اعضای داعش از مناطق قبایلی وارد بدخشان می‌شوند
رییس شورای ولایتی بدخشان:اعضای داعش از مناطق قبایلی وارد بدخشان می‌شوند
/11.5.2017
یادداشت: اوضاع امنیتی بدخشان با گذشت هر روز بحرانی می‌شود. به تازه‌گی یکی از مهمترین ولسوالی‌های این ولایت به چنگ طالبان افتید. مقامات محلی از قوت‌گرفتن روز افزون طالبان در این ولایت هشدار می‌دهند.
بدخشان با توجه به جغرافیای وسیع و مرزهای طولانی با کشورهای پاکستان، چین و تاجیکستان بیشتر از هر ولایت دیگر مورد توجه گروه‌های هراس‌افگن می‌باشد. این ولایت سرشار از منابع طبیعی و معادن دست ناخورده است. هم اکنون بخشی از ذخایر معادن در اختیار گروه‌های مخالف مسلح دولت قرار دارد و به‌گونۀ غیر حرفه‌یی استخراج می‌شود.
بدخشان مرکز قاچاق مواد مخدر و تریاک در شمال‌شرق است. بر بنیاد اظهارات مسوولان، معادن غنی و راه‌های مناسب برای قاچاق‌چیان عوامل اصلی بحران امنیتی در این ولایت می‌باشد. در گذشته نمایندگان مجلس یک دیگر خویش را در نا امنی‌ها مسوول می‌دانستند. اما رفته رفته وضعیت از کنترل خارج و شماری از مهمترین ولسوالی‌های بدخشان به دست مخالفان مسلح سقوط کرد. به تازه‌گی ولسوالی زیباک به کنترل مخالفان مسلح دولت افتید. زیباک با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش مورد توجه گروه‌های مخالف مسلح بوده است. مخالفان مسلح می‌توانند از این طریق به مناطق دیگر بدخشان دست رسی پیدا نمایند.
در پیوند به وضعیت امنیتی بدخشان و عوامل بحرانی‌شدن وضعیت در این ولایت مصاحبه‌یی را با عبدالله ناجی نظری، رییس شورای ولایتی بدخشان انجام داده‌ایم. آقای نظری جوان‌ترین رییس شورای ولایتی افغانستان می‌باشد. او جوانی پر تلاش و فعال است. آقای نظری به رغم سن پایین، از اقتدار و جایگاه بالایی در ولایت بدخشان برخوردار است.
افغانستان.رو: سپاس آقای نظری از این‌که زمینۀ این پرس‌وشنود را فراهم ساختید. در روزهای پسین شاهد سقوط زیباک یکی از مهمترین ولسوالی‌های بدخشان بودیم. اکنون، بدخشان از لحاظ امنیتی در چه وضعیتی قرار دارد؟
وضعیت روبه بحران است. ولسوالی‌های وردج و یمگان از یک‌ونیم سال بدین‌سو در کنترل مخالف مسلح دولت بود و ده روز پیش ولسوالی مهم زیباک به دست آنان افتید. در واقع، این سومین ولسوالی تحت کنترل مخالفان مسلح است.
زمستان فرصت مناسبی برای تصفیۀ بدخشان از وجود تروریستان بود. اما دولت متأسفانه نخواست از فرصت زمستانی استفاده کند و دست به عملیات در بدخشان بزند. فعلاً جنگ در میان ولسوالی اشکاشم و زیباک میان نیروهای امنیتی و تروریستان داخلی و خارجی جریان دارد. نیروهای امنیتی در تلاش واپس‌گیری ولسوالی زیباک از کنترل مخالفان مسلح می‌باشند.
افغانستان.رو: در گذشته‌ها با توجه به این‌که بدخشان مرکز مقاومت بوده است، کمتر کسی باور می‌کرد که این ولایت دستخوش نا امنی‌های گسترده شود و گروه‌های مخالف مسلح بتوانند کنترل بخش‌های مهم این ولایت را به دست گیرند. چه چیزی بدخشان را به این وضعیت دچار ساخت؟
بستر نا امنی‌ها در بدخشان در دورۀ حکومت حامد کرزی گذاشته شد. چند شورشی معدود اغتشاش کردند؛ اما دولت در آن زمان نخواست برضد آنان عمل کند. بی‌پروایی دولت دلایل مختلف داشت. اختلافات محلی و درگیری‌ها بر سر معادن و موقعیت استراتژیک ولایت بدخشان که با کشورهای چین، تاجیکستان و پاکستان هم سرحد است، سبب شد که بدخشان دچار نا امنی گسترده شود.
تروریسم و حامیان‌شان با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرصت‌های موجود در بدخشان این ولایت را به مرکز تروریستان تبدیل کردند. دولت در فرصتی‌که تروریستان در بدخشان جابجا می‌شدند، هیچ توجه نکردند. تروریستان در مواقع مختلف قطعات دولتی را ضربه زدند و نیروهای امنیتی را آسیب رساندند و یک مقدار مهمات و سلاح را نیز به دست آوردند. فعلاً سه ولسوالی در اختیارشان است. در ولسوالی کوهستان، یفتل بالا، در حاشیه‌های فیض آباد، در ولسوالی راغستان، تگاب و ارگو نفوذ کرده‌اند. در ولسوالی راغستان معدن طلا را هم در اختیار دارند. مرز بدخشان با پاکستان به روی تروریستان باز است. پس از فرارسیدن بهار و تابستان و آب‌شدن برف‌ها آنها به ساده‌گی می‌توانند از آن سوی مرز وارد بدخشان شوند.
افغانستان.رو: تروریستان خارجی هم در بدخشان حضور دارند؟
در حدود 400 خارجی در جنگ بدخشان حضور دارند. این تروریستان اتباع کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، چیچن، اویغورهای چین، قزاقستان و پاکستان می‌باشند. آنها یکجا با طالبان محلی در صدد گرفتن مناطق بیشتر در بدخشان هستند. در دو سه سال گذشته به تکرار نماینده‌گان مردم با مقامات دولتی صحبت کردند و خواستار توجه به امنیت بدخشان شدند؛ اما آنها توجه نکردند. به همین دلیل، امروز تروریسم به یک درد سر بزرگ در بدخشان تبدیل شده است.
افغانستان.رو: برخی آگاهان پیش بینی می‌کنند که احتمالاً بدخشان به سرنوشت کندز دیگر ولایت شمال‌شرقی مواجه شود. در جریان هستید که کندز دوبار به دست طالبان افتید و احتمال می‌رود باردیگر نیز سقوط کند. به عنوان نماینده مردم سقوط بدخشان را محتمل می‌دانید؟
در کوتاه‌مدت اگر دولت توجه نکند و عملیات‌های پیوسته و منظم را راه‌اندازی ننماید، ممکن مناطق بیشتری را در ولسوالی‌ها از دست بدهیم. اما اگر توجه صورت گیرد، احتمالاً وضعیت متفاوت شود و پیش‌بینی‌ها نادرست براید. در کوتاه‌مدت خطری متوجه شهر فیض‌آباد نیست. اما اراضی بدخشان طوری است که اگر یک بار تروریسم و طالبان در آنجا جابجا شدند، بیرون کشیدن آنها بسیار مشکل است. همانطوری‌که در وردج و برخی مناطق دیگر مشاهده کردیم. اما اگر حکومت و نیروهای حمایت قاطع اراده کنند، وضعیت تغییر خواهد کرد. نیروهای حمایت قاطع می‌توانند با حملات هوایی نیروهای امنیتی را یاری برسانند. اما مهم ارادۀ سیاسی حکومت است.
افغانستان.رو: به تکرار از بی پروایی حکومت یاد کردید. آیا حکومت ارادۀ پاک سازی بدخشان از وجود هراس افگنان را ندارد؟
پاسخ این سوال را از دو سال بدین‌سو نیافته‌ایم. ما هم این پرسش را از حکومت داشته‌ایم.
اما در ده روز پسین و پس از سقوط ولسوالی زیباک حکومت قطعات خاص را به بدخشان فرستاده و به وضعیت توجه نموده است. امیدواریم این حمایت‌ها دوام‌دار و پیوسته صورت گیرد و مقطعی نباشد. این توجه نباید عکسل‌العملی در برابر سقوط زیباک باشد. چون مشکل امنیتی در سراسر بدخشان وجود دارد. به توجه حکومت در روزهای اخیر نگاه خوش‌بینانه داریم. اما امیدوار هستیم که این حمایت‌ها دوام دار باشد. اگر حمایت‌ها چند روزه باشد، احتمالاً مناطق بیشتری را از دست خواهیم داد.
اگر عملیات‌ها حداقل سه ماه ادامه پیدا کند، اوضاع بهبود خواهد یافت. در گذشته متأسفانه حکومت مصروف کارهای غیر ضروری در کابل بوده و توجهی به مناطق نا امن نکرده است. در دو سال اخیر نیروهای امنیتی در بدخشان حالت تدافعی داشته‌اند. حکومت اجازۀ عملیات‌های کلان را نداده است. اما وضعیت ایجاب عملیات‌های کلان و وسیع را می‌کند. قطعات خاص و نیروهای کامندو باید در بدخشان حضور داشته باشند. با کمیت فعلی نیروهای امنیتی نمی‌توان امنیت را در بدخشان تأمین کرد. تشکیل پولیس همان تشکیل سال 1386 است. با این تفاوت که در آن زمان نیروهای آیساف و ناتو در بدخشان حضور داشتند. لواهای بدخشان و کندک‌های سرحدی ناقص است. در مجموع، بی‌توجهی حکومت مرکزی باعث مشکلات در بدخشان شده است.
افغانستان.رو: به تازه‌گی مقامات روسی از افزایش حضور داعش در شمال افغانستان ابراز نگرانی کرده اند. آنان گفته اند که داعش فعالیت‌هایش را در مناطق شمالی در مجاورت با کشورهای همجوار و هم‌پیمان روسیه افزایش داده است. شما به عنوان یک فعال سیاسی و نماینده مردم این نگرانی‌ها را موجه می‌دانید؟
تروریستان بین‌المللی در بدخشان که شمارشان به بالاتر از 400 تن می‌رسد، همه گرایش‌های داعشی دارند. چنانچه می‌دانید داعش یک جریان بین‌المللی است و طالبان یک جریان داخلی و تنها در افغانستان فعالیت دارند.
بنابراین، حضور خارجی‌ها نشان می‌دهد که داعش در درازمدت در صدد آوردن برنامه‌هایش در افغانستان می‌باشد. چند روز قبل طالبان بالای ولسوالی اشکاشم حمله کردند. در این حمله شش نفر از تروریستان کشته شدند. از جیب کشته شده‌گان این حمله اسناد و شواهدی به دست آمده است که نشان می‌دهد آنها عضو گروه داعش هستند. مثلاً کارت هویت داعش در جیب آنها وجود داشته است.
این اسناد نشان دهندۀ آن است که آنها عضو گروه داعش هستند و عملاً در صف آنها می‌جنگند. نیروهای امنیتی شاهد این رویداد بوده‌اند. عکس‌ها و نشان‌هایی که ثابت می‌کند آنها عضو گروه تروریستی داعش بوده‌اند، وجود دارد. مشخص است که داعش در بدخشان فعالیت دارد. بنابراین، هم جامعۀ جهانی و هم دولت افغانستان باید متوجه این نکته باشند که حضور داعش افزایش نیابد و آنها تقویت نشوند و رشد نکنند. چنانچه در کشورهای سوریه، عراق و برخی مناطق دیگر به تهدید بزرگ تبدیل شدند. پس از آن‌که داعش در سوریه و عراق شکست خوردند، به مناطق قبایلی پاکستان پناه بردند گزارش‌هایی وجود دارد که آنها کم کم وارد بدخشان می‌شوند. شما می‌دانید که مرز بدخشان با پاکستان به روی آنان باز است و آزادانه می‌توانند عبور کنند. آنها می‌دانند که جغرافیای کوهستانی بدخشان بهترین منطقه برای فعالیت‌های شان می‌باشد.
افغانستان.رو: نا امنی در بدخشان چه تأثیری بر کشورهای مجاور از جمله تاجیکستان دارد؟
اگر بدخشان نا امن باشد، کشورهای آسیای مرکزی در امن نخواهد بود. اوضاع در بدخشان با در نظرداشت جغرافیای وسیع و سرحد مشترک طولانی تأثیر مستقیم بر امنیت کشورهای آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان دارد.
قابل یادآوری است که هیچ تفاوتی میان گروه طالبان و داعش وجود ندارد. تفکیک آنها نیز دشوار می‌باشد.
