سکوت متفکران اسلامی به


چه زمانی دوران سکوت متفکران اسلامی به پایان می رسد؟

در حالی که افکار جهانیان، متفکرین اسلامی را تنها به قرون دهم تا دوازدهم میلادی منحصرمی کند، مالک شبل، نویسنده اثر"چهره های بزرگ جهان اسلام" معتقد است که از قرن 14 به بعد جهان اسلام در سکوت فرورفت؛ چنین فراز و نشیبهائی در تمامی قرون برای تمامی تمدنها و نحله های فکری وجود داشته و اسلام نیز از آن مستثنی نیست.
لیبی، در نشریات هفتگی این هفته فرانسه نیز سهم زیادی از مقالات را به خود اختصاص داده است. سردبیر نوول اوبزرواتوردر سرمقاله این هفته نامه، با توجه به ادامه بحران در لیبی این پرسشها را مطرح می سازد که آیا اوضاع نگران کننده در لیبی مانعی در برابر آرزوهای ما برای تونس و مصر شده است؟ و یا اینکه آیا شکست بهار جهان عرب در لیبی به قذافی این امکان را می دهد تا به جنگ داخلی در لیبی دامن بزند و در فکر گفتگو برای تکه تکه کردن کشور باشد؟ آیا کشورهای غربی می توانند در امور لیبی دخالت کنند؟ به عقیده سردبیر نوول اوبزرواتور، با توجه به مشاهدات جهان عرب از دخالتهای کشورهای دیگر در عراق، شهروندان لیبی خواهان لشکرکشی نظامی از سوی کشورهای غربی نیستند اما امیدوارند که از طریق این کشورها بتوانند سلاحهای مورد نیاز خود را تامین نمایند. اکسپرس، دیگر هفته نامه فرانسوی زبان، گزارشی دارد از شهر بن غازی، در شرق لیبی که به کنترل شورشیان و مخالفان حکومت معمر قذافی درآمده است. گزارشگر اکسپرس دیداری داشته است با سرهنگ محسن قذافی، از منسوبین به قذافی و متذکر می شود که او همیشه از مخالفان معمرقذافی بوده است. پدر محسن، ونیس قذافی، آخرین نخست وزیر دوران شاه ادریس بود اما نام خانوادگی محسن موجب می شد تا دوستانش به مزاح به اوبگویند: ببین با لیبی چه کردی. محسن که از او با نام جوانترین زندانی سیاسی در لیبی یاد می کنند همواره در میان در حدود 20000 تن از افراد قبیله خود در سرت زندگی کرده و از مخالفان معمر قذافی بوده است. در سال 1971 و هنگامی که نوجوانی بیشتر نبوده، پس از آزادی از زندان، معمر قذافی به او پیشنهاد می دهد که وارد دولت لیبی شود. او همچون پدرش درپاسخ می گوید که چون پیش از این برای حکومت سلطنتی کار کرده است، پس نمی تواند در خدمت نظام جمهوری درآید و در عین حال اضافه می کند که امیدوار است تا روزی باردیگر نسل جدید لیبی به پیروزی دست یابند. محسن از دوران پیش از کودتای معمر قذافی می گوید که نظام سیاسی کشور سلطنتی لیبی یکی از پیشرفته ترین نظامها درجهان عرب بود. شاه در امور کشور دخالتی نمی کرده، برگزاری تظاهرات آزاد بوده و کشورلیبی از نظام و قانون برخوردار بوده است. چه زمانی دوران سکوت متفکران اسلامی به پایان می رسد؟ دردورانی زندگی می کنیم که جهان نسبت به یکی از ادیان آسمانی باتردید برخورد می کند؛ عملکرد برخی از افراطیون اسلامگرا موجب شده است تا این دین آسمانی، با وجود برخورداری از نشانه هائی از تمدن، جایگاه مناسب خود را در برابر سایر ادیان آسمانی از دست بدهد و از اینروست که گروهی از دانشمندان و متفکران جهان اسلام همواره می کوشند تا چهره حقیقی این دین آسمانی را به جهانیان و طرفداران دیگر ادیان عرضه نمایند. لوپوئن، هفته نامه چاپ فرانسه، در آخرین شماره خود، گفتگوئی دارد با مالک شبل، متفکر جهان اسلام در حوزه های مردم شناسی و تاریخ. در این گفتگو که به مناسبت انتشار کتاب "چهره های بزرگ جهان اسلام" به قلم مالک شبل اختصاص دارد به دلایل چاپ این اثر که شباهتی به گردآوری فهرستی از چهره های برجسته دارد اشاره شده است. مالک شبل دلیل انتشار چنین کتابی که از محمد، پیامبر اسلام، نخستین چهره برجسته جهان اسلام آغاز شده، را وجود فضای پراز شک و تردید نسبت به اسلام برمی شمارد و متذکر می شود که در شرایط کنونی وظیفه متفکرین اسلامی است تا به جهانیان یادآوری کنند که جهان اسلام از صدر اسلام تاکنون متفکرین زیادی را به جهان عرضه کرده اند؛ به همت جغرافیدانان مسلمان، نخستین اطلس جغرافیا در اختیار جهانیان قرار گرفت. وی در ادامه به دانشمندان دیگر مسلمان چون ابوریحان بیرونی، قزوینی و همچنین پزشکان مسلمان اشاره می کند که خدمات شایانی را تاکنون به جهانیان عرضه داشته اند. این متفکر جهان اسلام در پاسخ به این پرسش که آیا این کتاب سلاحی در برابر افرادی است که خواهان تجدید نظر در نحوه تعامل با اسلام هستند، می گوید که او هرگز سعی نداشته تا به نبرد با چنین افرادی بپردازد، اما در شرایطی که گروهی از مسلمانان به شیوه خشونت آمیز با جهان برخورد می کنند، در نخستین مرحله، این سایر مسلمان هستند که نارضایتی خود را اعلام می کنند و در بیشتر موارد بهای چنین اعمالی را می پردازند. مالک شبل بعنوان نمونه به معمر قذافی اشاره می کند و تصریح می کند که قذافی، تمامی اسلام نیست. در حالی که افکار جهانیان، متفکرین اسلامی را تنها به قرون دهم تا دوازدهم میلادی منحصرمی کند این مورخ جهان اسلام معتقد است که از قرن 14 به بعد جهان اسلام در سکوت فرورفت. شبل در ادامه می افزاید که چنین فراز و نشیبهائی در تمامی قرون برای تمامی تمدنها و نحله های فکری وجود داشته و اسلام نیز از آن مستثنی نیست، همچنان که جهان مسیحیت نیز از زمان رنسانس به شکوفائی رسید، فرانسه هم بعنوان مهد متفکرین غرب در حوزه مسائل علوم انسانی، در دورانی از حضور فیلسوفهائی چون فوکو و بارت بهره مند بود و همینطور است در جهان سیاست. در ادامه این گفتگو، ضمن اشاره به تحولات اخیر جهان عرب و به ویژه تونس و مصر، تصریح می کند که آتاتورک در ترکیه و بورقیبه در تونس از بزرگترین رهبران در جهان اسلام بودند که مدرنیته و لائیسیته را برای کشورهای خود عرضه کردند. این درحالیست که این افراد نیز چهره های دموکرات واقعی نبودند.
هفته نامه های فرانسه

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

پنج اقتصاد برگ جهان

با ميوه ها آشنا شويد

مصر پایتخت اداری جدید را با هزینه ۴۵ میلیارد دلار می‌سازد