يكسال نبرد در پنجشير
یک سال نبرد در پنجشیر؛ قربانیان اصلی جنگ چه کسانی‌اند؟
در جریان یک سال حاکمیت طالبان بر کشور، جنگ‌های مسلحانه میان نیروهای جبهه مقاومت ملی و گروه طالبان در پنجشیر ادامه داشته است. براساس گزارش‌ها، بیشترین قربانیان نبردهای یک سال گذشته، میان جنگ‌جویان طالب و نیروهای جبهه مقاومت ملی را افراد ملکی تشکیل می‌دهند. آمارهای رسمی و غیررسمی‌ای که به دسترس روزنامه ۸صبح قرار گرفته است، نشان می‌دهد که در ۱۲ ماه پسین، طالبان بیش از ۵۰۰ غیرنظامی را در پنجشیر کشته‌اند. این آمار براساس مصاحبه‌ها و خبرهای نشرشده در صفحات مجازی، از سوی یک نهاد معتبر گردآوری شده است. در این گزارش با خانواده‌های ۱۹۴ فرد ملکی که از سوی طالبان کشته شده‌اند، مصاحبه صورت گرفته و ارقام متباقی از خبرهای موثق در صفحه‌های اجتماعی گردآوری شده است.
احتمال می‌رود که در آمار گردآوری‌شده از شبکه‌های اجتماعی، افراد جبهه مقاومت ملی نیز شامل باشند. در کنار این، در یک سال نبرد میان این دو جناح، صدها باشنده ولایت پنجشیر، از سوی طالبان به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی بازداشت، زندانی، شکنجه و همچنان به سبب فشار طالبان از مناطق‌شان به ولایت‌های دیگر آواره شده‌اند. از سویی هم، منابع معتبر از نگهداری شمار زیادی از باشنده‌گان پنجشیر، در زندان‌های شخصی طالبان در برخی از نقاط دوردست این ولایت خبر می‌دهند. با این وصف، شماری از خانواده‌های قربانیان جنگ در پنجشیر، از جامعه‌جهانی می‌خواهند تا عاملان قتل افراد ملکی را شناسایی و به دادگاه‌های بین‌المللی معرفی کند.
آمارهای نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که بیشتر قربانیان درگیری‌های مسلحانه در پنجشیر را غیرنظامیان تشکیل می‌دهند. براساس این آمارها، ۱۹۴ فرد ملکی به شیوه‌های گوناگون از سوی طالبان در نقاط مختلف پنجشیر کشته شده‌اند.
با توجه به جزییات این آمار، ۲۲ غیرنظامی در روستاهای پاوات، اشکشو، متا، عمرز، سفیدچهر در ولسوالی خنج، ۱۸ تن در روستاهای پاراخ، فروبل، کنده، گوت، خانیر، ملاخیل، کرواشی، ملسپه، جنگلک، آستانه و سنگانه در ولسوالی بازارک، همچنان ۱۷ تن در روستای‌های زمانکور، ملکان، فراج، تاواخ، آبدره، دشتک و استایچه در ولسوالی عنابه و ۲۱ تن در روستای‌های عبدالله‌خیل، تمبنه، پوجاوه، دره‌آبشار و کرامان در ولسوالی دره از سوی طالبان کشته شده‌اند.
افزون بر این، ۲۶ غیرنظامی در روستاهای پیاوشت، گلستان، قابضان، شیخان، شصت، درخیل، چمالورده و حصارک ولسوالی رخه، ۶ تن در روستاهای شال‌زور، کرپیتاب، وریاج و جشنه در ولسوالی پریان و همچنان ۱۷ غیرنظامی دیگر در روستاهای جانان‌جوی، روی‌دره، چیلانک، بوستان، استفالو و کهندد در ولسوال شتل این ولایت از سوی طالبان به شیوه‌های مختلف کشته شده‌اند.
در کنار این، آمارهای موجود نشان می‌دهد که دست‌کم سه فرد ملکی، از زمان تسلط طالبان تاکنون، زیر شکنجه آنان جان باخته‌اند. براساس گزارش‌های نشرشده، یک مرد به تاریخ ۱۲ جوزای سال روان خورشیدی در مربوطات مرکز ولایت پنجشیر، از سوی طالبان بازداشت و زیر شکنجه این گروه جان باخته است. در رویداد دومی، یک مرد دیگری که با خانمش جهت گردآوری هیزم به کوه رفته بود، پیش چشمان همسرش مورد شکنجه طالبان قرار گرفته و در نتیجه جان باخته است. در رویداد سومی، یک دکاندار به نام غلام‌سخی، به تاریخ ۲۰ حوت سال گذشته خورشیدی در ولسوالی خنج ولایت پنجشیر زیر شکنجه طالبان جان داده است.
بر بنیاد گفته‌های منابع، تمام این افرد به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی از سوی طالبان بازداشت، شکنجه و در نهایت کشته شده‌اند. در همین حال، آمارهای نشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که ۵۸۵ غیرنظامی دیگر در نقاط مختلف پنجشیر، از سوی طالبان به قتل رسیده‌اند. احتمال می‌رود در میان این کشتهشدهگان، نیروهای جبهه مقاومت ملی نیز شامل باشند.
با این حال، منابع در جبهه مقاومت ملی تنها کشته شدن ۶۹ نیروی این جبهه را در نبرد یک سال گذشته با طالبان، تایید می‌کنند. تاکنون از تلفات طالبان در پنجشیر آمار موثق نشر نشده است.
آمارهای موجود می‌رسانند که در میان این کشتهشدهگان، زنان و کودکان نیز شامل‌اند. با این وصف، اعضای خانواده شماری از قربانیان جنگ در پنجشیر از جامعه جهانی می‌خواهند تا عاملان قتل افراد ملکی در این ولایت را شناسایی و به دادگاه‌های بین‌المللی معرفی کنند. نرگس (نام مستعار) خواهر یکی از قربانیان جنگ در ولایت پنجشیر است. او در صحبت با روزنامه ۸صبح روایت دردناکی از چگونه‌گی کشته شدن برادرش توسط طالبان را بازگو می‌کند. نرگس می‌گوید: «برادرم هیچ ارتباطی با جبهه مقاومت نداشت و فقط عضو ارتش حکومت پیشین بود.» خانم نرگس توضیح می‌دهد: «دو روز پس از داخل شدن طالبان به پنجشیر، ساعت ۱۲ شب بود و تازه می‌خواستیم بخوابیم که دروازه زده شد و زمانی که خانم برادرم دروازه را باز کرد، طالبان داخل خانه ما شدند و برادرم در مقابل‌شان آمد. سه طالب به طرفش حمله کردند و پس از لت‌وکوب او را به صحن حویلی بردند. من و خانم‌اش هرچه روی پاهای طالبان انداختیم خود را که برادرم را لت‌وکوب نکنید، اما به حرف‌های ما گوش نکردند.»
این عضو خانواده یکی از قربانیان جنگ علاوه می‌کند: «سپس یک طالب تفنگچه‌اش را کشید و در مقابل چشمان ما به سوی برادرم هشت مرمی شلیک کرد. برادرم تا او زمان زنده بود. پس از آن طالب دیگری از نیمه‌راه دور خورد و آمد و چند چاقو به گردن برادرم کوبید.»
نرگس می‌گوید که مادر و خانم برادرش پس از دیدن آن صحنه به بیماری روانی مبتلا شده‌اند. نرگس در این اواخر دو مرتبه مادرش را برای تداوی به پاکستان برده، اما هیچ فایده‌ای نکرده است. نرگس اضافه می‌کند: «ما خواهان به کیفر رساندن عاملان قتل برادرم و تمام غیرنظامیان ولایت پنجشیر از سوی دادگاه‌های بین‌المللی هستیم.» به گفته او، برادرش با هیچ گروهی وابسته‌گی نداشت و طالبان او را به علت این‌که عضو ارتش حکومت پیشین بود، به قتل رسانده‌اند.
همچنان مهران (نام‌مستعار) یکی دیگر از باشنده‌گان ولایت پنجشیر است. او نیز از ستم‌ورزی افراد طالبان در این ولایت شکایت می‌کند. مهران در صحبت با روزنامه ۸صبح، می‌گوید: «طالبان تنها در هفته‌های اول تسلط‌شان در قریه ما ۱۳ جوان را به گلوله بستند.» این باشنده پنجشیر می‌افزاید: «طالبان تعدادی را سر بریده و تعدادی هم تا هنوز ناپدید هستند. به دلیل این‌که رسانه‌ها اجازه پوشش دادن این جنایات را ندارند، بسیاری از جنایات جنگی طالبان تا هنوز نشر نشده است.»
از سوی دیگر، یافته‌های روزنامه ۸صبح نشان می‌دهد که با روی کار آمدن رژیم طالبان در کشور، صدها باشنده ولایت پنجشیر از سوی رژیم حاکم بازداشت و زندانی شده‌اند. منابع معتبر تأیید می‌کنند که طالبان در نقاط مختلف ولایت پنجشیر زندان‌های شخصی ایجاد کرده‌اند. در کنار زندان‌های طالبان در پنجشیر، شمار زیادی از باشنده‌گان این ولایت در زندان‌های پلچرخی، ریاست ۴۰ و ۹۰ امنیت ملی زندانی هستند. گزارش‌های زیادی درباره شکنجه و برخورد غیرانسانی طالبان با این زندانیان نشر شده است. همچنان شماری از سازمان‌های بین‌المللی، طالبان را به نقض حقوق بشر متهم کرده و گفته‌اند که این گروه در جریان نبردها در پنجشیر دست به کشتار و بازداشت غیرنظامیان زده است
