زبان فارسی نو

• پیگیری
• ویرایش

«فارسی دری» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای گویش فارسی نو رایج در افغانستان فارسی افغانستان را ببینید.

زبان فارسی نو یا گویش دری که امروزه آن را فارسی دری یا پارسی درباری نیز می‌نامند، نامی است که واپسین گویش تاریخی و گویش امروزین زبان پارسیگفته می‌شود و کاربرد آن از سدهٔ دهم میلادی به بعد به‌طور گسترده در نوشته‌های عربی (همچون استخری، ص۳۱۴؛ مقدسی،

ص۳۳۵؛ ابن حوقل، ص۴۹۰) و نوشته‌های پارسی تصدیق شده‌است.^[۱۳] در منابع دوران اسلامی، نام زبان پارسی را «پارسی دری» نیز نوشته‌اند و تمامی آن‌ها نشان می‌دهد که «پارسی دری» یک نوع گویش از زبان پارسی است. این زبان به‌عنوان پارسی نو، که معمولاً در دورهٔ اسلامی با عنوان پارسی دری از آن یاد شده ادامهٔ زبان پارسی میانه که زبان رسمی و ادبی ایران ساسانی بوده‌است. پارسی میانه نیز ادامهٔ زبان پارسی هخامنشیان بوده‌است. وضعیتی متفاوت از باقی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی دوران باستان چون زبان اوستایی و زبان سغدی و زبان‌های ایرانی امروزی چون زبان کردی و زبان پشتو و دیگر گویش‌های ایرانی دارد. زبان‌های پارسی میانه و پارسی نو در سه حوزهٔ نفوذ تاریخی‌شان، در واقع یک زبان هستند که ریشهٔ آن از مردم و سرزمین پارس بوده و امروزه به سبب ویژگی‌ها و تفاوت‌های گفتاری قدری تمایز یافته‌اند، به‌طوری‌که هنوز غالب شدن آن بر مناطق جنوب‌غربی و شرقی ایران قابل تشخیص هست^{[۱۴][۱۵][۱۶]} در ادبیات فارسی نو این گویش از پارسی و گویش‌وران آن را گاهی تاجیک نامیده‌اند. زبان فارسی دری دگرگون شده زبان پارسی میانه (پهلوی)که ابتدا در پارس سپس در سیستانسپس خراسان و ماورالنهر و سپس در کل آسیای میانه و غرب آسیا گسترش یافت