متحد ديروز ترورست امروز
متحد ديروز ترورست امروز
ااظهارات تازۀ رییسجمهور امریکا دربارۀ مجاهدین افغان و تهاجم اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان، واکنشهای گستردهیی را به دنبال داشت. دونالد ترامپ، حملۀ اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان را توجیه کرد و تلویحاً مجاهدین را «تروریست» خواند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری امریکا به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: دلیل حضور روسیه در افغانستان این بود که تروریستها قصد نفوذ به روسیه را داشتند. روسها حق داشتند تا به افغانستان حمله کنند و در آنجا حضور داشته باشند. مشکل این است که در آن زمان آن درگیری بسیار شدید بود و به معنای واقعی کلمه روسها ورشکسته شدند. این جنگ باعث شد تا اتحاد جماهیر شوروی فروبپاشد و به جای آنکه به آنها اتحاد جماهیر شوروی بگویند روسیه گفته شود. ترامپ گفت که به جای امریکا، کشورهای روسیه، پاکستان و هند باید در افغانستان بجنگند.
اظهارات تازۀ ترامپ، خشم کابل را برانگیخت. حکومت افغانستان در اعلامیهیی، جهاد افغانستان را مقدس و قیام ملی خواند و از واشنگتن دربارۀ اظهارات ترامپ، خواستار وضاحت شد.
شوروی سابق، در سال ۱۹۷۹میلادی به منظور پشتیبانی از رژیم حاکم در کابل به رهبری حزب دموکراتیک خلق، به افغانستان یورش برد.
امریکا و شماری از کشورهای منطقه به ویژه پاکستان، ایران، چین و کشورهای حوزۀ خلیج، در یک جنگ نیابتی و غیرمستقیم، از گروههای مجاهدین بر علیه ارتش شوروی سابق حمایت تسلیحاتی و نظامی کردند.
اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۹ میلادی به طور کامل از افغانستان خارج شد و دولت حامی جماهیر شوروی در کابل، در سال ۱۹۹۲ میلادی بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و به دنبال قطع کمک های مسکو حکومت داکتر نجیب فروپاشید.
مجاهدین به کمک ایالات متحده، جنگ در برابر ارتش شوروی را پیش بردند. ایالات متحده از طریق اعراب و پاکستان، علاوه بر پمپ میلیونها دالر، پیشرفتهترین جنگافزارها از جمله «استنگر» و موشکهای هوایی را در اختیار مجاهدین قرار دادند. سران امریکا در سطح بینالمللی در راستای مشروعیت و حقانیت جهاد و مبارزۀ مسلحانه افغانها برضد شوروی پیشین «لابی» کردند.
اظهارات ترامپ، مجاهدین افغان را که از متحدان سابقهدار امریکا هستند، در شوک فرو برده است. حکومت افغانستان هم از اظهارات ترامپ به شدت نگران است. در یک نظرسنجی صدای امریکا، اکثریت مردم، اظهارات ترامپ را غیرواقعی و نادرست خواندهاند.
در خصوص اظهارات تازۀ رییسجمهور امریکا چند باور وجود دارد:
نخست اینکه اظهارات او از سر ناآگاهی و عدم اشراف بر وقایع تاریخی و بینالمللی صورت گرفته و عمد و قصدی در آن نهفته نیست. ریاستجمهوری افغانستان به همین باور است. ترامپ رییسجمهور غیرقابل پیشبینی است و همواره سخنانی به زبان میآورد که مایۀ حیرت و تعجب جامعۀ بینالمللی میگردد. ترامپ در دو سال و اندی مأموریتاش بر اکثر سازمانهای بینالمللی از جمله، سازمان ملل متحد، سازمان پیمان انتلانتیک شمالی (ناتو) و متحدان واشنگتن به ویژه اتحادیه اروپا، انگلیس، کشورهای حوزۀ خلیج و هندوستان تاخته است. ترامپ، بر وزرا و مسوولان کشورش نیز رحم نکرده است. اکثر کشورها با شناخت از شخصیت ترامپ، حساب سیاست خارجی واشنگتن را از اظهارات رییسجمهوری آن کشور جدا میپندارند!
باور دوم این است که ترامپ، جنگ افغانستان و چچن را غلط کرده است.
باور سوم این است که ترامپ، از سر آگاهی مجاهدین افغانستان را تروریست و تهاجم شوروی را مشروع و موجه خوانده است. در این صورت، امریکا در دهۀ 80 از گروههای تروریستی برضد شوروی استفاده و حمایت کرده است! چنانچه در آغاز از گروه طالبان حمایت کرده است.
مجاهدین افغان، بهاستثنای یک دورۀ مشخص زمانی در دهۀ 90، همواره در یک جبهۀ مشترک قرار داشتهاند. چهرههای شاخص مجاهدین به ویژه صبغتالله مجددی، نخستین رییسجمهور دولت اسلامی، برهانالدین ربانی، عبدرب الرسول سیاف و پیرسید اسحاق گیلانی، از تجاوز امریکا به افغانستان در سال 2001 حمایت کردهاند. آنان در کمال ناباوری، از وجود پایگاههای امریکا در خاک افغانستان نیز استقبال کرده و خواهان ادامۀ حضور واشنگتن در این کشور هستند. گروههای مجاهدین هفده سال، شانهبهشانه با سربازان ایالات متحده امریکا در جنگ با طالبان، القاعده و دیگر گروههای شورشی، نقش داشتهاند. اظهارات تازۀ ترامپ، روابط مجاهدین و ایالات متحدۀ امریکا را نیز به خطر انداخته است. ترامپ با سخنان اخیرش، متحدان سابق واشنگتن را تروریست خواند.
پریشانگویی ترامپ، وجهۀ امریکا را در سطح بینالمللی خدشهدار ساخته است. همۀ متحدان واشنگتن از سیاستهای ترامپ خسته و ناامید گشتهاند.
تهاجم شوروی سابق به افغانستان را بیشتر از دیگر ملتهای جهان، خود روسها یک اشتباه میپندارند. یورش ارتش شوروی به افغانستان، هزینههای هنگفتی را به مسکو تحمیل کرد. صدها سرباز شوروی در جنگ مسلحانه جان باختند و در جنگ فرسایشی هزاران افغان نیز کشتهوزخمی شدند. هرچند در ماههای پسین تلاشهایی در مسکو جریان دارد که دیگر تهاجم شوروی به افغانستان، امری نکوهیده و نامشروع پنداشته نشود.