مذاکرات مخفی میان طالبان و آمریکا
حکمتیار از جزئیات گفت‌وگوهای مخفی طالبان و آمریکا پرده برداشت
حکمتیار با اشاره به مذاکرات مخفی میان طالبان و آمریکا، گفت که سکوت طالبان نگرانی‌ها را افزایش داده است
حکمتیار توافقنامه دوحه را «ناکام، غیرعملی، خلاف واقعیت و نادرست» خواند-AAMIR QURESHI / AFP
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان که در کابل به سر می‌برد، روز جمعه، ۶ آبان، در سخنرانی خود در مراسم نماز جمعه، گفت که مذاکرات مخفی هیئت‌های بلندپایه اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و طالبان برای یک توافق جدید از مدت‌ها قبل آغاز شده است و اکنون دو طرف به توافق‌هایی نیز دست یافته‌اند. به گفته او مذاکرات کنونی، ابتدا ماه‌ها قبل در پاکستان آغاز و سپس به دوحه منتقل شد.
رهبر حزب اسلامی افغانستان مدعی شد آمریکا در پی دستیابی به توافقی دیگر همانند توافقنامه فوریه ۲۰۲۰ دوحه است. در سال ۲۰۲۰، آمریکا و طالبان پس از حدود یک سال مذاکره به توافقی دست یافتند که به «توافقنامه دوحه» شهرت یافت. خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان از جمله تعهدات آمریکا بود. طالبان هم متعهد شدند روابطشان را تروریست‌های خارجی قطع و حمله به نیروهای خارجی را متوقف کنند.
گلبدین حکمتیار توافق دوحه را «ناکام، غیرعملی، خلاف واقعیت و نادرست» خواند و تاکید کرد که «وضعیت بد کنونی» در نتیجه این توافقنامه ایجاد شده است. به باور حکمتیار، توافق دوحه افغان‌ها را مقابل هم قرار داد.
رهبر حزب اسلامی با انتقاد از عملکرد آمریکا در توافقنامه دوحه، افزود که در این توافقنامه، صرفا آمریکا و طالبان با هم مذاکره کردند و «بقیه طرف‌های ملی و بین‌المللی تاثیرگذار» نادیده گرفته شدند؛ از طرفی، احزاب سیاسی افغانستان و کشورهای عضو ناتو که در افغانستان حضور نظامی داشتند هم از محتوای مذاکرات و توافق‌هایی که میان طالبان و آمریکایی‌ها در دوحه صورت گرفت، آگاه نشدند و همه مسائل را از رسانه‌ها دنبال می‌کردند.
به گفته حکمتیار، آمریکا عمدا می‌خواست عده‌ای از توافق دوحه ناراضی باشند تا اوضاع همچنان متشنج بماند: «اگر آمریکا می‌خواست حکومت قابل قبول در افغانستان شکل بگیرد، باید همه طرف‌ها را در مذاکرات شرکت می‌داد.»
گلبدین حکمتیار در مورد مذاکرات کنونی طالبان و آمریکایی‌ها هم هشدار داد و گفت که همه طرف‌ها درباره آن نگران‌اند؛ چون تصور می‌شود «تجربه ناکام دوحه» بار دیگر تکرار خواهد شد.
طالبان و آمریکا تاکنون در مورد مذاکرات اخیر خود در دوحه جزئیاتی ارائه نکرده‌اند. اوایل اکتبر بود که سی‌ان‌ان به نقل از منابعی در دولت آمریکا، گزارش داد که هیئتی از طالبان به سرپرستی ملاعبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات (اطلاعات) این گروه، با دیوید کوهن، معاون سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در دوحه پایتخت قطر ملاقات کرده‌اند.
حکمتیار خاطرنشان کرد، مذاکرات کنونی برخلاف روند معمول، میان سیاستمداران طالبان و آمریکایی‌ها نیست؛ بلکه هیئت‌های بلندپایه امنیتی و اطلاعاتی با هم گفت‌وگو می‌کنند. تاکنون جزئیات دقیقی از محتوای مذاکرات و توافق‌های صورت‌گرفته در دست نیست، اما حکمتیار در سخنرانی روز جمعه خود، چند مورد از توافق‌های حاصل‌شده در این مذاکرات را با ذکر عبارت «برخی می‌گویند»، فاش کرد.
بنا به ادعای حکمتیار، کاهش گشت‌زنی هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکایی در آسمان افغانستان، تعهد آمریکا مبنی بر حمایت نکردن از مخالفان طالبان، افزایش کمک‌های نقدی آمریکا از ۳۲ میلیون دلار به ۴۰ میلیون دلار در هفته، چاپ اسکناس‌های جدید برای بانک مرکزی افغانستان تحت کنترل طالبان با مداخله و نظارت آمریکا و آغاز به کار پروژه‌های توسعه‌ای ناتمام آمریکا در افغانستان از جمله نتایج مذاکرات میان هیئت‌های امنیتی طالبان و آمریکا در دوحه‌اند.
توماس وست، فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان، روز جمعه، ۲۹ مهر، در یک نشست آنلاین، گفت که نخستین بسته از اسکناس‌های تازه چاپ‌شده افغانی به‌زودی به بازار افغانستان وارد می‌شود. قرار است این اسکناس‌ها در اختیار بانک مرکزی افغانستان که زیرنظر طالبان اداره می‌شود، قرار بگیرد. توماس وست از ذکر مبلغ این اسکناس‌ها خودداری کرد و طالبان نیز تاکنون در این مورد چیزی نگفته‌اند. با این حال، گلبدین حکمتیار مبلغ احتمالی اسکناس‌های تازه‌چاپ‌شده را ۲۰۰ میلیارد افغانی معادل حدود دو میلیارد دلار اعلام کرد.
به باور حکمتیار، کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده در کابل، به کمک برخی از اعضای طالبان، صدور مجوز بازسازی عبادتگاه‌های یهودیان در هرات و آغاز به کار چند سازمان آمریکایی در افغانستان از نشانه‌های بازگشت آمریکا به افغانستان‌اند. با این حال به گفته حکمتیار، هنوز مشخص نیست که طالبان چه قول‌هایی به آمریکا داده‌اند.
رهبر حزب اسلامی ریشه مذاکرات و توافق‌های جدید میان طالبان آمریکا را در مذاکرات اوایل سال ۲۰۱۹ میان دولت ترامپ و هیئت سیاسی طالبان در دوحه، دانست. ترامپ در یک سال گذشته، با انتقاد از خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان گفت که اگر او جای بایدن می‌بود، بخشی از نیروهای آمریکایی را در افغانستان حفظ می‌کرد و پایگاه بگرام را که برای آمریکا اهمیت بسیاری دارد، از دست نمی‌داد.
حکمتیار با اشاره به مذاکرات مخفی میان طالبان و آمریکا، گفت که سکوت طالبان نگرانی‌ها را افزایش داده است. او هشدار داد: «اگر مسئولانه برخورد نکنیم و کابل زیر سایه یکی از قدرت‌ها قرار گیرد، افغانستان به اوکراینی دیگر تبدیل خواهد شد.»
این نخستین بار است که یک چهره سیاسی در داخل افغانستان در مورد مذاکرات میان طالبان و آمریکا با این جزئیات صحبت می‌کند. پیش از این اطلاعات اندکی در مورد این مذاکرات وجود داشت و سخنگویان طالبان از اعلام جزئیات بیشتر در این باره خودداری کرده‌اند.
