تروریسم در افغانستان منطقه را تهدید میکند
سود پاکستان و آمریکا از ناامنی افغانستان؛ آسیای مرکزی هدف اصلی تروریست ها
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، نشستی با حضور کارشناسان حوزه افغانستان در خصوص بررسی آخرین تحولات مناطق شمالی در محل دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس برگزار شد.
کارشناس در این نشست ضمن مهم برشمردن نقش پاکستان در تحولات ماه‌های اخیر مناطق شمالی اعلام کردند پس از حوادث پیشاور، ارتش پاکستان حمله به مواضع شبه نظامیان مناطق قبایلی وزیرستان را که از سال‌ها قبل ادامه داشت شدت بخشید و همین موضوع عامل مهمی در گسیل تروریست‌های این مناطق، به سمت شرق و سپس مناطق شمالی افغانستان شد.
«قاسم شاه اسکندراف»؛ رئیس مرکز مطالعات افغانستان جمهوری تاجیکستان گفت: در چهار دهه اخیر، حوادث افغانستان در راس تمامی اخبار منطقه و جهان بوده است و این موضوع خود به تنهایی نشان می‌دهد چرا باید مسائل این کشور مورد رصد و تحلیل کشورهای منطقه قرار داشته باشد.
وی افزود: حوادث امروز افغانستان تنها مربوط به این کشور و محدوده سرزمینی آن نیست و علاوه بر اینکه تعدادی از کشورهای منطقه در قضایای امروز کشور دخیلند، حوادث شمال افغانستان هم نشان می‌دهد که پتانسیل تاثیرگذاری بر مناطق همجوار مخصوصا آسیای مرکزی را نیز داراست.
این کارشناس تاجیک گفت: امروز در امتداد مرزهای تاجیکستان ترکیب متنوعی از اقوام حضور دارند و ترکیب این اقوام باعث تنوع در فعالیت احزاب هم شده است که این تعدد توانسته مشکلات بسیاری را برای کشورهای همجوار بوجود بیاورد زیرا کشورهای مختلف با توان اثرگذاری بر احزاب مختلف، هرکدام مقاصد خود را دنبال کرده و این موضوع برای افغانستان بحرانی تازه را بوجود می‌آورد.
پاکستان و سیاست گسیل تروریست‌ها به شمال افغانستان
شاه اسکندراف با اشاره به جریان شناسی مخالفین مسلح در شمال افغانستان، این موضوع را مربوط به یک سیر تحولی از سال‌های گذشته دانست و گفت: اکنون وضعیت ولایات شمالی این فرضیه را قوت بیشتری می‌بخشد که مسائل جاری امروز در منطقه، رفته رفته اوضاع آسیای مرکزی را وخیم‌تر کرده و علاوه بر احتمال سرایت جریان افراطی به داخل مرزها، احتمال درگیری بین کشورهای منطقه را قوت می‌بخشد.
وی ادامه داد: پس از سال 2014 ارتش پاکستان حملات هدفمندی را علیه شبه نظامیان حاضر در مناطق قبایلی آغاز کرد و آنان نیز مجبور شدند به مناطق شرقی و سپس مناطق شمال افغانستان مهاجرت کنند و اکنون شاهد این ناآرامی‌ها هستیم.
رئیس مرکز مطالعات افغانستان تاکید کرد: پاکستان با این اقدام خود علاوه بر اینکه خطر تحرکات افراط گرایان را از منطقه خود دور کرد، باعث شد جبهه جدیدی در افغانستان گشوده و همچنان سلطه سنتی خود بر این کشور ادامه دهد.
وی در توضیح نحوه عملی شدن نقشه پاکستان نیز گفت: عربستان با حمایت مادی خود این طرح مشترک را پیش برده و هم اکنون مشخص شده که تلاش آنان با هدف بی ثباتی آسیای مرکزی بوده است.
اسکندراف خاطرنشان کرد، سقوط قندوز که یکی از مناطق تاثیرگذار بود، نشان داد موضوع محدود به افغانستان نخواهد ماند و آسیای مرکزی همچنان در صدر اولویت‌های اساسی و بحران آفرین خواهد بود.
آسیای مرکزی در راهبرد کلان آمریکا نقش مهمی دارد
در ادامه این نشست، «مصباح‌زاده» رئیس مرکز پژوهشی پیام آفتاب نیز با اشاره به چرایی اهمیت آسیای مرکزی در بررسی تحولات افغانستان گفت: شمال افغانستان دروازه ورود به آسیای مرکزی است و به همان میزانی که آسیای مرکزی دارای اهمیت ژئوپلتیک است، شمال افغانستان هم دارای اهمیت است و از این منظر، در راهبردهای کلان آمریکا نیز جای گرفته و غرب سعی دارد به نوعی بحران در مناطق را به نفع خود مدیریت کرده تا بتواند در جایی که باید، به نفع منافع ملی خود از آن سود ببرد و به نظر می‌رسد آسیای مرکزی از این نگاه، جایگاه ویژه‌ای دارد.
مصباح زاده در ادامه به 3 عامل کلان در رابطه با تحولات شمال افغانستان اشاره کرد و گفت: عامل اول این است که بازیگر اصلی آمریکا یعنی پاکستان در منطقه سعی دارد با ادامه سیاست سلطه‌گری بر افغانستان همچنان به عنوان یک کشور تاثیرگذار در منطقه باقی بماند.
وی ادامه داد: اهداف آمریکا و پاکستان از نفوذ و اثرگذاری بر آسیای مرکزی نیز تا حدودی روشن است، واشنگتن می‌خواهد با تسلط نسبی بر منطقه، علاوه بر تحت فشار قرار دادن روسیه، چین و ایران، از جایگاه ممتاز انرژی آسیای مرکزی نیز بهره لازم را برده و منابع بکر منطقه را از آن خود کند.
مصباح زاده تاکید کرد: عامل دوم این حرکت مسائل منطقه‌ای است و با توجه به اینکه کشور روسیه در حال احیا است و همزمان هم تحرکات نظامی شمال افغانستان با حواث سوریه در حال اتفاق است، آمریکا می‌خواهد روسیه و ایران را تحت فشار قرار دهد.
وی ادامه داد: عوامل منطقه‌ای بیشتر به پاکستان و عربستان ارتباط دارد. پاکستان اولاً سیاست دوگانه‌ای را در پیش گرفته است. همه اقوامی تروریستی که در پاکستان حضور دارند، هم اکنون در پاکستان به صورت آزاد اقدامات خود را انجام می‌دهند و تلاش میکند جنگ را از خود دور کنند که در این راستا، تاجیکستان بیشتر از سایر کشورها در معرض خطر قرار دارد.
مصباح زاده همچنین گفت: عامل داخلی عامل سوم است. ضعف دولت وحدت ملی در افغانستان و اختلافاتی که وجود دارد باعث بروز برخی مسائل شده است. به عبارتی دیگر مسئولین دولت هنوز گرفتار توزیع قدرت هستند به طوری که تغییر رئیس دانشگاه هم باعث بروز اختلاف است. در مجموع این موضوعات باعث خطرات بالقوه و بالفعل در افغانستان شده است.
پاکستان و آمریکا از حوادث شمال بیشترین استفاده را می‌برند
در ادامه، فیاضی از کارشناسان حوزه مسائل شبه قاره گفت: باید به موضوع بصورت چند وجهی نگاه کنیم. یکی از طرف‌های درگیر در مسائل امروز شمال افغانستان، طالبان است که بدون حمایت پاکستان به طور قطع راه بجایی نخواهد برد. پاکستان نیز که در یکسال اخیر چندین مورد از طرف تروریست‌ها آسیب دیده است، اکنون بدنبال دور کردن شورشیان از مناطق دارای حساسیت داخلی است و از همین رو، سعی در صادر کردن پدیده تروریسم دارد.
وی گفت: بهترین سرزمین برای صادر کردن تروریسم از طرف پاکستان، افغانستانی است که طی سال‌های گذشته از طریق طالبان تسلط نسبی خود را ادامه داده‌اند. اما در مناطق جنوبی با توجه به حضور تاریخی پشتون‌ها امکانی برای جولان تازه وجود ندارد پس بنابراین، بهترین منطقه می‌تواند ولایات شمالی باشد که آمریکا نیز برای تحت تاثیر قرار دادن آسیای مرکزی به آن سرزمین بیش از هر زمانی محتاج است.
وی همچنین در پایان گفت: البته موضوع طالبان تنها به داخل مرزهای جغرافیایی افغانستان محدود می‌شود و منظور از نفوذ به کشورهای آسیای مرکزی، نه جریان طالبان، بلکه تروریست‌هایی است که از زمینه سازی طالبان استفاده کرده و فضا را برای تغییر استراتژی کلان جریان افراط در افغانستان به نفع دیدگاه‌های فرامرزی فراهم میکند.
