افراد مسلح نقابدار خانه‌ها را آتش می‌زدند
پایان بررسی‌ها در جوزجان؛ افراد مسلح نقابدار خانه‌ها را آتش می‌زدند
بررسی‌های وزارت معادن و پترولیم طالبان نشان می‌دهد که در آتش‌سوزی اخیر ولایت جوزجان عوامل طبیعی نقشی نداشته است. براساس این بررسی که نسخه‌ای از گزارش آن به ۸صبح رسیده است، یک هیات بررسی‌کننده به مسوولان محلی طالبان گفته‌اند که باید علت و عامل این آتش‌سوزی را در عوامل دیگر، از جمله عامل انسانی جست‌وجو کنند. کودکان و زنان در محل نیز به هیأت گفته‌اند که افراد مسلح نقابدار پس از آتش‌زدن خانه‌ها، به گونه آنی از ساحه فرار می‌کردند. آتش‌سوزی میانه‌های ماه گذشته در قریه بالامردیان جوزجان سبب شد که ده‌ها خانه حریق شود و حدود یک هزار خانواده نیز آواره شوند. مردم محل در آن زمان گفته بودند که خانه‌های‌شان پی‌هم سوزانده می‌شود. هرچند خبر آتش‌سوزی با پیش‌فرض گرما و نفت‌خیزی محل نشر شد، اما این ادعاها در ادامه رد شد. گفتنی است که طالبان رویداد آتش‌سوزی قریه بالامردیان در جوزجان را نتیجه عذاب الهی خواندند و گفتند که در آن جنیات نقش دارند.
یک هیأت سه‌نفره وزارت معادن و پترولیم طالبان که در ۱۹ اسد برای تحقیق در مورد آتش‌سوزی جوزجان گماشته شده بود، بررسی‌هایش را نهایی و گزارشی از آن را ارایه کرده است. اعضای این هیأت به هدف مشخص کردن عامل آتش‌سوزی در قریه بالامردیان ولسوالی فیض‌آباد جوزجان، به محل رویداد رفته بودند. براساس گزارشی که از سوی آمریت سروی هایدروکاربن‌های شمال تهیه شده، هیچ‌گونه عامل طبیعی در این آتش‌سوزی نقش نداشته است. این هیأت در ۲۰ اسد به محل رفته و افزون بر ارزیابی‌های فنی، با مردم محل و ملا امامان نیز گفت‌وگو کرده است.
به گفته هیأت، قریه بالامردیان در ۱۵ کیلومتری ولسوالی فیض‌آباد موقعیت دارد و حدود دو هزار خانواده در آن زنده‌گی می‌کنند. این خانواده‌ها از طریق کشاورزی و مالداری نفقه‌شان را تأمین می‌کنند. مبتنی بر گزارش، این قریه در مسیر تقاطع شکست ریپتیک کلفت شیرآباد و شکست البرز مارمل موقعیت دارد که بخشی از بلاک جیولوجیکی و کود توتال پترولیم حوزه افغان-تاجیک شمرده می‌شود.
در ادامه تصریح شده است که در شکست حوزه آمو و در دریای آن نیز در گذشته گاز میتان تصاعد می‌کرد، اما فعلاً چنین مشکلی وجود ندارد.
به این ترتیب، اعضای هیأت اعزامی وزارت معادن طالبان با این پیش‌فرض که صعود گاز میتان و دیگر عناصر کیمیاوی سبب این آتش‌سوزی بوده، به تحقیقات‌شان آغاز کرده بودند. با این حال، پس از بررسی‌ها، هیچ‌گونه عناصر کیمیاوی قابل‌سوخت در محل تثبیت نشده است.
در گزارش آمده است: «در نتیجه بررسی و تحقیقات ساحه و خانه‌های متعدد قریه مذکور که آتش گرفته بود، با استفاده مکرر از آله الکترونیکی که گاز میتان و سایر عناصر پترولیم که قابلیت سوخت دارد را تثبیت کند، هیچ نوع علایم موجودیت عناصر پترولیم که قابلیت اشتعال را داشته باشد، ثبت و ملاحظه نشد. در نتیجه، دریافتیم که در نقاط آتش‌گرفته هیچ عوامل طبیعی دخیل نبوده، بلکه عوامل دیگری [است] که شاید به دست انسان‌ها آتش صورت گرفته باشد. باید مردم قریه خودشان پیدا کنند که کدام عوامل مریی و غیرمریی در مساله آتش‌سوزی دخیل است. بررسی موضوع از دیدگاه مایان به همین‌جا خاتمه می‌پذیرد. یعنی که در آتش‌سوزی اخیر قریه بالامردیان عوامل طبیعی دخیل نبوده و از لحاظ منطق جیولوجی متصور هم نیست.»
در بخشی از گزارش تصریح شده است که موضوع آتش‌سوزی خودبه‌خودی لوازم و اشیای خانه‌های مردم قریه بالامریان جنبه دیگری دارد. به گفته اعضای هیأت، بزرگان محل و ملا امام قریه گفته‌اند که آتش‌سوزی بدون اراده و دخالت مردم صورت گرفته و «دستان غیرمریی» دخیل بوده است.
با این حال، در این گزارش آمده است: «متنفذان و ملا امام قریه می‌گویند که عاملان این حوادث را صرف اطفال و زنان می‌بینند. زنانی که این رویداد را مشاهده کرده‌اند، می‌گویند که افراد مسلح نقابدار دیده می‌شود که خانه‌ها و اشیای آنان را آتش می‌زنند و لحظه‌ای بعد به صورت آنی ناپدید می‌شوند و از دید چشم‌شان فرار می‌کنند.»
در ادامه گزارش، از ملاهای طالبان خواسته شده است که این رویداد را در روشنایی شریعت بررسی کنند.
آتش‌سوزی در قریه بالامردیان ولسوالی فیض‌آباد در۱۷ اسد آغاز شد و چندین روز به گونه زنجیره‌ای ادامه داشت. باشنده‌گان محل در آن زمان گفتند که روزانه ۵ تا ۱۰ خانه آتش می‌گیرد و تلاش‌های مردم نیز تا حد نیاز سودمند تمام نمی‌شود.
هرچند در اولین روز این آتش‌سوزی، منابع در ولایت جوزجان آن را با گرمی هوا مرتبط خواندند، اما این پیش‌فرض نادرست ثابت شد. در ادامه، طالبان این آتش‌سوزی را کار جنیات و «عذاب الهی» خواندند. آنان از مردم خواستند که با ختم قرآن و صدقه، از این آتش‌سوزی جلوگیری کنند.
گفتنی است که در نتیجه این آتش‌سوزی، بیش از ۵۰ خانه در آتش سوخت و حدود یک هزار خانواده نیز با ترک کردن خانه‌های‌شان، راه آواره‌گی را در پیش گرفتند. منتفی شدن نقش عوامل طبیعی در رویداد، تأیید حضور افراد مسلح نقابدار و سرگذشت مردم از قصه «گرگ کشمیری» [حکایتی از قتل مردم هزاره‌جات برای آواره‌شدن‌شان توسط افرادی که ماموران حکومت بودند و پوستین گرگ می‌پوشیدند] سبب می‌شود که گمانه‌زنی‌ها در مورد عمدی بودن این آتش‌سوزی و نقش داشتن افرادی در آن افزایش یابد.
