موسیقی در جهان اسلام

 

♻️شما هم إبراز نظر نماييد!

🔻

🔴موسیقی در جهان اسلام

رابطهٔ اسلام و موسیقی 

رابطهٔ اسلام و موسیقی رابطه‌ای پیچیده است و برای سده‌ها بر سر این که موسیقی در اسلام مجاز است یا حرام، بین فقها اختلاف نظر بوده‌است. این که این ابهام از کجا شروع شده روشن نیست، چرا که در متن قرآن اشاره به حرام بودن موسیقی نشده، و در دوره‌های مختلف موسیقی جزئی جدایی ناپذیر از زندگی اعراب بوده‌است. با این حال باید توجه داشت که پیش از اسلام هم در یهودیت و هم در کافرکیشی، سوابقی از منع «مستی، زنبارگی و موسیقی» وجود داشته‌است. بین مورخین در مورد این که منع موسیقی در اسلام از کجا شروع شده نیز دودستگی وجود دارد؛ گروهی آن را به خود محمد نسبت می‌دهند و گروهی دیگر آن را زائیدهٔ دوران خلافت عباسیان می‌دانند و به حسد ورزیدن این خلفا نسبت به موسیقی‌دانان منسوب می‌کنند. شاید در نگاه اول به نظر برسد که با مطالعهٔ قرآن و حدیث بتوان جواب دقیق این پرسش را یافت، اما به عقیدهٔ هنری جورج فارمر از آنجا که آیات قرآن «تفسیر» می‌شوند، تفسیرها جهت‌گیری‌های متضادی دارند و بین احادیث هم مثال‌های هم به نفع و هم به ضرر منع موسیقی وجود دارد.

خود پیامبر مسلمانان نیز به داشتن صدایی خوش معروف بوده‌است که می‌تواند اشاره به آن داشته باشد که او به موسیقی و آواز آشنا بوده‌است.

همچنین، اذان را پیامبر اسلام در همان سال اول یا دوم پس از هجرت بنیان نهاد، و بلال حبشی (که از خاندان عباسیان بود) به اولین مؤذن در اسلام، از همان روشی برای ادای اذان استفاده می‌کرد که خوانندگان آن زمان برای ترانه‌هایشان استفاده می‌کردند.

نقش موسیقی‌دانان غیر عرب نیز از همان ابتدای اسلام بارز بود، از جمله نشیط فارسی که جزو شاخص‌ترین موسیقی‌دانان این دوره به شمار می‌رود.[]

🔹موسیقی در بغداد 

در بغداد، خلفای عباسی چون هارون‌الرشید و مأمون از موسیقی حمایت می‌نمودند، در زمان متوکل و منتصر هم‌چنان موسیقی در دربار خلافت رونق داشت. در این دوره بسیاری از موسیقی‌دانان برجسته چون ابن‌طاهر خزائی، قریص جراحی، جحظه برمکی جذب دستگاه خلافت شدند

♦️موسیقی اسپانیای مسلمان 

در اسپانیای مسلمان، در دوران فرمان‌روایی امویان اندلس از موسیقی حمایت بسیاری به عمل آمد. مدارس بسیاری برای پرورش دختران آوازه‌خوان بنیاد نهاده شد؛ بسیاری از این دختران وارد دربار حکمرانان اموی اندلس می‌شدند؛ بزرگ‌ترین خنیاگر اندلس عباس بن نسائی بود همچنین زریاب نوازنده بربط و مخترع گیتار ایرانی تبار در این سرزمین می‌زیست. نظام موسیقایی در اندلس همان نظام عربی رایج در شرق بود که بر گام‌های فیثاغورس مبتنی بود.[]

⚫️موسیقی در نزد ترکان مسلمان 

ترکان سلجوقی، دوست‌داران موسیقی بودند. خنیاگر سنجر، کمال‌الزمان از نزدیکان دربار او بود. محمود غزنوی، فرخی سیستانی را در دربار خود داشت که چنگ نیکو می‌نواخت و به ستایشگری می‌پرداخت.[]

🔵دیدگاه اسلام به موسیقی 

در میان فقهای اسلام کسانی مانند "شهاب‌الدین الهیثمی" و ابن ابی‌الدنیا بوده‌اند که موسیقی را یکسره لهو و لعب می‌دانستند و آن را مکروه یا حرام تلقی می‌نمودند. 

🔺فارابی معتقد بود که موسیقی نمی‌تواند هرگونه حالت روحی یا هر نوع شور و هیجانی را در شخص برانگیزد. 🔻ابن زیله نیز معتقد بود که موسیقی می‌تواند شخص را به ارتکاب عمل گناه بکشاند. 

🔻

🔴با این حال، ابوحامد محمد غزالی، موسیقی و سماع را جایز دانسته است.[]