پیروزی بر ستیزه جویان بدون
پیروزی بر ستیزه جویان بدون نقش "محوری" پاکستان؟
محمد وزیری
بی بی سی
"آمریکا قادر است در افغانستان حتی بدون همکاری پاکستان پیروز شود"
ژنرال دیوید رودریگز، معاون دیوید پترائوس، فرمانده عمومی نیروهای ناتو در افغانستان گفته است که آمریکا قادر است در افغانستان حتی بدون همکاری پاکستان پیروز شود.
ژنرال رودریگز که در یک کنفرانس خبری در واشنگتن صحبت می کرد افزود که "مسلما نیاز است تا پاکستان را تشویق کنیم که تلاش بیشتری انجام دهد." اما وی تاکید کرد با وجود این، وجود پناهگاه‌های جنگجویان در وزیرستان شمالی نمی تواند جلوی پیروزی آمریکا در جنگ افغانستان را بگیرد.
در چند سال گذشته، اظهارات ژنرال روریگز شاید اولین نوع از این دست از اظهارات از سوی مقامات آمریکایی در خصوص نبرد در افغانستان و نقش پاکستان در آن باشد.
سخنان این فرمانده نظامی ارشد آمریکایی در واقع با مواضع اعلام شده آمریکا در خصوص نقش "محوری" پاکستان در تحولات افغانستان تناقض دارد. همین نگاه مقامات آمریکا به ویژه پس از روی کار آمدن دولت باراک اوباما بود که به استراتژی تازه آمریکا در منطقه منجر شد.
بخشی از این استراتژی اذعان به نقش پاکستان در تحولات افغانستان و تکیه بر کمک این کشور به مبارزه با ستیزه جویانی بود که از خاک پاکستان به ویژه در مناطق قبیله ای هم مرز با افغانستان علیه نیروهای ائتلاف در افغانستان عملیات انجام می دهند و مناطق جنوبی افغانستان را به ناآرامترین مناطق این کشور تبدیل کرده اند.
دولت افغانستان نیز همواره مدعی بوده است که شورشیانی که در افغانستان علیه نیروهای این کشور و همچنین نیروهای خارجی مستقر در افغانستان می جنگند، در پاکستان آموزش نظامی می بینند و از سوی "حلقاتی در پاکستان" تجهیز می شوند. دولت پاکستان ادعای دولت افغانستان را رد کرده است و نبرد ارتش پاکستان با شورشیان را نشانه حمایت پاکستان از نبرد علیه تروریسم در منطقه می خواند.
همین تاکید بر نقش استراتژیک پاکستان در تحولات افغانستان و کمک به حل معضل ستیزه گری در این کشور بود که منجر به انتصاب ریچارد هولبروک به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور پاکستان و افغانستان شد. انتصابی که البته انتقادهایی را از سوی پاکستان به همراه داشت.
اعلام همین مواضع و اقدام در راه اجرایی شدن آنها بود که همچنین منجر به انجام اولین دور از "مذاکرات استراتژیک" بین دو کشور شد که طی آن آمریکا تعهد کرد که سالانه بیش از 1 میلیارد دلار به پاکستان کمک خواهد کرد.
در عین حال، گزارش اوضاع افغانستان که از سوی دولت آمریکا و در ماه دسامبر سال گذشته میلادی منتشر شد، بر نقش پاکستان تاکید داشت. اگرچه این گزارش انتقادهایی هم از عملکرد پاکستان در خصوص همکاری با آمریکا و نیروهای ائتلاف داشته است، به ویژه در تعلل پاکستان در سرکوب ستیزه جویان در وزیرستان شمالی.
همچنین در یک گزارش منتشر شده در اکتبر سال گذشته، کاخ سفید آمریکا، ارتش پاکستان را متهم کرد که نمی خواهد به صورت مستقیم با طالبان افغانی و نیروهای القاعده در وزیرستان شمالی مواجه شود؛ اتهاماتی که البته پاکستان آنها را به‌شدت رد می کند.
افغانستان و آمریکا پیش از این همیشه بر نیاز همکاری پاکستان برای پیروزی در جنگ افغانستان تاکید داشته اند
در چارچوب این مواضع اعلام شده آمریکا در قبال نقش پاکستان است، که سخنان ژنرال رودریگز اهمیت پیدا می کند.
بنابراین، اظهارات ژنرال رودریگز که در عمل فرماندهی روزانه عملیات در افغانستان را بر عهده دارد، ظاهرا متکی بر مجموعه ای از داده‌ها و اطلاعات نظامی و سیاسی بوده است؛ اگرچه در میدان نبرد استفاده از آنچه که "بلوفهای" نظامی و سیاسی خوانده می شد نیز چیز بعیدی نیست.
بسیاری از این داده ها شاید در دسترس عموم نباشد، اما تحولاتی وجود دارد که می توان از آنها دستکم به عنوان پیش زمینه های اظهارات ژنرال رودریگز نام برد.
از نقطه نظر نظامی، نیروهای آمریکایی فشار بر ستیزه جویان در مناطق قبیله ای پاکستان را به ویژه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین افزایش داده اند.
بر اساس آمارها، در سال گذشته میلادی، آمریکا دست کم 118 بار علیه مواضع ستیزه جویان در پاکستان عملیات انجام داده است. تعداد این گونه حملات در سال 2009 میلادی فقط 53 بار بوده است.
نکته جالب شاید در آن باشد که هدف تقریبا تمامی این حملات که تعداد آنها در سه هفته اول سال جاری میلادی 9 بار گزارش شده است، وزیرستان شمالی بوده است. منطقه ای که گفته می شود پس از عملیات ارتش پاکستان در مناطق سوات و وزیرستان جنوبی و برخی دیگر از مناطق قبیله ای پاکستان، مأمن بسیاری از ستیزه جویان بویژه گروه حقانی شده است.
این تعداد حملات قاعدتا فشار زیادی را بر فعالیت نیروهای ستیزه‌جو در پاکستان وارد کرده است؛ در عمل نیز عملیات ستیزه جویان در چند ماه گذشته به ویژه در خاک پاکستان روندی کاهشی داشته است.
به نظر می رسد که دستگیری تعدادی از رهبران طالبان نیز توانسته است به انسجام این گروه و ارتباطش با دیگر گروه های ستیزه جو و در نتیجه انسجام عملیاتی آنها ضربه بزند.
از سوی دیگر، چند عملیات مختلف نیروهای ائتلاف در جنوب افغانستان، فشار مضاعفی را بر فعالیت طالبان و ستیزه جویان در این مناطق وارد آورده است. ژنرال روردیگز نیز در اظهارات خود، سخن از تلاش ستیزه جویان برای عملیات بهاری در افغانستان می کند، اما تاکید می کند که این عملیات‌ها استراتژی تازه ای دارد و مانند گذشته نیست.
این اظهارات را می‌توان به نوعی به عقب نشینی این نیروها در فعالیت های خود تعبیر کرد.
از نقطه نظر سیاسی نیز به نظر می رسد که استراتژی مذاکره با طالبان موفقیت‌هایی داشته، اگرچه این موفقیت ها شاید محسوس نبوده است.
هدف اصلی آمریکا و نیروهای ائتلاف با طرح استراتژی مذاکره با طالبان بالقوه به نوعی ایجاد شکاف در صفوف طالبان و در عمل ضعیف کردن آنها بوده است. انجام گفت و گو های مختلف پشت پرده با افرادی که از آنها به عنوان نزدیکان طالبان و حتی گروه حقانی نام برده می شود، ممکن است باعث ایجاد این دو دستگی شده باشد.
نتیجه این استراتژی را شاید بتوان در اظهارات اخیر برخی از فرماندهان طالبان دید.
برخی از این فرماندهان به بی بی سی گفته اند که آنها آمادگی بررسی مذاکرات صلح را (با مقامات افغانستان) دارند. این فرماندهان شرط بررسی مذاکرات صلح را گرفتن تضمین برای امنیت و همچنین آینده آنها ذکر کرده اند.
این اظهارات فرماندهان طالبان می تواند نشانگر ایجاد دو دستگی در صفوف طالبان باشد که در عمل می تواند بالقوه به قدرت نظامی آنها نیز صدمه وارد آورد.
از سوی دیگر معضلات سیاسی و اقتصادی داخل پاکستان فشارهای مضاعفی را بر دولت این کشور وارد آورده و شاید بیش از پیش، پاکستان را تضعیف کرده باشد. البته باید به یاد داشت که ژنرال رودریگز همکاری با پاکستان را منتفی نمی داند اما شاید با توجه به تحولات یاد شده و بسیاری از داده های اطلاعاتی که نزد او موجود است، وی پیروزی با ستیزه جویان را بدون وجود پاکستان، اگرچه با دشواری ولی در نهایت عملی می داند.
در این چارچوب باید دید که پاکستان به این تحولات چگونه واکنش نشان خواهد داد و این اظهارات تا چه اندازه می تواند برای مقامات پاکستانی به کم رنگ شدن نقش این کشور در تحولات افغانستان تعبیر شود.
محمد وزیری
بی بی سی
"آمریکا قادر است در افغانستان حتی بدون همکاری پاکستان پیروز شود"
ژنرال دیوید رودریگز، معاون دیوید پترائوس، فرمانده عمومی نیروهای ناتو در افغانستان گفته است که آمریکا قادر است در افغانستان حتی بدون همکاری پاکستان پیروز شود.
ژنرال رودریگز که در یک کنفرانس خبری در واشنگتن صحبت می کرد افزود که "مسلما نیاز است تا پاکستان را تشویق کنیم که تلاش بیشتری انجام دهد." اما وی تاکید کرد با وجود این، وجود پناهگاه‌های جنگجویان در وزیرستان شمالی نمی تواند جلوی پیروزی آمریکا در جنگ افغانستان را بگیرد.
در چند سال گذشته، اظهارات ژنرال روریگز شاید اولین نوع از این دست از اظهارات از سوی مقامات آمریکایی در خصوص نبرد در افغانستان و نقش پاکستان در آن باشد.
سخنان این فرمانده نظامی ارشد آمریکایی در واقع با مواضع اعلام شده آمریکا در خصوص نقش "محوری" پاکستان در تحولات افغانستان تناقض دارد. همین نگاه مقامات آمریکا به ویژه پس از روی کار آمدن دولت باراک اوباما بود که به استراتژی تازه آمریکا در منطقه منجر شد.
بخشی از این استراتژی اذعان به نقش پاکستان در تحولات افغانستان و تکیه بر کمک این کشور به مبارزه با ستیزه جویانی بود که از خاک پاکستان به ویژه در مناطق قبیله ای هم مرز با افغانستان علیه نیروهای ائتلاف در افغانستان عملیات انجام می دهند و مناطق جنوبی افغانستان را به ناآرامترین مناطق این کشور تبدیل کرده اند.
دولت افغانستان نیز همواره مدعی بوده است که شورشیانی که در افغانستان علیه نیروهای این کشور و همچنین نیروهای خارجی مستقر در افغانستان می جنگند، در پاکستان آموزش نظامی می بینند و از سوی "حلقاتی در پاکستان" تجهیز می شوند. دولت پاکستان ادعای دولت افغانستان را رد کرده است و نبرد ارتش پاکستان با شورشیان را نشانه حمایت پاکستان از نبرد علیه تروریسم در منطقه می خواند.
همین تاکید بر نقش استراتژیک پاکستان در تحولات افغانستان و کمک به حل معضل ستیزه گری در این کشور بود که منجر به انتصاب ریچارد هولبروک به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور پاکستان و افغانستان شد. انتصابی که البته انتقادهایی را از سوی پاکستان به همراه داشت.
اعلام همین مواضع و اقدام در راه اجرایی شدن آنها بود که همچنین منجر به انجام اولین دور از "مذاکرات استراتژیک" بین دو کشور شد که طی آن آمریکا تعهد کرد که سالانه بیش از 1 میلیارد دلار به پاکستان کمک خواهد کرد.
در عین حال، گزارش اوضاع افغانستان که از سوی دولت آمریکا و در ماه دسامبر سال گذشته میلادی منتشر شد، بر نقش پاکستان تاکید داشت. اگرچه این گزارش انتقادهایی هم از عملکرد پاکستان در خصوص همکاری با آمریکا و نیروهای ائتلاف داشته است، به ویژه در تعلل پاکستان در سرکوب ستیزه جویان در وزیرستان شمالی.
همچنین در یک گزارش منتشر شده در اکتبر سال گذشته، کاخ سفید آمریکا، ارتش پاکستان را متهم کرد که نمی خواهد به صورت مستقیم با طالبان افغانی و نیروهای القاعده در وزیرستان شمالی مواجه شود؛ اتهاماتی که البته پاکستان آنها را به‌شدت رد می کند.
افغانستان و آمریکا پیش از این همیشه بر نیاز همکاری پاکستان برای پیروزی در جنگ افغانستان تاکید داشته اند
در چارچوب این مواضع اعلام شده آمریکا در قبال نقش پاکستان است، که سخنان ژنرال رودریگز اهمیت پیدا می کند.
بنابراین، اظهارات ژنرال رودریگز که در عمل فرماندهی روزانه عملیات در افغانستان را بر عهده دارد، ظاهرا متکی بر مجموعه ای از داده‌ها و اطلاعات نظامی و سیاسی بوده است؛ اگرچه در میدان نبرد استفاده از آنچه که "بلوفهای" نظامی و سیاسی خوانده می شد نیز چیز بعیدی نیست.
بسیاری از این داده ها شاید در دسترس عموم نباشد، اما تحولاتی وجود دارد که می توان از آنها دستکم به عنوان پیش زمینه های اظهارات ژنرال رودریگز نام برد.
از نقطه نظر نظامی، نیروهای آمریکایی فشار بر ستیزه جویان در مناطق قبیله ای پاکستان را به ویژه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین افزایش داده اند.
بر اساس آمارها، در سال گذشته میلادی، آمریکا دست کم 118 بار علیه مواضع ستیزه جویان در پاکستان عملیات انجام داده است. تعداد این گونه حملات در سال 2009 میلادی فقط 53 بار بوده است.
نکته جالب شاید در آن باشد که هدف تقریبا تمامی این حملات که تعداد آنها در سه هفته اول سال جاری میلادی 9 بار گزارش شده است، وزیرستان شمالی بوده است. منطقه ای که گفته می شود پس از عملیات ارتش پاکستان در مناطق سوات و وزیرستان جنوبی و برخی دیگر از مناطق قبیله ای پاکستان، مأمن بسیاری از ستیزه جویان بویژه گروه حقانی شده است.
این تعداد حملات قاعدتا فشار زیادی را بر فعالیت نیروهای ستیزه‌جو در پاکستان وارد کرده است؛ در عمل نیز عملیات ستیزه جویان در چند ماه گذشته به ویژه در خاک پاکستان روندی کاهشی داشته است.
به نظر می رسد که دستگیری تعدادی از رهبران طالبان نیز توانسته است به انسجام این گروه و ارتباطش با دیگر گروه های ستیزه جو و در نتیجه انسجام عملیاتی آنها ضربه بزند.
از سوی دیگر، چند عملیات مختلف نیروهای ائتلاف در جنوب افغانستان، فشار مضاعفی را بر فعالیت طالبان و ستیزه جویان در این مناطق وارد آورده است. ژنرال روردیگز نیز در اظهارات خود، سخن از تلاش ستیزه جویان برای عملیات بهاری در افغانستان می کند، اما تاکید می کند که این عملیات‌ها استراتژی تازه ای دارد و مانند گذشته نیست.
این اظهارات را می‌توان به نوعی به عقب نشینی این نیروها در فعالیت های خود تعبیر کرد.
از نقطه نظر سیاسی نیز به نظر می رسد که استراتژی مذاکره با طالبان موفقیت‌هایی داشته، اگرچه این موفقیت ها شاید محسوس نبوده است.
هدف اصلی آمریکا و نیروهای ائتلاف با طرح استراتژی مذاکره با طالبان بالقوه به نوعی ایجاد شکاف در صفوف طالبان و در عمل ضعیف کردن آنها بوده است. انجام گفت و گو های مختلف پشت پرده با افرادی که از آنها به عنوان نزدیکان طالبان و حتی گروه حقانی نام برده می شود، ممکن است باعث ایجاد این دو دستگی شده باشد.
نتیجه این استراتژی را شاید بتوان در اظهارات اخیر برخی از فرماندهان طالبان دید.
برخی از این فرماندهان به بی بی سی گفته اند که آنها آمادگی بررسی مذاکرات صلح را (با مقامات افغانستان) دارند. این فرماندهان شرط بررسی مذاکرات صلح را گرفتن تضمین برای امنیت و همچنین آینده آنها ذکر کرده اند.
این اظهارات فرماندهان طالبان می تواند نشانگر ایجاد دو دستگی در صفوف طالبان باشد که در عمل می تواند بالقوه به قدرت نظامی آنها نیز صدمه وارد آورد.
از سوی دیگر معضلات سیاسی و اقتصادی داخل پاکستان فشارهای مضاعفی را بر دولت این کشور وارد آورده و شاید بیش از پیش، پاکستان را تضعیف کرده باشد. البته باید به یاد داشت که ژنرال رودریگز همکاری با پاکستان را منتفی نمی داند اما شاید با توجه به تحولات یاد شده و بسیاری از داده های اطلاعاتی که نزد او موجود است، وی پیروزی با ستیزه جویان را بدون وجود پاکستان، اگرچه با دشواری ولی در نهایت عملی می داند.
در این چارچوب باید دید که پاکستان به این تحولات چگونه واکنش نشان خواهد داد و این اظهارات تا چه اندازه می تواند برای مقامات پاکستانی به کم رنگ شدن نقش این کشور در تحولات افغانستان تعبیر شود.
