را به‌عنوان غنایم جنگی به دست آورده است.
طالبان که از قاچاق سود می‌برند، با خرید و فروش اسلحه، به‌ویژه به همنوعان خود، مخالف نیستند. جمال می‌گوید: «طالبان با این گروه‌ها قرابت ایدیولوژیک دارند، همان‌طور که دموکراسی‌ها تمایل دارند با یک‌دیگر کنار بیایند و از یک‌دیگر حمایت کنند. صعود سایر گروه‌های بنیادگرا به تأیید الگوی طالبان کمک می‌کند، بنابراین رژیم در افغانستان به حمایت از این گروه‌ها در سراسر منطقه علاقه دارد.»
وی می‌افزاید: «من تعجب نمی‌کنم که سلاح‌های تأمین شده توسط ایالات متحده از افغانستان، که بخش اعظم آن اکنون در تصرف طالبان است، در اختیار شبه‌نظامیان در جاهای دیگر شبه‌قاره قرار می‌گیرد.»
جاناتان شرودن، مدیر CNA، یک سازمان غیرانتفاعی تحقیق و تحلیل، ارزیابی جمال را تکرار می‌کند. او می‌گوید: «پیش‌بینی این‌که این اتفاق می‌افتد، نیاز به تخیل زیادی نداشت. او مانند مقام‌های امنیتی هند نگران است که سیل تسلیحات با تسلیح کردن گروه‌هایی مانند جیش محمد و لشکر طیبه که قبلا هند را با خشونت مبتنی بر جهاد به خون کشیده‌اند و می‌توانند این کار را انجام دهند، به درگیری‌های منطقه‌ای جدید دامن بزند.»
یک مقام سازمان اطلاعاتی پیشین افغانستان گفت: «[رهبری طالبان] بسیار مراقب است که نگذارد سلاح‌های‌شان به دست ISKP [دولت اسلامی-ولایت خراسان] برسد، اما آن‌ها به گروه‌های دیگر اهمیتی نمی‌دهند.» احتمال استفاده از این تسلیحات در شورش‌های منطقه‌ای در ماه‌های آینده، بسیار زیاد است.
اگرچه تعداد تسلیحات به دست آمده توسط مقام‌های هندی هنوز اندک است، اما در چند ماه گذشته به‌طور مداوم افزایش یافته است، همان‌طور که افزایش خشونت‌های شبه‌نظامیان در منطقه مورد مناقشه کشمیر افزایش یافته است. جنرال مانوج موکوند ناراوان، جنرال پیشین ارتش هند، در حالی که در ماه اپریل در گفت‌وگوی رایسینا صحبت می‌کرد، نگرانی‌های خود در مورد افزایش غیرقابل کنترل سلاح‌ها و ستیزه‌جویان از افغانستان به منطقه را ابراز کرد.
وی با مقایسه با آخرین روزهای کنترل طالبان بر افغانستان گفت: «قطعاً تعداد سلاح‌ها و سایر تجهیزات، به‌ویژه دستگاه‌های دید در شب، که ما در حال ضبط یا کشف آن هستیم که قطعاً از افغانستان آمده‌اند، افزایش یافته است».
ما [در زمان آخرین رژیم طالبان] یک سرریز کوچک داشتیم. ما تروریست‌های افغان را [در کشمیر] نیز دستگیر کرده یا کشته بودیم.» وی افزود که اگرچه این بار هنوز افزایشی در شبه‌نظامیان وجود نداشته است، «قطعاً حرکتی در این راستا وجود دارد».
جمال هشدار داد که تسلط طالبان بر افغانستان از نظر ایدیولوژیک شبه‌نظامیان منطقه را قدرت‌مند کرده است. او گفت: «این به‌عنوان یک «اثبات مفهوم» برای سایر گروه‌های بنیادگرای شبه‌نظامی اسلام‌گرا عمل کرده است، که احساس می‌کنند می‌توان با استفاده از تروریسم به قدرت رسید یا کنترل ارضی را بدون توبیخ جامعه بین‌المللی به دست آورد.»
در همین حال، سردار به طرز دردناکی از پخش سلاح‌های افغانستان آگاه است، اما مطمین نیست که بریتای محبوبش در حال حاضر کجا و با چه کسی است. او گفت: «اما من دعا می‌کنم که تفنگچه من هرگز به یک بی‌گناه آسیب نرساند.»
