در شش ماه ٢٩ نن خود كشي كرد
زندهگی زیر حاکمیت طالبان؛ در ۶ ماه گذشته ۴۹ تن خودکشی کردهاند
براساس آمارهای گردآوریشده، در شش ماه گذشته بیش از ۴۹ شهروند کشور به دلایل مختلفی به زندهگیشان پایان دادهاند. این افراد که در ردههای مختلف سنی قرار داشتند در ۲۰ ولایت کشور دست به خودکشی زدهاند. در این میان ۲۴ زن، بهشمول ۱۵ دختر جوان و دو دختر نوجوان، نیز شاملاند. با توجه به آمارهای موجود، در نیمه اول سال روان خورشیدی ۲۵ مرد به شمول ۱۲ پسر جوان و ۵ پسر نوجوان نیز خودکشی کردهاند.
شایعترین علتهای این خودکشیها فقر، بیکاری، خشونتهای خانوادهگی، اتهام زنا و بیماریهای روانی خوانده شده است. شهروندان نیز اوضاع بد اقتصادی، خشونتهای خانوادهگی و ازدواجهای اجباری را از دلایل اصلی این اتفاقات میخوانند. آنان طالبان را مقصر مرگهای خودخواسته جوانان، نوجوان و بزرگسالان میدانند؛ زیرا به گفته آنان، از زمان بازگشت این گروه به قدرت، افراد زیادی شغلشان را از دست دادهاند و عرصههای زندهگی نیز به روی زنان محدودتر شده است.
این آمار براساس رویدادهایی از سوی روزنامه ۸صبح گردآوری شده که در رسانهها بازتاب یافته است. با توجه به اعمال محدودیتها از سوی طالبان و جلوگیری از رسانهای شدن برخی از رویدادهای دیگر، احتمال میرود شمار قربانیان رویدادهای خودکشی به مراتب بیشتر باشد.
با توجه به وضعیت کشور، برگشت طالبان به قدرت سبب شده شرایط زندهگی در افغانستان پیچیدهتر شود. افزایش فقر، محدودیت بر آزادی زنان، افزایش بیماریهای روانی و مهمتر از همه نبود امید برای ادامه زندهگی سبب شده، میزان مرگهای خودخواسته و اقدام به آن افزایش یابد. آمارهای گردآوریشده نشان میدهد که در مواردی افغانستان در یک روز گواه چندین خودکشی بوده است. در یکی از مواردی که در ماه سنبله سال روان اتفاق افتاد، یک زن، یک پسر جوان، یک مرد، یک دختر و یک پسر نوجوان در چهار ولایت کشور، طی یک روز به زندهگیشان پایان دادهاند.
محمدنعیم، دکانداری بود که در ۲۵ سنبله در شهر لشکرگاه، مرکز هلمند، خود را حلقآویز کرد. منابع در این ولایت به رسانهها گفتند که این فرد از مدتها به اینسو در مارکیت «بارک» پرچونفروشی داشت و تا هنوز انگیزه اصلی خودکشی او مشخص نشده است.
عایشه ۴۰ ساله که مادر هفت فرزند بود، به تاریخ ۱۹ سنبله در فاریاب خودش را حلقآویز کرد. منابع در این ولایت میگویند که این زن در خانهاش در روستای «کوپلک» در ولسوالی اندخوی، به دلیل خشونتهای خانوادهگی، خودکشی کرده است. همچنان عیسا، پسر جوانی بود که در ۱۶ سنبله سال جاری به دلیل فقر اقتصادی در ناحیه پنجم شهر فیضآباد، مرکز بدخشان، به زندهگیاش خاتمه بخشید. منابع در این ولایت میگویند که پس از دشوار شدن زندهگی برای عیسا به لحاظ اقتصادی، او قصد رفتن به ایران را داشت، اما خانوادهاش نتوانست هزینه سفرش را تأمین کند. به گفته منابع، عیسا امید به ادامه زندهگی را از دست داده بود و روی همین دلیل اقدام به خودکشی کرد.
یک جوان دیگر بهنام رستم در ۹ سنبله در بلخ اقدام به خودکشی کرد. منابع در این ولایت میگویند که رستم چندین ماه بیکاری را پشت سر گذاشته بود؛ در حالی که مسوولیت تأمین نفقه خانواده را نیز بر دوش داشت. به گفته باشندهگان محل، این پسر جوان از روی ناچاری خودش را حلقآویز کرد. منابع تصریح میکنند که از رستم یک کودک سهساله برجا مانده است.
در کنار این موارد، پسران نوجوان در ولایتهای مختلف کشور قربانی مرگهای خودخواسته شدهاند. از آغاز سال روان خورشیدی تاکنون چهار پسر نوجوان خودکشی کردهاند. یکی از این نوجوانان نجیبالله نام داشت و باشنده روستای قرهدنگ ولسوالی رستاق تخار بود. منابع نزدیک به او میگویند که این پسر نوجوان تنها ۱۲ سال سن داشت و مشخص نشده که چرا دست به خودکشی زده است. به گفته باشندهگان محل، نجیبالله خود را حلقآویز کرده بود. مسوولان محلی طالبان تاکنون در این باره ابراز نظری نکردهاند، اما در برخی از موارد خودکشی پسران جوان را برخاسته از مشکلات عصبی و روانی دانسته و تصریح کردهاند که تحقیقات برای روشن شدن انگیزه خودکشیها را ادامه میدهند؛ تحقیقاتی که نتیجه آن حتا ماهها پس از مرگهای خودخواسته افراد، روشن نمیشود.
افزون بر این، آمارهای گردآوریشده نشان میدهد که با روی کار آمدن دوباره رژیم طالبان در کشور، موارد خودکشی در میان دختران نیز افزایش یافته است. در برخی از موارد انگیزه خودکشیها هنوز هم به صورت دقیق مشخص نشده است. به باور بسیاری از شهروندان، این خودکشیها ناشی از مشکلات و خشونتهای خانوادهگی است. قمرگل، دختر نوجوانی بود که در فاریاب دست به خودکشی زد و هنوز مشخص نشده که انگیزه این خودکشی چه بوده است. منابع در فاریاب میگویند که این دختر ۱۵ ساله به تاریخ ۳ سنبله در روستای اسلامقلعه، از مربوطات ولسوالی شیرینتگاب فاریاب خودش را حلقآویز کرد. جزییات بیشتری از خودکشی این دختر نوجوان در دست نیست.
از میان آمارهای گردآوریشده، بیشترین موارد خودکشی در فاریاب اتفاق افتاده است. براساس ارقام به دستآمده، ۹ تن که دو پسر جوان و هفت زن، به شمول سه دختر جوان و یک دختر نوجوان را شامل میشود، در شش ماه گذشته در فاریاب به زندهگیشان خاتمه بخشیدهاند. ولایت تخار در رده دوم قرار دارد که در آن هشت تن در جریان سال روان خورشیدی خودکشی کردهاند. این آمار، خودکشی شش زن به شمول پنج دختر جوان و دو مرد (یک پسر جوان و یک نوجوان) را دربر میگیرد. پس از این ولایتها، غور با چهار مورد خودکشی (سه مرد و یک دختر) و بدخشان با چهار مورد، به شمول یک پسر نوجوان و یک دختر نوجوان، در رده سوم جای گرفته است. دایکندی با سه مورد خودکشی (دو پسر جوان و نوجوان و یک دختر جوان) و بلخ نیز با دو مورد خودکشی (یک مرد و یک پسر جوان) در ردههای بعدی قرار دارند. همچنان در شش ماه گذشته دو دختر جوان در ولایت ارزگان، یک دختر جوان و یک مرد میانسال در زندان هرات، دو دختر جوان در بامیان، دو مرد میانسال در نیمروز، دو پسر جوان در غزنی، یک پسر جوان در کابل، یک زن در قندهار، یک پسر جوان در بادغیس، یک پسر جوان در ننگرهار، یک دختر جوان در سمنگان، یک پسر جوان در پکتیکا، یک مرد در پکتیا و یک پسر جوان در کاپیسا خودکشی کردهاند.
براساس آمارها، از میان این افراد هفت تن به دلیل مشکلات حاد زندهگی، شش تن به دلیل خشونتهای خانوادهگی، چهار تن به دلیل فقر، چهار تن به دلیل بیماریهای عصبی، دو تن در پی مخالفت با ازدواج اجباری و یک تن به دلیل اتهام زنا خودکشی کردهاند. همچنان گفته شده است که دو تن بهگونه اتفاقی خودکشی کردهاند. با این حال، انگیزه خودکشی ۲۳ تن دیگر تا هنوز مشخص نشده است.
از میان ۴۹ تن که در جریان امسال دست به خودکشی زدهاند، ۲۵ تن آنان خودشان را حلقآویز کرده و ۱۱ تن دیگر آنان با شلیک گلوله به زندهگیشان خاتمه بخشیدهاند. همچنان دو تن خود را آتش زده و دو تن دیگر نیز «مرگ موش» خورده و با زندهگی وداع کردهاند. در کنار این موارد، یک تن نیز در پی خوردن زهر و یک تن دیگر در پی خوردن بیش از حد تریاک جان باختهاند. در هفت مورد دیگر هنوز مشخص نشده که رویداد خودکشی به چه شیوهای انجام شده است.
شهروندان کشور نیز نسبت به این خودکشیهای مداوم واکنش نشان دادهاند. به باور اکثر آنان، فقر و بیکاری، ازدواجهای اجباری، وضع قیودات بر زنان و دختران، از دست دادن امید به آینده و مشکلات خانوادهگی دلایل اصلی این خودکشیها است. شماری از کاربران در صفحات اجتماعی از طالبان شکایت دارند و میگویند که از زمان بازگشت این گروه به قدرت، اکثر مردان و زنان کشور شغلهایشان را از دست دادهاند. به گفته آنان، تغییر نظام سبب شده اقتصاد کشور در کل ضعیف شود و افراد زیادی نتوانند نفقه خانوادهشان را تأمین کنند.
این در حالی است که براساس گزارشهای نشرشده، اکثر شهروندان در ولایتهای مختلف از جمله هرات و بادغیس از روی ناداری اعضای بدنشان را در معرض فروش گذاشتهاند. با توجه به این موارد، شهروندان خاطرنشان میسازند که طالبان ملت را به اسارت گرفتهاند. به باور شهروندان، طالبان فرصتهای کاری را محدود ساخته و خودشان نیز توان فراهمسازی شغلهای درآمدزا در کشور را ندارند؛ به اجبار با دختران ازدواج میکنند و به بهانههای مختلفی زیر نام مالیه و عشر از شهروندان اخاذی میکنند.
بررسیهای سازمانهای بینالمللی نشان میدهد که در شش ماه نخست حاکمیت طالبان بر افغانستان (از اسد تا دلو ۱۴۰۰) نیم میلیون شهروند کشور شغلشان را از دست دادند. براساس این بررسی، پیشبینی شده که با یکسالهگی حاکمیت طالبان بر کشور حدود یک میلیون شغل در افغانستان از بین رفته است. این در حالی است که افغانستان یک کشور محاط به خشکه است و در چهار دهه گذشته نیز درگیر جنگ بوده است. اقتصاد کشور در دو دهه گذشته به کمکهای سازمانهای بینالمللی و جامعه جهانی متکی بود. با خروج سربازان امریکایی از کشور در ۲۴ اسد سال گذشته خورشیدی، مقدار زیادی از این کمکها نیز قطع شده است. در سالهای پسین نظام جمهوری، عواید سالانه کشور کمتر از یک میلیارد دالر در سال بود؛ در حالی که بودجه ملکی و نظامی دولت حدود هشت میلیارد دالر در سال تخمین شده بود. با این حال، قطع شدن کمکهای جامعه جهانی به افغانستان، سبب رکود اقتصاد ملی شد و در نتیجه آن فقر بر بیش از ۸۰ درصد شهروندان سایه افگند. در حال حاضر ۱۹ میلیون تن در کشور به غذای مصون دسترسی ندارند. روی همین موضوع، فقر علت اصلی شماری از رویدادهای خودکشی در کشور عنوان شده است.
از سوی دیگر، اکثر افرادی که در حکومت قبلی وظیفه ملکی و یا نظامی داشتند از سوی طالبان برکنار شده و به جای آنان افراد وابسته به این گروه استخدام شدهاند. نظامیانی که در ارتش سابق مشغول خدمت به نظام بودند نیز به کارگری روی آوردهاند. روانشناسان بارها گفتهاند که فشارهای زندهگی و مشکلات خانوادهگی در کشور از عوامل اصلی خودکشیها شناخته شده است. گفتنی است که در این اواخر، آمار ازدواجهای اجباری نیز افزایش یافته است. به تازهگی شماری از خانوادهها و زنان، جنگجویان طالبان را به زورگویی و ازدواجهای اجباری متهم کردهاند. این موارد از ازدواجها سرانجام سبب مشکلات خانوادهگی و خودکشی در میان دختران جوان و نوجوان در کشور شده است.
با این همه، آمارهای گردآوریشده نشان میدهد که در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ خورشیدی میزان خودکشیها در کشور در مقایسه با نیمه اول سال ۱۴۰۰ کمتر بوده است. براساس آمارهای موجود، در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ خورشیدی ۱۹ تن در ولایتهای مختلف کشور خودکشی کردهاند. این آمار نشان میدهد که با گذشت هر روز زندهگی زیر پرچم طالبان دشوارتر میشود و ممکن است میزان خودکشی شهروندان به دلایل مشکلات ذکرشده در نیمه دوم امسال افزایش یابدة.